Kırk yıldır görmeyi çok istediğim bir hayalim var. Atalarım, dedelerim bu mübarek topraklara nasıl sahip olmuşlar. Bin yıl boyunca hangi zorluklarla mücadele ederek nesillerini devam ettirerek emaneti bize teslim etmişler. Hangi değerleri bizlere bırakmışlar, hangi insanlık kurallarını bize devir etmişler. Türklük değerlerini, İslam ahlakını nasıl yaşatmışlar. Saydıklarımı ÇARŞAMBAMIZIN bir köşesinde sergileyebilirmiyiz diye 30 yıldır hep hayal ediyorum. Güzel Çarşambamızda TARİH VE KÜLTÜR MÜZESİNİ görebilecekmiyim diye hayal ederim. Bu hayalimi hep söylerim, yazarım, temenni ederim.Anlaşılan heyecanım bitmemiş yazmaya devam ediyorum. Tarih ve kültür müzemizde neler olmalı müzede olması gereken objeleri dokuz temel gruba ayırdım.
1- Türklerden önce Çarşamba ve havalisinde yaşayan halkların yaşayışlarına ait kalıntılar, toprak altından çıkarılan su sarnıçları, diğer araç ve gereçler.
2- Bölgemizde bina, mescit, cami örnekleri
Ahır, kümes örnekleri, onlara benzer maketler. Özel yaptırılmış resimler büyük tablolar. Camilerin özel çekilmiş resimleri.
Göğceli Camii ve çevresinin büyük tabloları.
Yöremizde bulunan tarihi cami ve mescitlerin resimleri.
Yaycılar, Porsuk ve Kocakavak gibi tarihi camiler
1936 yılından önceki ahşap köprü ile ilgili resimler.
Değirmenbaşı’ndaki su değirmeni, caminin faal olduğu yıllardaki fotoğraflar.
3-Yüz yıllardan beri ziraat yapılırken kullanılan araç ve gereçler.
Karasaban, pulluk, kağnı arabası, boyundurluk, zelve kağnının yapılışındaki süslemelere örnekler, kağnı arabasının üzerindeki “çit” öküzlerin ve traktörlerin çektiği tırmık, tapan, bel, maal (çapa). Harman araçları döğen, orak, tırpan, yaba, öküzlerin ağzına takılan tor. Öküzlerle, traktörlerle harman döğülmesine ait resimler. Cenazelerden ağaçları ip ile bağlayarak sala yapılması Kağnı arabasının tekerleklerine demir takılması, kağnı arabasına mazı takılması. Sergende mısır dövülmesi (iki yüz yıldan önce) mısır makinesi ile mısırı kemsükten ayırma işlemi. Evlerin aydınlanması ile ilgili; cam ışığı ve idare lambası Yukarda saydıklarıma benzer olarak tarım üretiminde kullanılan aletler Yüzlerce yıl tarımın yapılışı ile ilgili özel yaptırılmış resimler.
BEKMEZ VE NİŞASTA YAPIMI
Pekmez yapımında kullanılan araç ve gereçler;
Elma bekmezi için, şınavat teknesi, elmalar tokaçlarla ezilir, çuvala doldurulur cırgana da sıkıştırılır ve şıra çıkarılır şıra kaynatılır bekmez yapılır.
Araçlar: Tekne, tokaç, cırgana, bekmez tavası, şıranın kaynatılması.
Buğdaydan nişasta yapılması:
Haranni, büyük bekmez tavası, şıranat, cırgana.
4-Dokuma işleri: Çarşamba’nın çevresinde dokumaya çok önem verilirdi.Kendir, kenevir üretimi oldukça yaygındı.Tatarlı, Mahmutlu, Göbelya, Hacımaslı köylerinde kendir, kenevir üretimi yaygındı.
Göllerden getirilen kamışlarla hasır dokunurdu. Ömerli hasırları çok meşhurdu.
İki üç yüz yıl önce pamuk ekilir, pamuğa pembe adı verilirdi. Eskinden kalma ne varsa evlerden toplanılır dokuma tezgâhları ve onlara ait resimler, yerel müzemizin çok önemli bir bölümüne teşkil eder.
Ordu ilinin Korgan, Aybastı, Gölköy gibi bölgelerinden gelen koyun besleyicileri kışı Çarşambamızda geçirirlerdi. O sebeple yünden dokuma işleri de epey gelişmişti.
5-Yüzlerce yıl öne kullanılan ev eşya ve araçları;
Kilimler, hasırlar, perdeler, örtüler, kadınların yaptığı işlemeler, mutfak eşyaları, tabak, sacak, zincir, leğen, ibrik orijinal ev ve mutfak araçları sergilenir.Bunları tedarik etmek için özel bir ekip teşkil edilmelidir.
6- Yüz yılar öncesi yöremiz halkının geleneksel giyim ve kuşamları sergilenir. Manken yapılmasında sanat sahibi insanlara manken insanlar yaptırılmalıdır.
Mesela; Yetmiş yüz yıl önceki tipik Çarşamba delikanlılarının giydiği şapka, lacivert ceket, beyaz gömlek, Haki İngiliz kilot pantolonlu mankenler, kadınların taktıkları etek peştambal, örtü olarak kullandıkları peştambal, lastik ayakkabılar, çarşaf kadınların makyaj olarak kullandıkları makyaj, malzemeleri. Yüzyıl önce yöremizde revaçta olan tabanca ve tüfekler.
Bunlarla ilgili insan maketleri, mankenler.
Düğünler, düğünlerde keşkek yaptırılması, yemekler Düğünlerle ilgili çeşitli eğlenceler, güreşler ve at yarışları ile ilgili tedarik edilen resimlerin büyütülerek tablolar halinde sergilenmesi.
Bayramdan geleneksel görüntülere ait resimlerin tablolar halinde sergilenmesi.
7- Yöremizdeki medreselerin resimleri. Medreselerde yetişen önemli insanların resimleri, medreselerden kalan kitapların sergilenmesi.
Çarşambamızda yetişen ünlü insanlar; Bilim adamları güreşçiler, sanatçılar ve bunlara ait kitaplar resimler sergilenebilir.
8- Çarşamba yöresinin tarihi ve kültürel geçmişi ile ilgili kitaplar, yapılan diğer çalışmalar sergilenir. Çarşambamızın gelişmesine hizmeti geçen Belediye başkanları, eğitimciler, doktorlar, mühendisler ve bunlara ait kalan bilgiler, resimler çok derin çalışmaları halka tanıtılabilir. Şehrimizin kurucusu, Haznedaroğlu Süleyman Paşa’ya da özel bir bölüm ayrılarak maketlerle, kitaplarla, resimlerle zenginleştirilip halka sunulur.
9-1864 Kafkas göçü ile bölgenin asıl vatandaşları olan Çerkez ve gürcülerin gelenek ve göreneklerini anlatan bir bölüm yapılmalıdır.
DEVAMI YARIN