Değerli okuyucularımız. Bu gün ki konumuz İcra takibi. Şirket yada şahıslardan bir alacağınız bulunması durumunda nasıl bir yol izleyebileceğinizi ve yapacağınız işlemleri kısaca sizlere anlatmak istedim. İcra takibini nasıl başlatıldığı ve nasıl ilerlediği ile alakalı yazımı sizlere sunuyorum.
İcra takip işlemi icra organları tarafından borçluya karşı yapılan, cebri icranın ilerlemesini sağlayıcı nitelikte işlemlerdir. Örneğin, ödeme ve icra emri tebliği, haciz ve satış işlemleri gibi.
Taraf takip işlemleri ise tarafların yaptıkları takibe yön ve şekil veren, çoğunlukla da icra takip işlemlerinin yapılmasını sağlamaya yönelik işlemlerdir. Birçok icra takip işleminin yapılması taraf takip işlemine bağlanmıştır. Örneğin, takip talebi, haciz ve satış talebi gibi.
Takip talebi olmadan borçluya ödeme emri gönderilemez; haciz ve satış talebi olmadan icra müdürü kendiliğinden haciz ve satış işlemi yapamaz. İcra daireleri taleple bağlıdır. Bu nedenle icra hukuku ile ilgili sorunlarınızda bir avukata danışmanız ve icra işlemlerinizi avukat aracılığıyla takip etmenizyaptığınız işlemlerde zarara uğramanızı önleyecektir.
İcra hukukunda takip yolları ilamlı ve ilamsız icra takibi olarak ikiye ayrılmaktadır.
İlamsız icra takibi kendi içinde genel haciz yolu, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu, kiralanan taşınmazların ilamsız icra yoluyla tahliyesi olarak üçe ayrılmaktadır.
Bu yazımızda genel haciz yoluyla takip konusu üzerinde duracağız. Genel haciz yoluyla takip para ve teminat alacakları içindir. Eğer alacak kambiyo senedine bağlı ise; kambiyo senetlerine özgü haciz yoluna başvurur. Ancak bu mecburi değildir. Yani elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı genel haciz yoluna başvurabilir. Para alacağı rehinle teminat altına alınmışsa kural olarak alacaklının rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurulması zorunludur. (İİK m.45) Bir örnek ile açıklayacak olursak A’nın B’den 1.000 TL alacağı vardır ancak elinde herhangi bir belge ya da senet yoktur. A, genel haciz yoluna başvurabilir. A’nın elinde bu alacağa ilişkin adi senet varsa A yine genel haciz yoluna başvurabilir. Eğer A bu alacağını rehin ile güvence altına almış ise A öncelikle rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurmak zorundadır.
Genel haciz yoluyla takip takiptalebi ile başlar. Alacaklı yazılı veya sözlü olarak icra dairesine takip talebinde bulunabilir. (İİK m.58/f1) Takip talebinde alacaklının kimliği ve adresi, borçlunun kimliği ve adresi, alacak tutarı, senet, senet yoksa borcun sebebi, takip yollarından hangisinin seçildiği ve son olarak imza bulunması gerekir. Yargı paketiyle yapılan değişikliğe göre takip talebinde bulunurken ödemenin yapılacağı banka adı ve hesap bilgileri verilmesi zorunludur.
Takip talebini alan icra dairesi, ödeme emri düzenleyerek borçluya gönderir. Borcu kendisine tebliğ edilen ödeme emrine karşı süresi içinde itirazda bulunmazsa takip kesinleşir. Takip kesinleştikten sonra borçlu borcu ödemek zorundadır. Takibin kesinleşmesinden sonra borçlu borcunu ödemez ise alacaklının talebi doğrultusunda borçlunun borcuna eşdeğer miktarda malları haczedilir ve haczedilen mallar alacaklının satış talebi ile satılarak alacaklının alacağı ödenir.
Borçlu ödeme emrine itiraz ederse, bu itirazı ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içinde yazılı veya sözlü olarak icra dairesine yapması gerekir. İcra mahkemesine yapılan itiraz geçerli değildir. İcra müdürü itirazın süresi içinde yapılıp yapılmadığına re’sen gözetmek zorundadır. Ödeme emrine itiraz edilmesiyle icra takibi durur. (İİK m.66) Alacaklının takibe devam edebilmesi için ya icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını ya da genel mahkemede itirazın iptalini talep etmesi gerekir.
Borçlunun senet altında yer alan imzanın kendisine ait olmadığı yönündeki itirazına imzaya itiraz denir. İmzaya itiraz ancak takip konusu adi senet ise gündeme gelir. İmzaya itiraz etmek isteyen borçlunun bu itirazı ayrıca ve açıkça yapması şarttır. Aksi halde imzayı kabul etmiş sayılır. İmzaya itiraz edilmesi durumunda alacaklı icra mahkemesinden itirazın geçici kaldırılmasını talep edebilir.
İmzaya itiraz dışındaki tüm itirazlar borca itirazdır. Borca yapılan itirazda borçlu sebep bildirmek zorunda değildir. Ancak sebep bildirdiğinde bildirdiği sebeplerle bağlıdır.
Borçlu borcun tamamına değil de bir kısmına itiraz etmek isterse, itiraz ettiği borç miktarını ayrıca ve açıkça bildirmelidir aksi halde hiç itiraz etmemiş sayılır. Örneğin ‘’borcum bu kadar değildi’’şeklinde yapılan bir itiraz geçerli değildir. Borcum 10.000 TL değil borcum 5.000 TL’dir. Şeklinde yapılan itiraz geçerlidir.
İcra işlemlerinde , İcra Müdürlükleri Alacaklının talebine bağlıdır. Kanuna uygun yapılan talepleri yerine getirmekle yükümlüdür. Yapılan icra işlemleri kapak hesabı diye adlandırılan dosyanın hesabı icra kasasına yatırılınca yada alacaklı tarafından icra dairesine tahsil bildiriminde bulunulunca ve gerekli tahsil harçlarda yatırıldıktan sonra İcra dosyası İnfaz edilmiş olur.
Yukarıda sizlere icra takibini kısaca anlatmaya çalıştık. Yukarıda anlattığımız tüm işlemleri kişiler kendileri de yapabilirler. Ancak Hukuki sorunlarınızda Hak kaybı yaşanmaması adına avukatlarınızdan yardım almanızda sizlerin faydasına olacağı kanaatindeyim. Cevaplamamı istediğiniz Hukuki sorunlarınızı gazetemize göndermenizde zaman buldukça Konu başlığı şeklinde yazılarım arasına alacağım. Sağlıcakla kalın.
Av. Ercan İLERİ
Av.ercanileri@gmail.com