Dekan Balık‘tan değerlendirme

Ordu’nun Fatsa ilçesinde nisan ayının son haftasında gerçekleşen ‘Karadeniz Limanları Türk Deniz Ticareti’ konulu sempozyum ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı ve Dekan Prof. Dr. İsmet Balık, “Sempozyumda sunulan 15 bildirinin hemen hemen tamamı Karadeniz limanları, Karadeniz limanlarından yapılan deniz ticareti, yük ve yolcu taşımacılığı ve tarihçeleri üzerineydi. Sunulan bildiriler ve yapılan tartışmalar sonucunda Türklerin Karadeniz’de yapmış oldukları deniz yolu taşımacılığının Selçuklulara kadar dayandığı açık olarak ortaya konmuştur. 13. ve 14. yüzyılda Karadeniz’in kuzeyi ile güneyi arasında canlı bir deniz ulaşımının var olduğu vurgulanmıştır. Sinop ve Samsun limanlarının da etkili olduğu bu ulaşımda Ünye ve Fatsa limanları da kaynaklarda geçmektedir. Senenin uygun zamanlarında gittikçe artan bu limanların faaliyeti başlıca Niksar üzerinden güneye yöneliyordu. Bu dönemde Sivas civarında üretilen para ve sikkelerin Fatsa iskelesi kullanılarak Zonguldak ve İstanbul’a gönderildiği, Kırım savaşı başta olmak üzere 19. yüzyılın ikinci yarısında meydana gelen savaşlar nedeniyle yüz binlerle ifade edilen sayıda göçmenin deniz yoluyla Karadeniz kıyılarına nakledildikleri ve Trabzon, Samsun, Sinop ve İnebolu gibi iskan bölgelerine yerleştirildikleri belirtilmiştir. Karadeniz’in gerek kuzeyinden gerekse doğusundan savaşlar sonrası deniz yoluyla getirilen insanların ülkemizin Karadeniz kıyılarına yerleştirildikleri gibi pek çok husus yapılan çalışmalarla ortaya konulduğu bildirilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise kara yollarının yaygınlaşmasıyla birlikte deniz yolu taşımacılığının özellikle iç ticaretteki öneminin 1950’li yıllardan sonra azaldığı ifade edilmiştir. Karadeniz limanlarının taşımacılıktaki payının arttırılabilmesi için İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinden ulaşımı kolaylaştırıcı ve ucuzlatacak demir yolu ve kara yolu bağlantılarının kurulması gerektiği vurgulanmıştır. Sempozyum sonunda kendim ve Emekli Koramiral Lütfi Sancar, Prof. Dr. Güldem Cerit, Prof. Dr. Tuncer Baykara, Prof. Dr. Yusuf Oğuzoğlu, Prof. Dr. İlhan Ekinci ve Yrd. Doç. Dr. Murat Koraltürk’ün panelist olarak yer aldığı panelde Türkler için gerek deniz ticareti gerekse askeri amaçlar için tarihteki önemi vurgulanmıştır. Ayrıca, bundan sonra yapılacak sempozyumların denizciliğin farklı alanlarını kapsayacak şekilde planlanması önerilmiştir. Bunun yanı sıra 2016 yılında yapılacak Türk Deniz Ticareti Sempozyumunun Marmara Üniversitesi’nin ev sahipliğinde yapılması prensip olarak kabul edilmiştir” diye konuştu.