Bilinmeyen Samsun türküleri gün yüzüne çıkıyor

Tüm ilçelerde detaylı araştırma yapan konservatuar birimleri, muhtarlar ve kanaat önderleriyle de görüşerek bilgi topluyor. Meyvelerini veren çalışmada TRT repertuvarında olmayan ancak yörede bilinen ve okunan 70’e yakın Samsun türküsü tespit edildi.
Köklü tarihi ve zengin bir kültürel yapıya sahip olan Karadeniz Bölgesi’nin en büyük şehri Samsun, geçmişini arıyor. Milli Mücadele şehri, zaman içinde kaybolan, unutulan veya bilinmeyen kültürel ve sanatsal değerleriyle yeniden buluşmak ve yaşatarak geleceğe taşımak istiyor. Şehrin tarihi ve kültürel değerlerinin korunması ve kent belleğinin kayıt altına alınması amacıyla 2011 yılında Kent Müzesi’ni topluma kazandıran Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, Samsun halkının kültürel birikimini ve hatıralarını müzede buluşturmuştu. Müze geçen yıl da müze otoritelerinin ortak platformu Avrupa Müze Akademisi’nin (EMA) düzenlediği "XX. Luigi Micheletti Award" Müze Yarışması'nda Avrupa’nın en prestijli 6. müzesi seçilmişti.
Toplum hafızasını gelecek kuşaklara aktaracak müze, çalışmalarına devam ederken, bir önemli araştırma daha başladı. Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Konservatuvarı, Samsun’un bilinmeyen veya unutulmuş halk oyunları, el sanatları, yöresel kıyafetleri, motifleri, kilimleri ve türkülerinden oluşan kültürel ve sanatsal varlıklarını araştırıyor. İlçelerde bu değerlerin izini süren konservatuvar birimleri, çalışmasını giderek yaygınlaştırıyor.
Yaklaşık bir yıldır sürdürülen titiz araştırmalarda kent genelinde gün ışığına çıkmamış çok fazla görsel ve işitsel kültür özellik olduğunu tespit eden konservatuvar ekipleri, müziğinden halk oyununa, eğlencelerinden el sanatlarına kadar birçok unsurun da keşfedilmeyi beklediğini ortaya koydu. Bunlarla ilgili ilçelerde alan çalışmaları devam ediyor.

70 Samsun türküsü bilinmiyor
Muhtarlar, yaşlılar ve kanaat önderleri ile tek tek görüşen konservatuvar hocalarının çalışmaları hakkında bilgi veren Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Konservatuvarı Müzik Koordinatörü ve Türk Halk Müziği Bölüm Şefi Hakan Demir, icra edilmemiş ve repertuvara girmemiş çok sayıda Samsun türküsü tespit ettiklerini kaydetti. Demir, “Hocalarımız ilçeleri santim santim tarayarak halk oyunları, sanat ve kültür repertuvarına girmemiş ne varsa bunları ortaya çıkarmaya çalışıyorlar. Halk müziği bölümümüzde şuan TRT repertuvarında 14 veya 15 türkü bulunuyor. Yaptığımız araştırmalar neticesinde su sayının çok daha fazla olduğunu tespit ettik. Şuan yörede az bilinen ve okunan 70’e yakın türkümüz var. Bu eserlerin rotasyonunu yapıp derleyerek TRT repertuarına girmeleri için müracaatlarda bulunacağız” bilgisini verdi.

“Sahnelenmemiş halk oyunlarımız var”
Gözden kaçmış ve unutulmuş tüm kültürel ve sanatsal değerleri toparlayacaklarını ifade eden Hakan Demir, “Şu an icrasını bilemediğimiz derlenmemiş 22 tane türkü, 3-4 tane de sahnelenmemiş halk oyunlarımız var. Bunların çoğu Samsun genelinde bilinmiyor. Bunun sebebi ise Samsun ve ilçeleri çok farklı kültürlerden oluşan insanların bulunduğu bir şehir olmasıdır. Örneğin Terme’de oynanan birçok oyun Fatsa’da da oynanmasına rağmen Çarşamba’da oynanmıyor. Örneğin Terme’de ellik oynanır. Terme’de var ama Çarşamba’da yok. Veya Alaçam oynuyor ama Bafra bambaşka bir şey oynuyor. Bu çok ilginç. Büyükşehir Belediyesi olarak elimizden gelen gayreti sarf ediyoruz. İnşallah bu eksikliği gidereceğiz. Ama bir komisyon oluşturulup bu çalışmalar daha kapsamlı yapılmalıdır” şeklinde konuştu.

“TRT gibi çalışıyoruz”
Samsun için çok ciddi projeleri hayata geçirdiklerine de değinen Demir, “Sanatın görselliği yok. Soyut kalıyor ama yapılan işlere baktığınız zaman büyük işler başarıyoruz. Şehrimizin geçmişine ulaşmak ve bunları geleceğe aktarabilmek için adeta TRT gibi çalışıyoruz. Bizim en büyük eksiğimiz, edep diyerek yaptığımız çalışmalarımızı ve hizmetlerimizi anlatmamamızdır. Biz de yaptığımız her faaliyeti ve çalışmaları halkımıza duyuracağız. Bunları da yazılı ve görsel basın yayın organları ile sosyal medyada halkımızla paylaşacağız” ifadelerini kullandı.