Diş Taşı Neden Oluşur? Nasıl Temizlenir?

Ağız ve diş sağlığını etkileyen en yaygın sorunlardan biri olan diş taşı, hem estetik açıdan hem de sağlık açısından dikkate alınması gereken bir durumdur. Diş taşı, yalnızca dişlerin görünümünü bozmakla kalmaz; aynı zamanda diş eti iltihabı, ağız kokusu ve uzun vadede diş kaybı gibi daha ciddi sorunlara da zemin hazırlar. Peki diş taşı neden oluşur? Temizliği nasıl yapılır? Zararlı mı? Ve bu işlemin fiyatı neye göre değişir? Tüm bu soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.

Diş Taşı Neden Oluşur? Başlıca Sebepler Nelerdir?

Diş taşı, tıbbi adıyla “tartar”, dişlerin yüzeyinde biriken bakteri plağının zamanla sertleşmesiyle oluşur. Bu plak, her gün tüketilen gıdalardan, içeceklerden ve tükürükteki minerallerden etkilenerek katılaşır. Düzenli fırçalanmayan diş yüzeylerinde bu plaklar birikir, tükürüğün içeriğindeki kalsiyum ve fosfat ile birleşerek diş taşına dönüşür. Diş taşı oluşumunun en büyük nedeni, yetersiz ağız hijyenidir. Dişlerin doğru teknikle ve yeterli sıklıkta fırçalanmaması, diş ipi kullanımının ihmal edilmesi, ara yüz temizliğinin yapılmaması bu süreci hızlandırır.

Bunun yanı sıra, bireyden bireye farklılık gösteren tükürük yapısı da diş taşı oluşumunda rol oynar. Özellikle bazı bireylerin tükürüğünde mineral yoğunluğu fazladır ve bu durum diş taşı birikimini daha kolay ve hızlı hâle getirir. Ayrıca çay, kahve ve sigara tüketimi gibi alışkanlıklar da ağız içindeki pH dengesini bozarak hem lekelenmelere hem de plak oluşumuna katkı sağlar. Bu alışkanlıklar, özellikle diş taşının daha koyu renkte ve daha sert olmasına sebep olabilir. Diş taşı genellikle alt ön dişlerin iç yüzeyinde ve üst arka dişlerin dış yüzeyinde daha fazla birikir çünkü bu alanlar tükürük bezlerine daha yakındır. Sonuç olarak, diş taşı oluşumunu engellemenin en etkili yolu, iyi bir ağız hijyeni ve düzenli diş hekimi kontrolleridir.

Diş Taşı Temizliği Nedir ve Nasıl Yapılır?

Diş taşı bir kez oluştuğunda, evde yapılan fırçalama veya gargara gibi yöntemlerle temizlenmesi mümkün değildir. Bu sertleşmiş yapının uzaklaştırılması ancak profesyonel diş hekimleri tarafından özel cihazlarla yapılabilir. Diş taşı temizliği, diğer adıyla “detartraj”, ağız sağlığını korumak ve ileride oluşabilecek diş eti problemlerini önlemek amacıyla uygulanan rutin bir işlemdir.

Bu işlem sırasında genellikle ultrasonik cihazlar kullanılır. Bu cihazlar yüksek frekansta titreşim oluşturarak diş yüzeyine tutunmuş taşları yerinden oynatır. Aynı anda püskürtülen su ise kırılan parçaları temizler ve işlem sırasında ağız içinin serin kalmasını sağlar. Ultrasonik cihazlarla yapılan bu ilk temizlikten sonra, ulaşılması zor bölgelerde kalan tartarlar, el aletleriyle nazikçe kazınarak uzaklaştırılır. Temizlik tamamlandıktan sonra diş yüzeyleri parlatma işlemiyle cilalanır. Bu, hem pürüzlü alanları düzleştirir hem de yeni plak oluşumunu geciktirir. Bazı durumlarda işlem sonrasında flor uygulaması da yapılabilir. Bu sayede diş minesi güçlendirilir ve hassasiyet ihtimali azaltılır.

