Küresel değer zincirlerindeki konumunun güçlendirilmesi hedefleniyor

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından, Türkiye'nin UDY politikasının genel çerçevesini çizmek ve bu alandaki uygulamalara rehberlik etmek üzere hazırlanan "Türkiye UDY Stratejisi (2024-2028)" yayımlandı. Stratejiden derlediği bilgilere göre, küresel tedarik zinciri kapsamında ülkenin küresel değer zincirlerine entegrasyonunun güçlendirilmesi için yeşil ve dijital dönüşüm alanında uluslararası ticaret politikalarına uyum seviyesi artırılacak. Bu kapsamda, dijital pazarlarda rekabet ortamının iyileştirilmesine yönelik mevzuat çalışması yapılacak. AB dijital ekonomi düzenlemelerinin Türkiye ticaretini etkileyen boyutları ve atılması gereken adımlar tespit edilecek.

Ülke ve dünya ticaretinde yaşanan ekonomik gelişmeler göz önünde bulundurularak Türkiye'nin taraf olduğu ikili ve çok taraflı anlaşmaların (Gümrük Birliği, serbest ticaret anlaşmaları, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları vb.) güncellenmesine ve yeni anlaşmaların hayata geçirilmesine yönelik çalışmalar yürütülecek.

Türkiye'nin tercihli ticaret ağı güçlendirilecek, yeni serbest ticaret anlaşmaları müzakere edilecek ve yürürlükteki serbest ticaret anlaşmalarının kapsamının genişletilmesine yönelik çalışmalar yapılacak. Gümrük Birliğinin güncellenmesi müzakereleri yürütülecek ve kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ile akademisyenlerin görüşleri alınarak ulusal müzakere hazırlık çalışmaları tamamlanacak.

Yeşil liman uygulamalarına destek sürecek

Türkiye'nin küresel değer zincirlerindeki konumunun güçlendirilmesi amacıyla tüm ulaşım modlarında lojistik kabiliyetleri ve altyapısı, çevre ve yeşil dönüşüm hassasiyetleri dikkate alınarak geliştirilecek. Liman operasyonlarında enerji verimliliğinin artırılması ile çevresel etkilerin en aza indirilmesine yönelik düşük emisyonlu/emisyon üretmeyen makine ve ekipmanların kullanımı teşvik edilerek yeşil liman uygulamalarının desteklenmesi sürdürülecek. Tüm ulaşım modlarında, elektrikli veya diğer alternatif yakıtlı araçların kullanımı için altyapı ve teknoloji yatırımları yapılacak, yeni nesil, sürdürülebilir, bütünleşik hareketlilik hizmetleriyle ilgili uyum ve mevzuat düzenlemeleri tamamlanacak.

Küresel tedarik zincirinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için ülkenin içinde bulunduğu ulaştırma koridorlarının etkinliğini ve çeşitliliğini artırma çalışmaları sürecek. Doğu Akdeniz bölgesinde Orta Doğu ve Orta Asya ülkelerinin çıkış kapısı olacak, transit yük odaklı, bölgenin gelişmesine ve ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak bir ana liman inşa edilecek. Yeni sanayi bölgeleri ve lojistik hatları afet riskleri gözetilerek oluşturulacak, mevcut demir yolu altyapısı daha etkin kullanılarak, sanayi bölgeleri ve limanlarla (Ro-Ro dahil) bağlantıları güçlendirilecek.

Yerel firmaların küresel değer zincirlerine entegrasyonu artırılacak

Türkiye'deki mevcut uluslararası yatırımcılar ile yerel tedarikçi firmaların iş birlikleri geliştirilerek yerel firmaların küresel değer zincirlerine entegrasyonu artırılacak. Yerli tedarik zincirini güçlendirecek şekilde KOBİ'lerin büyük ölçekli firmalar etrafında kümelenmeleri teşvik edilecek. Ana sanayi üreticileri ve büyük işletmelerin tedarik zincirlerine KOBİ'lerin eklemlenebilmeleri için eşleşmeleri kolaylaştırılacak ve gerekli kalite, verim, kapasite artışlarıyla ürün geliştirme (ÜR-GE) faaliyetleri tedarikçi geliştirme süreçleri kapsamında desteklenecek.

Gümrük işlemlerinde etkinlik ve verimliliğin artırılması amacıyla bilgi ve iletişim teknolojilerinden azami ölçüde yararlanılacak, gümrük hizmetleri yeşil ve dijital dönüşümle uygun bir yapıya kavuşturulacak. Dış ticaret işlemlerinde blokzincir ve otomatik karakter tanıma (OCR) gibi yenilikçi teknolojiler kullanılarak kağıtsız ortamda gümrük uygulamaları yaygınlaştırılacak. İhracat işlemlerinde blokzincir teknolojisinin kullanılmasına ilişkin yürütülen çalışmaların Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri Sistemini (BİLGE) de kapsayacak şekilde geliştirilmesi sağlanacak.

İmalat sektöründeki katma değeri artırmaya yönelik AR-GE, ÜR-GE, tasarım, tedarik zinciri yönetimi, dağıtım ve bakım-onarım gibi nitelikli hizmet girdilerinin payının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak. Öncelikli sektörler başta olmak üzere firma iş ortaklarının yüksek teknolojili ÜR-GE ve ticarileştirmesinin desteklendiği Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması Programı yaygınlaştırılacak.