OMÜ Rektörü Ünal: “Lisansüstü eğitim ‘motor gücü’ olmalı”

Donanımlı öğrenciler yetiştirerek Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayan, dünyadaki gelişmeleri dikkate alarak uluslararası rekabette ülkemizi güçlendiren bir eğitim programı oluşturmak amacıyla tüm birimlerde eğitim revizyonu başlatan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) yönetimi, revizyon çalışmalarına Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ile devam etti.
Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Cengiz Batuk, Prof. Dr. Fehmi Yazıcı, Genel Sekreter Prof. Dr. Hüseyin Gençcelep, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Bolat, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yıldıray Topçu, Enstitü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Kadir Ersin Temizel ile Yönetim Kurulu üyelerinin katıldığı eğitim revizyonu toplantısında; Lisansüstü Eğitim Enstitüsünün genel durumu ve yeterlilikleri masaya yatırılıp mevcut ve yeni kurulacak programların değerlendirilmesi yapıldı.
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Bolat yaptığı sunumda, enstitünün durum raporunu paylaşarak idari yapı ve personel sayısından bahsetti. Bolat, 28 Mart 2020 tarihinde Eğitim Bilimleri, Fen Bilimleri, Güzel Sanatlar, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitülerinin kapatılarak yerine Lisansüstü Eğitim Enstitüsü kurulduğunu hatırlattı. Bolat, bu tarihten sonra da Enstitüde; sürdürülebilir tarım, sosyal hizmetler, nöropazarlama olmak üzere birçok alanda yeni programların açıldığını söyledi.
Öğrenci sayıları hakkında detaylar veren Prof. Dr. Bolat, tezli yüksek lisansta 3 bin 491, tezsiz yüksek lisansta 773 ve doktorada bin 352 öğrenci olmak üzere toplamda 5 bin 616 öğrencinin bulunduğunu belirtti. Uluslararası öğrenci sayısına da değinen Bolat, yüksek lisansta 458, doktorada 236 olmak üzere 694 öğrencinin öğrenim gördüğünü dile getirdi.
En son olarak 2020-2021 bahar yarıyılı başvuru sürecinde 4 bin 835 öğrencinin başvuruda bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Bolat, 2020 yılında ise bin 10 öğrencinin enstitüden mezun olduğunu vurguladı.
Sunumunda yanı sıra, Ocak 2021 itibarıyla mevcut lisansüstü programları üzerinde duran Bolat, tezli yüksek lisansta 132, tezsiz yüksek lisansta 37, doktorada 95, sanatta yeterlikte 3 olmak üzere toplamda 267 programın bulunduğunun altını çizerken 100/2000 Yükseköğretim Kurulu (YÖK) doktora burslu öğrenci sayısının 54 kişi olduğu bilgisini paylaştı.
2021 yılı sonu hedeflerini de anlatan Bolat, bu doğrultuda 100/2000 YÖK doktora bursu verilen öncelikli alanları, yabancı dilde lisansüstü program sayısı ve uzaktan eğitim yoluyla yürütülen lisansüstü program sayısını arttırmayı amaçladıklarını bildirdi.
Enstitünün gelişmeye açık yanlarından bahseden Bolat, idari personel sayısının arttırılması ile fiziki mekân yeterliliğinin sağlanmasına yönelik taleplerini Rektör Ünal’a iletti. Bolat ayrıca, disiplinler arası programları desteklemek amacıyla bu ana bilim dallarına akademik kadro tahsisi yapılması çağrısında bulundu.
Müdür Prof. Dr. Ali Bolat, enstitünün kurumsal kimliğe kavuşması adına önemli bir mesafe katettiklerine işaret ederek, bundan sonraki süreçte aynı tempo ve motivasyonla çalışacaklarını sözlerine ekledi.

Rektör Ünal: “Stratejik hedeflerde lisansüstü eğitim ilk sırada olmalı”
Ardından üniversitenin hedefleri açısından görüş ve değerlendirmelerini aktaran Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal ise OMÜ’nün üniversiteler ligindeki pozisyonunu ciddi bir şekilde etkileyecek olgunun lisansüstü eğitim olduğunu vurgulayarak bu durumun da ‘dikey büyüme’ anlamına geldiğine dikkat çekti. Lisansüstü eğitimdeki değişkenlere değinen Rektör Ünal, “Burada farklı faktörler söz konusu: Mesela lisans öğrencilerinin ne kadarı istekli ya da doktorayı hedefliyor. Bu noktada yabancı dil önemli bir kriter, yine öğrencinin bu aşamayı hedeflememesi yahut meslek hayatında doktorayı zorunlu görmemesi gibi birçok etmen zikredilebilir. Bu bağlamda Üniversitemiz, 5 yıl, belki 10 yıl içerisinde stratejik hedefler olarak neleri önemsiyor dediğimizde, ilk sıraya lisansüstü eğitimini yerleştirmek zorundayız. Lisansüstünü güçlendirmesi açısından mutlaka lisans eğitimini sağlıklı bir zemine çekmeliyiz. Yani lisans eğitiminde mezun yeterliliğini sağlayan bir sistem kurgulamasıyla lisansüstü eğitim daha güçlü hâle gelecektir. Lisansüstü eğitim, kendi başına bırakılacak bir alan değil, aksine deyim yerindeyse ‘motor gücü’ olmalıdır. Bu yönde yeni bakış ve anlayışımızla yolumuza devam edeceğiz” dedi.

