Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Hayvan ve et fiyatları düşerken, ithalat neyin nesi. İthal lobisi Türkiye’yi kırmızı ette dışa bağımlı mı yapmak istiyor” dedi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2013 yılında canlı hayvan ve et fiyatlarındaki düşüşün ithalat isteklerini boşa çıkardığını bildirerek, “Hayvan ve et fiyatları düşerken, ithalat neyin nesi. İthal lobisi Türkiye’yi kırmızı ette dışa bağımlı mı yapmak istiyor.” Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) rakamlarının ortada olduğunu, 2013 yılında kültür sığırı fiyatlarının yüzde 18,3, yerli sığır fiyatlarının yüzde 18,4, kültür melezi sığır fiyatlarının yüzde 20,3 gerilediğini belirtti. Dana fiyatlarının yerlide yüzde 7,2, kültürde yüzde 7,8, kültür melezinde yüzde 19,6 düştüğüne dikkati çeken Bayraktar, manda fiyatlarındaki düşüşün yüzde 22’yi bulurken, yerli koyun fiyatlarının yüzde 5,7, yerli kuzu fiyatlarının yüzde 5,2, kıl keçisi fiyatlarının yüzde 1,4 azaldığını vurguladı. Bayraktar, 2013 yılında et fiyatlarının hayvan türlerine göre, yüzde 2,5 ile yüzde 9,6 arasında değişen oranlarda düştüğünü bildirdi.
Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti: “Canlı hayvan değeri, 2013 yılında yüzde 9,2 düşüşle 63 milyar 547 milyon liradan 57 milyar 716 milyon liraya geriledi. Hayvansal ürün değeri ise 2013 yılında yüzde 2,1 artarak 39 milyar 609 milyon liradan 40 milyar 459 milyon liraya çıktı. 2013 yılında manda yavrusu fiyatları yüzde 6,2, kıl keçisi oğlağı fiyatları yüzde 3,2, tiftik keçisi fiyatları yüzde 8,9, tiftik keçisi oğlağı fiyatları yüzde 1,4 azaldı. Tiftik keçisi oğlağı fiyatları yüzde 0,7, merinos koyunu fiyatları yüzde 5, merinos kuzusu fiyatları yüzde 1,2 arttı. Et tavuğu fiyatları yüzde 7,8, kaz fiyatları yüzde 7,5 düşerken, yumurta tavuğu fiyatları yüzde 6, hindi fiyatları yüzde 4,6, ördek fiyatları yüzde 1,7 yükseldi.
'Büyükbaş hayvan fiyatları'
Ortalama olarak, 2013 yılında kültür sığırı fiyatı 4 bin 251 liradan 3 bin 475 liraya, kültür melezi sığırı fiyatı 3 bin 281 liradan 2 bin 614 liraya, yerli sığır fiyatı 2 bin 92 liradan 1944 liraya, kültür danası fiyatı 2 bin 92 liradan 1929 liraya, kültür melezi danası fiyatı 1682 liradan 1353 liraya, yerli dana fiyatı 1603 liradan 1488 liraya, manda fiyatı 3 bin 83 liradan 2 bin 406 liraya, manda yavrusu fiyatı 1527 liradan 1432 liraya indi.
'Küçükbaş hayvan fiyatları'
Yerli koyun fiyatı 517 liradan 487 liraya, yerli kuzu fiyatı 357 liradan 338 liraya, kıl keçisi fiyatı 470 liradan 463 liraya, kıl keçisi oğlağı fiyatı 301 liradan 292 liraya, tiftik keçisi fiyatı 391 liradan 356 liraya inerken, merinos koyunu fiyatı 576 liradan 605 liraya, merinos kuzusu fiyatı 412 liradan 417 liraya, tiftik keçisi oğlağı fiyatı 269 liradan 271 liraya yükseldi.
'Kanatlı hayvan fiyatları'
Et tavuğu fiyatı 13,2 liradan 12,2 liraya inerken, yumurta tavuğu fiyatı 11,6 liradan 12,3 liraya çıktı. Hindi fiyatı 51,6 liradan 54 liraya, ördek fiyatı 23,6 liradan 24 liraya çıkarken, kaz fiyatı 47,2 liradan 43,7 liraya geriledi.”
'Et fiyatlarında gerileme, süt fiyatlarında artış'
2013 yılında et fiyatlarının yüzde 2,5 ile yüzde 9,6 arasında değişen oranlarda düştüğünü, yumurta fiyatlarının yüzde 17,2 azalırken, süt fiyatlarında yüzde 5,3 ile yüzde 18,9 arasında değişen oranlarda arttığını belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Koyun sütü fiyatı yüzde 14,5 artışla 1,48 liradan 1,69 liraya, keçi sütü fiyatı yüzde 5,8 artışla 1,56 liradan 1,65 liraya, manda sütü fiyatı yüzde 18,9 artışla 2,02 liradan 2,4 liraya, inek sütü fiyatı ise yüzde 5,3 artışla 89 kuruştan 93 kuruşa yükseldi. Manda eti fiyat yüzde 2,5 düşüşle 15,97 liradan 15,57 liraya, koyun eti fiyatı yüzde 7,6 düşüşle 19,64 liradan 18,14 liraya, keçi eti fiyatı yüzde 9,5 düşüşle 18,78 liradan 17 liraya, sığır eti fiyatı ise yüzde 9,6 düşüşle 17,51 liradan 15,83 liraya indi. Bal fiyatı yüzde 3,7 artışla 19,23 liradan 19, 94 liraya yükseldi.
'Üretim değerleri'
Fiyatlar ve üretim miktarlardaki değişim nedeniyle canlı küçükbaş hayvan değeri yüzde 3,3 artışla 16 milyar 765 milyon liradan 17 milyar 316 milyon liraya, canlı kümes hayvanları üretim değeri yüzde 3,2 artışla 3 milyar 346 milyon liradan 3 milyar 454 milyon liraya çıktığını, canlı büyükbaş hayvan üretim değeri yüzde 15,1 gerilemeyle 43 milyar 157 milyon liradan 36 milyar 654 milyon liraya indi. Süt üretim değerinin yüzde 7,3 artışla 17 milyar 39 milyon liradan 18 milyar 284 milyon liraya, bal üretimi yüzde 10,1 artışla 1 milyar 763 milyon liradan 1 milyar 941 milyon liraya çıkarken, kırmızı et üretiminin yüzde 1,4 gerilemeyle 16 milyar 266 milyon liradan 16 milyar 35 milyon liraya, yumurta üretim değeri yüzde 8,4 düşüşle 4 milyar 217 milyon liradan 3 milyar 863 milyon liraya düştü.”
Bayraktar, türlere ve ırklara göre, et ve canlı hayvan fiyatlarının hemen hepsinde düşüş olduğunu bildirerek, bu ortamda kırmızı et ve canlı hayvan ithalatı talep etmenin, ülke hayvancılığına darbe vurmak anlamına geleceğini ifade etti.
HABER-FOTO: Ayhan GONCA