Filistinlilerde endişeli bekleyiş

Refah, İsrail'in 2007'den bu yana abluka altında tuttuğu Gazze Şeridi'nin güneyinde Mısır sınırında yer alıyor. İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'te Gazze'ye başlattığı saldırılardan önce Refah, yaklaşık 270 bin nüfusa sahipti. Gazze'nin en düşük nüfuslu şehri olarak bilinen Refah, yapılaşmanın da az olduğu bir bölge olarak öne çıkıyor. İsrail'in önce Gazze'nin kuzeyinde daha sonra orta kesim ve Han Yunus'taki kara saldırıları nedeniyle zorla yerinden edilen Filistinliler Refah'a sığındı. Refah, İsrail ordusunun sık sık hava saldırılarının hedefi olsa da Gazze'de İsrail askerlerinin karadan işgal etmediği tek bölgeydi.

Bu nedenle yerinden olan Filistinlilerin büyük çoğunluğu buraya göç etmek zorunda kaldı. Yaklaşık 64 kilometrekare yüzölçümüne sahip Refah'ın nüfusu, yerinden edilmiş Filistinlilerin buraya göç etmek zorunda kalması nedeniyle 1,5 milyona dayandı. Refah'ın nüfusu, 7 Ekim'de başlayan İsrail saldırıları nedeniyle neredeyse 5 kat arttı.

Yapılaşmanın az olması nedeniyle yerinden olan Filistinlilerin büyük çoğunluğu Refah'ta kendi imkanlarıyla kurdukları derme çatma çadırlarda hayata tutunmak için mücadeleye başladı. Altyapının olmadığı bu çadır kamplarda yaşayan Filistinliler, temiz içme suyu, kanalizasyon gibi temel ihtiyaçlardan mahrum. Yer olmaması nedeniyle bazı çadırlarda 15 ila 20 kişi kalmaya çalışıyor. İsrail saldırıları nedeniyle dünyanın en yoğun nüfus sıkışmalarından birine sahne olan Refah'ta kilometrekare başına 23 binden fazla kişi düşüyor.

Kara saldırısı adım adım geldi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dünyadan gelen uyarılara rağmen uzun zamandır Refah'a kara saldırısı düzenleyeceklerini dillendiriyordu. Netanyahu'nun koalisyonunda yer alan aşırı sağcı bakanlar da kara saldırısını başlatması için İsrail Başbakanı'na baskı yapıyordu. Hem koltuğunu koruma derdine düşen hem de kabinesindeki aşırı sağcı bakanların baskısı altındaki Netanyahu, 30 Nisan'da yaptığı açıklamada, Hamas ile esir takası olsa da olmasa da Refah'a kara saldırı başlatacaklarını belirtti.

Refah'a kara saldırısı için beklenen açıklama, İsrail ordusundan geldi. İsrail ordusu, 6 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, zorla yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı Refah'ın doğusundaki bazı mahallelerin boşaltılmasını istedi. İsrail ordusunun uyarısının ardından Refah'ın doğusundaki 100 bin Filistinli, bir kez daha zorla yerinden oldu ve yollara düştü. Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, 6 Mayıs'ta Katar ve Mısır'a, Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına ilişkin önerilerini onayladığını bildirdi.

Heniyye'nin açıklamasına rağmen İsrail ordusu, dün Gazze'nin Refah bölgesine kara saldırısı başlatarak Mısır'la olan sınır kapısının Gazze tarafını ele geçirdi.

Kara saldırısının genişlemesinden endişe ediliyor

Refah'ın doğusundaki kara saldırıları devam ederken İsrail ordusu sık sık bölgeye hava saldırıları düzenliyor. Her ne kadar İsrail'in kara saldırısının "sınırlı olacağı" iddia edilse de Filistinliler bu saldırıların daha da genişletileceği ve Refah'ın diğer bölgelerinin de hedef alınacağı endişesini taşıyor. Zira İsrail, daha önce Gazze'nin kuzeyine saldırılar düzenlerken bu bölgede yaşayan Filistinlilerden, Gazze'nin güney ve orta kesimlerinin "güvenli olduğunu" iddia ederek oralara göçmelerini istemişti. Ancak İsrail daha sonra Gazze'nin orta kesimlerine ve güneyin en büyük şehri olan Han Yunus'a da kara saldırıları başlatmıştı.

1,5 milyon Filistinlinin gidecek yeri yok

İsrail'in Refah'a kara saldırısını genişletmesi halinde 1,5 milyon Filistinlinin sığınabileceği altyapının olduğu bir yer bulunmuyor. Gazze Şeridi'nde Refah hariç yapılaşmanın olduğu yerlerin tamamı hava ve kara saldırıları nedeniyle harabeye dönmüş durumda. Tel Aviv yönetimi, Refah'ın doğusundaki Filistinlilerden Akdeniz sahili boyunca uzanan Mevasi bölgesi ve kara saldırısında harabeye dönen Han Yunus ile Gazze'nin orta kesimlerindeki bazı yerlere göçmelerini istedi. Mevasi bölgesi, 12 kilometrekarelik bir tarım alanından oluşuyor ve altyapısı bulunmuyor. İsrail ordusunun Refah'ın doğusundaki Filistinlilerin göçmelerini istediği Han Yunus ve orta kesimdeki bölgelerin altyapıları ise İsrail saldırıları nedeniyle büyük oranda tahrip olmuş durumda. Bu nedenle Refah'ta yaşayan Filistinlilerin daha önce İsrail'in kara saldırıları nedeniyle harabeye dönmemiş bir yerleşim alanı bulunmuyor.