Bir süredir Türkiye’de aşı redleri konusunda yapılan tartışmalar son dönemde basına yansıyan bazı haberler nedeniyle tekrar gündeme geldi. Konuyla ilgili açıklama yapan Samsun Halk Sağlığı Müdürü Dr. Mustafa Kasapoğlu, aşıların güvenliği olduğu, üretim ve dağıtım aşamalarında çok sıkı kontrollerden geçtiğini belirtti. Kasapoğlu, “Bazı aileler ‘içinde domuz kanı var’, ‘aşılar güvensiz’, ‘helal sertifikası yok’ gibi gerekçeleriyle çocuklarına aşı yaptırmamaya başladı. Geçtiğimiz günlerde de Ordu'da ikamet eden Cumhuriyet Savcısı ile öğretmen eşinin 2.5 ay önce normal doğumla dünyaya gelen ikiz bebeklerine aşı yaptırmak istememesi ile başlayan dava süreci savcı ve eşinin hukuk zaferi olarak gündeme gelmiştir. Ancak Uşak ilinde benzer bir karar veren yerel mahkemenin kararı üzerine görülen temyiz davasında Yargıtay, konuyla ilgili tartışmalara son noktayı koymuştur. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, geçerli bir delil gösterilmedikçe devletin anne-baba rızası aramaksızın çocuklara zorunlu aşıları yaptırabilmesine karar verdi. Çocuğa uygulanacak aşının, gelecekteki hastalıklardan çocuğu birey olarak korumak ve toplum sağlığı açısından gerekli olduğu belirtilmiştir. Aşıların zorunlu olduğu hatırlatılan kararda, ‘Çocuğun üstün yararına açıkça aykırı ise rıza aranmaz’ denilmiştir” dedi.
Tartışmalar aşıların içerisinde bulunan cıva (tiyomersal) etrafında yoğunlaştığını belirten Kasapoğlu, “Tiyomersalin otizmi arttırdığı iddiası mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise yaptığı açıklamada tiyomersalin otizme neden olduğuna dair bir bulgu olmadığına dikkat çekmiştir. Aşıların formülasyonunda yapılacak herhangi bir değişikliğin, aşı kalitesine zarar vereceğine dikkat çeken DSÖ, ‘özellikle çoklu doz aşılarda, tiyomersal diğer koruyuculara oranla daha güvenli’ dedi. DSÖ, ‘Tiyomersal, etil cıva ile aynı şey değildir. Tiyomersal, etil cıvaya oranla vücuttan çok daha hızla atılır’ bilgisini verdi. Danimarka'da yapılan bir araştırmada, 1971-2000 yılları arasında otizm tanısı konan 2-10 yaş arasındaki 956 çocuk üzerinde yapılan incelemede Danimarka'da 1991 yılından itibaren aşılardan tiyomersal kaldırılmış olmasına karşın otizmdeki artışın çok daha hızla devam ettiği görüldü. Sağlık Bakanlığı'nın yaptığı açıklamada ise ‘araştırmalarda aşılar ile otizm arasında doğrudan bir ilişki saptanmamıştır. Bebeklerimizi ve çocuklarımızı ölümcül ve sakat bırakan hastalıklardan korumak ve onlara sağlıklı bir gelecek sunabilmek için en emin yol aşıdır’ denildi. Bakanlığımız görüşleri ebeveynler tarafından Genişletilmiş Bağışıklama Programında (GBP) yer alan aşıların önemiyle alakalı yapılacak açıklama ve eğitime rağmen çocuklarına aşı uygulanmasına izin verilmemesi halinde; Bakanlığımız, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile birlikte, bu çocukların ‘korunma ihtiyacı olan çocuk’ kapsamında değerlendirilmeleri, Halk Sağlığı Müdürlükleri tarafından tespit edilmeleri, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine bildirilmeleri ve sonrasında çocuk hakkında sağlık tedbiri kararı alınması için gerekli iş ve işlemlerin yürütülmesini sağlamaktadır. Bu kapsamda, ebeveynlerin aşı uygulamasına İzin vermemeleri durumunda özetle keyfiyet 5395 sayılı Kanun mucibince Çocuk Mahkemesine intikal ettirilmekte, Mahkemece zorunlu aşı uygulanması yönünde karar çıkması ve işbu kararın temyiz edilmemekle veya temyiz üzerine Yargıtay tarafından onanması durumunda kolluk yardımıyla çocuğa aşı uygulanmaktadır” diye konuştu.
AŞILAR SON DERECE GÜVENLİ
Aşılar son derece güvenilir biyolojik ürünler olduğunun altını çizen Kasapoğlu, “Üretim ve dağıtım aşamalarında çok sıkı kontrolden geçmektedirler. Ülkemizde kullanılan aşılar, DSÖ tarafından önerilen ve onaylanan GMP (İyi Üretim Prosedürleri) kurallarına uygun üretilmiş ve uluslararası referans laboratuarlarında test edilmiş aşılardır. Ayrıca, kullanılacak aşılar teslim alınıp sahada kullanıma sunulmadan önce bakanlığımıza ait Ulusal Referans Laboratuarlarında da test edilmekte ve uygun olduğu kanıtlanan aşıların kabulü yapılmaktadır. Kabulü yapılan aşılar daha sonra uygulanmak üzere sahaya dağıtılmaktadır. Bakanlığımız aşılama programı konuyla ilgili akademisyenlerden oluşan Bağışıklama Danışma Kurulu ve DSÖ önerileri doğrultusunda yürütülmekledir” şeklinde konuştu.