Diş taşı temizliği genellikle tek seansta tamamlanır ve 30 ila 45 dakika arasında sürer. Acı veren bir işlem değildir; genellikle anesteziye gerek duyulmaz. Hassasiyeti yüksek bireylerde ya da ileri düzeyde tartar bulunan durumlarda ise seans süresi uzayabilir ya da ikiye bölünebilir.

Diş Taşı Temizliği Zararlı mı? Kimler İçin Uygundur?

Toplumda diş taşı temizliğiyle ilgili en çok karşılaşılan yanlış inanışlardan biri, bu işlemin diş minesine zarar verdiğidir. Oysa bilimsel olarak bu doğru değildir. Diş taşı temizliği, doğru ekipmanla ve deneyimli bir diş hekimi tarafından yapıldığında, diş yüzeyine zarar vermez. Aksine, dişlerin sağlığını korur ve ileride oluşabilecek diş eti rahatsızlıklarının önüne geçer. Diş taşı birikimi devam ettikçe, diş eti iltihabı, diş eti çekilmesi, kemik kaybı ve sonunda diş kaybı gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu yüzden düzenli temizlik, koruyucu ağız bakımının en önemli adımlarından biridir.

Diş taşı temizliği, genel olarak tüm bireyler için uygundur. Özellikle diş eti kanaması yaşayan, ağız kokusundan şikâyet eden, dişlerinde sarımsı ya da kahverengimsi tabaka fark eden herkes bu işlemi yaptırabilir. Çay, kahve veya sigara tüketimi fazla olan bireylerde diş taşı oluşumu daha hızlı geliştiği için daha sık temizlik gerekebilir. Hamilelik gibi özel durumlarda ya da sistemik hastalıkları olan bireylerde işlem öncesinde mutlaka diş hekimi değerlendirmesi alınmalıdır.

Diş Taşı Temizliği Fiyatları Neye Göre Değişir?

Diş taşı temizliği, içerdiği işlem adımlarına ve sunulan ek hizmetlere göre farklılık gösterdiğinden sabit bir fiyatla sınırlı değildir. Kliniklerin fiyat politikası, hekim deneyimi, kullanılan ekipman kalitesi ve kliniğin konumu bu konuda belirleyici olur. Ayrıca temizliğin kapsamı da fiyat üzerinde doğrudan etkilidir. Bazı klinikler sadece tartar temizliği yaparken, bazıları polisaj (parlatma), flor uygulaması ve sonrasında kontrol randevusu gibi ek hizmetleri de dahil edebilir.

2025 yılı itibarıyla Türkiye genelinde diş taşı temizliği fiyatları ortalama olarak 2.227,27 TL ve 2.450,00 TL arasında değişmektedir. Bu aralık bazı şehirlerde ya da özel kliniklerde daha yukarı çıkabilirken, bazı devlet hastanelerinde ya da sigorta kapsamında daha düşük olabilir. Fiyat araştırması yaparken, yalnızca rakamları değil; verilen hizmetin kalitesini, hekim deneyimini ve hijyen koşullarını da dikkate almak gerekir. Unutulmamalıdır ki, uygun fiyatlı ama yetersiz yapılan bir işlem, uzun vadede daha büyük maliyetlere yol açabilir. Daha doğru bilgi için Türk Dişhekimleri Birliği sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Diş taşı, çoğu zaman göz ardı edilen ama ağız sağlığı üzerinde büyük etkileri olan bir sorundur. Oluşumunu önlemek için günlük ağız bakımını aksatmamak, doğru diş fırçalama tekniklerini uygulamak ve diş ipi kullanımını ihmal etmemek gerekir. Ancak bu önlemlere rağmen diş taşı oluşumu tamamen engellenemeyebilir. Bu nedenle, yılda en az bir kez profesyonel diş taşı temizliği yaptırmak, hem ağız sağlığınızı korumanıza hem de estetik bir gülüşe sahip olmanıza yardımcı olur.

Diş taşı temizliği; kısa süren, acısız ve uzun vadeli faydalar sunan koruyucu bir işlemdir. Ağız kokusu, diş eti sorunları ve diş kayıplarının önüne geçmek istiyorsanız, düzenli temizlik alışkanlığını ihmal etmeyin. Gülümsemenizin sağlığı sizin elinizde.