Eski Kütüphane’nin bir katı lisansüstü öğrenciler için
Lisansüstü eğitimde fiziki mekân sorunu yaşandığını belirten Rektör Ünal, eski Kütüphane’nin bir katını bu yönde değerlendirmeyi planladıklarına işaret ederek şunları söyledi: “Lisansüstü eğitim öğrencileri için düşündüğümüz bu yerde öğrenciler tez savunması yapabilir veya seminerler düzenlenebilir ve bu etkinlikler de eş zamanlı izlenebilir. Burada bazı mekânlar ortak kullanılabilir ancak öğrencilerin odaklandığı ve kümelendiği yer, fiziki bir mekâna dönüşmeli zira üniversitemizin geleceği bakımından buna şiddetle ihtiyaç var. Lisansüstü eğitim ıskalandığında aslında kendi eğitim sistemimize zarar veriyoruz. Yani bir araştırma görevlisinin donanımı yetkin değilse arkasından gelen öğrenciler de yetersiz kalıyor. Bu nedenle lisansüstü eğitimi, bütün ayakları ve parametreleriyle değerlendirmeye almamız gerekiyor. Buna binaen bu konuda bireysel inisiyatifleri ortadan kaldırıp açılan programlara dair taahhütleri yerine getirmeliyiz. OMÜ; ülkemiz yükseköğrenimi ile Türkiye’nin gelecek algısı ve tasavvuruna katkı sağlayacaksa lisansüstü eğitimi kesinlikle yeniden formatlamamız lazım.”

“OMÜ yönetimi olarak lisansüstü eğitimde insan ve fiziki mekân kaynağı ile ekonomik destek noktasında seferber olacağız”
Rektör Ünal, devamında yüksek lisans eğitiminde kaliteyi arttırmak suretiyle doktorayı öğrenciler için cazip hâle getirmenin elzem olduğuna dikkat çekerek lisans eğitiminde başlattıkları revizyonu, lisansüstü eğitimde de bütün ağırlığıyla devam ettireceklerine vurgu yaptı. Rektör Ünal bu sürece dair ise “Birincisi: Mezun yeterliliğine ihtiyacımız var. İkincisi: OMÜ yönetimi olarak insan ve fiziki mekân kaynağı ile ekonomik destek noktasında seferber olacağız. Mezunumuzun bir yeterliliği yoksa mezun olacak diğer öğrencilerimizin de bir yetkinliği olmayacak. Bu anlamda ‘sıfır noktası’ndan başlıyormuş gibi ders içeriklerini, yöntemi ve yeterlilikleri elden geçirmek zorundayız. İlerleyen süreçte de mezun yeterlilikleriyle ilgili bir deklarasyonda bulunacağız. Çünkü mezunlarımız nereye giderlerse gitsinler Üniversitemizin yüzü olacaklar. Tabii, kurguladığımız bu sistemin fiziki mekâna ihtiyacı olacak ve bu yer de tasarladığımız ideal lisansüstü eğitimin gereklerini karşılayacak seviyede olmalı” diye konuştu.

“Merkez Kütüphane’yi bir ihtisas kütüphanesine dönüştüreceğiz”
Üniversite bünyesindeki araştırma geliştirme (AR-GE) ve laboratuvar olanaklarına ilişkin yaptıkları çalışmada son aşamaya geldiklerini söyleyen Rektör Ünal, AR-GE çalışmaları ve araştırma merkezlerinde lisansüstü öğrencilere avantajlar sağlayacaklarını da sözlerine ekleyerek konuşmasına şöyle devam etti: “Öğrencilerimize bu avantajları sunmalıyız ki sahaya inebilsinler. Ayrıca Merkez Kütüphane’yi bir ‘ihtisas kütüphanesi’ne dönüştüreceğiz. Amacımız; olabildiğince hızlı bir şekilde yaklaşık 3 bin metrekareye tekabül eden ve 7/24 açık kalacak bir çalışma alanı açmak. Dolayısıyla öğrencilerimizi lisansüstü eğitim için heveslendirmek ve özendirmek arzusundayız. Kısacası Üniversitemizdeki lisansüstü eğitim, 3 aylık süre zarfında parantez içerisine alınmalı ve yukarıdan aşağıya bütün sorunlarıyla tartışılıp konuşulmalı. Temmuz ayında da yeni bir vizyonla yola devam etmek mecburiyetimiz var.”

Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Yazıcı “Lisansüstü eğitimde dengesiz bir yük var”
Toplantıda, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Fehmi Yazıcı da lisansüstü eğitimde dengesiz bir yükün olduğuna dikkat çekerek lisans ders programlarındaki bilgi paketlerinin lisansüstü eğitimde de uygulanmasının zorunlu olduğunu kaydetti. Lisansüstü eğitimde değişmesi ve güncellenmesi gereken dersler olduğunu aktaran Prof. Dr. Yazıcı, derinlemesine eğitim verilen bu alanda katma değer yaratabilmek için söz konusu değişim ve dönüşümün şart olduğunu dile getirdi.
Öte yandan Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yönetim Kurulu üyeleri olan akademisyenler de fikir, izlenim, talep ve değerlendirmelerini Rektör Ünal’la paylaştı.
Buluşmada revizyon toplantısının ikinci turunun ana bilim dalları başkanlarıyla yapılması kararlaştırılırken bu süreç hakkında bir çalışma takvimi de belirlendi.