1869 yılında Samsun'da çıkan ve daha önce görülen yangınlardan çok daha şiddetli olması nedeniyle ‘Büyük Yangın' olarak adlandırılan yangın, 3 Ağustos 1869 günü Hacı Ömer Efendi'nin müderrislik yaptığı bugünkü Samsun Büyükşehir Belediyesi Binasının karşısında bulunan Süleyman Paşa Medresesi'nin bir odasında orada misafir bulunan bir kişinin dikkatsizliğinden çıktığı kaynaklarda belirtiliyor.
Müzede bulunan kaynaklar ayrıca söz konusu dönemde yapıların ahşap olması, söndürme araçlarının yetersizliği ve ilkelliği yüzünden yangın çok kısa sürede hızla yayılarak çevreye sıçramış, yüzlerce ev, dükkan ve mağazayı yakarak birkaç mahalleyi de harabe haline getirdiğinden bahsediyor.
Büyük Samsun Yangını, şehir halkını evsiz bırakan büyük bir felaket olarak kayıtlara geçerken, hala dilden dile anlatılan olay, 3 ay önce açılan ve 50 bine yakın kişi tarafından ziyaret edilen Samsun Müzesi'nde sergileniyor. Halkın ilkel şartlarda su taşıması ve yangını söndürme çabasının canlandırıldığı yangındaki minyatürler, vatandaşların da ilgisini çekiyor.
Fransız Konsolosu: “500 ev yok oldu”
Dönemin Samsun Fransız Konsolosu, İstanbul'daki Fransız Büyükelçiliği'ne gönderdiği raporda Samsun yangını ile ilgili olarak, “Yangında şehrimizin 415 evi yandı. Bütün Samsun halkı şimdi çok üzgün ve perişan. 2 gün önce saat 10.00'a doğru yangın çığlıkları şehrin pazar merkezinden yükselmeye başladı. Yangının yeri ve çıkış nedeni hakkında birkaç farklı yorum var. Hangisi doğru belli değil. Yangın tedbirsizlik sonucu çıkmış ve yangının çıkış yerinin bitişiğinde petrolle dolu variller ateş alarak yangının süratle büyümesine neden olmuştur. Bu yangının sebebi buymuş. Bu mağaza, tahtadan yapılmış bir handa bulunduğundan han tamamen yanarak yok oldu. Kale surları içerisinde yer alan Kale Mahallesi'ndeki evler tamamen yandı. Bu mahallelerde bulunan 500 ev yok oldu” ifadeleri yer aldı.