Fındığı zirai dondan koruma yolları hakkında açıklama yapan İl Müdür Vekili Nail Kırmacı, “Fındık Karadeniz Bölgesi’nin geleneksel bir ürünüdür ve ekonomik anlamda tarımı yapılmaktadır. Bazı yıllarda meydana gelen olumsuz iklim koşulları ve düşük sıcaklıklar nedeniyle verim düşmektedir. Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0 derecenin altına düşmesi ile don olayı meydana gelmektedir. Bu durum etkilenme biçimine göre kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara sebep olmaktadır” dedi.
Fındığın, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan büyük ölçüde zarar görebildiğini belirten Kırmacı, “Fındık bitkisinin gövdesi tam dinlenme döneminde eksi 25 dereceye dayanabilmektedir. Gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılık azalmaktadır. Erkek çiçekler yani püsler açmadan önce anterler içerisinde iken eksi 8 derecede, fenerlenme döneminde ise çiçek tozları eksi 4 derecede zarar görmeye başlar. Karanfil olarak adlandırılan dişi çiçekler ise yine eksi 8 dereceden itibaren zarar görmeye başlamakta ve eksi 16 derecede tamamen ölmektedir. İlkbaharın geç donları, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde eksi 2 dereceden itibaren zarar vermektedir. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir” diye konuştu.
Samsun’da 2014 yılı Mart ayında meydana gelen zirai donun, fındıkta büyük oranda ürün kayıpları meydana getirdiğini ifade eden Nail Kırmacı, “İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyretmektedir. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden bu sıcaklıklar diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olmaktadır. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte ve ilkbaharda meydana gelebilecek olan donlardan büyük oranda zarar görmektedir. Üreticiler don zararına karşı bahçelerini gözlemleyerek ve iklim verilerini de dikkate alarak tedbirlerini almalıdır. Aksi durumda sarf ettikleri emek ve masrafların karşılığını alamayabilirler. Özellikle üretim sezonu boyunca fındık bahçelerinin bakımının iyi bir şekilde yapılması önemlidir. Gübreler yaptırılacak olan toprak ve yaprak analizleri neticesine göre uygun biçimde verilmelidir. Don zararından tamamen koruyan ve Bakanlığımızca ruhsat verilen herhangi bir ürün bulunmamaktadır. Bitkinin geç uyanmasını sağlayan bitki gelişim düzenleyicileri bulunmaktadır. Fakat bunlar donun etkisini tamamen yok etmeyip donun şiddetini bir miktar azaltabilmektedirler” şeklinde konuştu.
İl Müdür V. Nail Kırmacı, don zararından korumak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Bahçenin değişik yerlerinde özellikle de rüzgarın geldiği yönde bol duman veren sap, saman, kuru ot, fındık zurufu, paçavra gibi maddeler yakılarak bitkilerin ve arazi yüzeyinin duman içinde kalması sağlanır. Yağmurlama sulama sistemiyle sulama yapılır. Su donarken çevresine ısı vererek toprak yüzeyinde sıcaklığın düşmesini önler. Don olacağı beklenen gecelerden önce bahçeler sulanır. Toprağın üzeri hasır, plastik örtü malzemeleri ile örtülerek ısı kaybı önlenebilir. Bazı kimyasal maddeler kullanılarak sisleme yapılabilir. Havaya su buharı püskürtülerek nem oranı artırılır. Bahçenin uygun yerlerine konulacak vantilatör ile hava sirkülasyonu sağlanarak soğuk havanın birikmesi önlenebilir. Bahçenin uygun yerlerinde odun, kömür, lastik vb. yakarak ısıtma yapılabilir. Kültürel önlemler ile bitkilerde meydana gelebilecek don zararı önlenebilir ya da azaltılabilir. Don tehlikesi bulunan yerlerde bahçe tesisinde dona karşı dayanıklı ilkbaharda geç uyanan çeşitler tercih edilmeli, bitkinin soğuğa hassasiyetini arttıracak olan fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır. Ayrıca hava akımının geldiği yanlara uygun ağaç dikmek suretiyle rüzgar perdeleri oluşturulabilir.”
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdür V. Nail Kırmacı açıklamasını şöyle tamamladı: “Fındık üreticilerinin dona karşı gerekli önlemleri almaları, kullanacakları bitki koruma ürünlerini yetkili bayilerden temin etmeleri, bakanlığımızca ruhsat verilen ürünleri tercih etmeleri ve en önemlisi de Tarım Sigortası ile ürünlerini zamanında sigortalatmaları yararlarına olacaktır.”
Kaynak : İHA
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.