Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ankara Palas'ta düzenlenen Sürdürülebilir Kültürel Kalkınma Programı Tanıtım Toplantısı'nda yaptığı konuşmaya sanat ve sanatçının önemine işaret ederek başladı. Davutoğlu, çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybeden sanatçı Atilla Özdemiroğlu'na da Allah'tan rahmet diledi. Dolmabahçe'deki dost meclisini kalıcı hale getirip sanatçılarla daha sık bir araya geleceklerini anlatan Davutoğlu, sanatın önemine vurgu yaptı. Davutoğlu, insanoğlunu diğerlerinden ayıran en önemli özelliğinin akıllı olmasının yanında estetik duygusu olması olduğunu belirterek, "Siyaset ancak ve ancak estetikle birleştiği zaman, güzel uslubu hayata egemen kıldığı zaman siyaset hayat ve kültürle ancak buluşabilir. Bir sanatçıyla bir araya gelen devlet adamının aslında ulaşmak istediği temel hedef o sanatçının gözüyle siyaseti estetikleştirme çabasıdır. Toplumları diğer toplumlardan ayıran en temel vasıf bu estetiğin bir siyaset yöntemi olarak, toplumsal hayat tarzı olarak hayata yansıtılmasıdır" ifadelerini kullandı.
Davutoğlu, "Hükümet programını şekillendirmeye başladığımızda hükümetlerimizin 13 yıl boyunca gerçekleştirdiği niteliksel kalkınma boyutunun yanında kültürel estetik boyutunu bu programımız içine yerleştirme kararı aldık. Hükümetimiz, onun için bir eylem planı hazırladı. 64. hükümet olarak Kültürel Eylem Planı'nı programımızın içine dahil ettik, sizinde fikirlerinizi almak istiyoruz. Bugün bir araya gelişimiz bitmiş bir eylem planını size yansıtmak değil, sizden gelen her fikre açığız, kültür ve sanat dünyamızın bütün temsilcilerinin kanaatlerini siyasi perspektif içinde eylem planına yansıtmaya kararlıyız. Birlikte yapacağız, birlikte şekillendireceğiz. Sizin estetik gözünüzün siyasete yansımasına ihtiyacımız var. Size bir şey deklare etmek için davet etmedik. Size ihtiyacımız olduğu için davet ettik. Geliniz birlikte hayatımızı daha da güzelleştirelim. Birlikte, toplumsal gerginlikleri sona erdirelim. Sanatı karşılıklı empati yapmamızı temin edecek önemli bir araç olarak görmek durumundayız" şeklinde konuştu.
"GELİNİZ DÜNYAYI GÜZELLEŞTİRELİM"
Hz. Mevlana'nın en güzel beyitlerini Anadolu'nun istilada olduğu dönemde yazdığını anlatan Davutoğlu, "Bizim devlet olarak en önemli görevimiz toplumun muhabbetini yaygınlaştırmamızdır. Sizden de en büyük beklentimiz, ola ki siyasi alanda birileri kriz çıkarma çabası içindeyse sanatçılarımızın toplumun birbirlerine olan bağlılığı teşvik edecek ürünler ortaya koymalarıdır. Aksi takdirde sanat, kutuplaştırıcı araç olarak görülmeye başlanırsa ideolojilerin yansıtıldığı araç olarak görülmeye başlanırsa sanat özünü kaybeder. Son yıllarda bazı yaşadığımız gerilimlerde bunun izlerini görmek aslında hüzün verdi. Sizlerden en büyük ricam, toplumun krize yöneldiği zannedildiği anlarda sizin ümit ışığı olmanız, sizin muhabbet dilini yaygınlaştırmanız, sizin estetik boyutuyla topluma güzeli anlatmanız. Bu öz içinde biz, bu hedef çerçevesinde bu eylem planını hazırladık. Geliniz dünyayı güzelleştirelim, siyaseti, devlet dilini güzelleştirelim. Toplumumuzun ve hepimizin ahlakını her türü hayat tarzına saygı içinde birlikte yaşama kültürümüzü güzelleştirelim" dedi.
"DEĞERLERİMİZİN KORUNMASI VE GELECEK KUŞAKLARA AKTARILMASI NOKTASINDA SANAT VE EĞİTİM CAMİAMIZA BÜYÜK SORUMLULUK DÜŞMEKTEDİR"
Davutoğlu, hükümet olarak kalkınma perspektiflerinin hiçbir zaman ekonomik alanla sınırlı olmadığına dikkati çekerek, kültürel kalkınmanın hayati önemde olduğunu ifade etti. Siyasi ve ekonomik istikrarını kültürel zenginliğiyle eşgüdümlü hale getiremeyen ülkelerin başarılı olma imkanının olmadığını belirten Davutolu, "Bir ülkeyi maddi kalkınmasıyla beraber güçlü kılacak en önemli unsur tarihsel ve kültürel değerlerine verdiği önemdir. Değerlerimizin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması noktasında sanat ve eğitim camiamıza büyük sorumluluk düşmektedir. Sizlerin de bu konuda oldukça hassas olduğunuzu görmek bu konuda bizi memnun etmektedir. Bizler siyasetinin merkezine, medeniyet değerlerini yerleştirmiş bir hareketiz" dedi.
Birçok şehrin tarihi dokuyla uyumlu halde olmadığına işaret eden Davutoğlu, medeniyet mirası açısından Türkiye'nin eşsiz güzelliklere sahip olduğunu ifade etti.
KÜLTÜREL KALKINMA EYLEM PLANI'NIN DETAYLARINI AÇIKLADI
Kültürel Kalkınma Eylem Planı'nın detaylarına değinen Davutoğlu, 8 ana stratejiden oluştuğunu ve 8 başlığın altında 32 eylemin yer aldığını ifade etti.
ŞEHRİN TARİHİ DOKUSUNUN İHYASI
Şehrin tarihi dokusunun ihyası başlığı altında, insan merkezli kültür odaklı şehir yenileme ve koruma programı başlatılacak. Şehrin kültür yönetim planı çıkarılacak. Türkiye, kültür şehirleri programı başlatılacak. Eski şehir dokusundaki yapıların korunarak yaşatılması için sosyal ve kültürel etkilerin değerlendirilmesi mekanizması oluşturulacak.
KÜLTÜR ALANLARININ CANLANDIRILMASI
Başkent Ankara'da uluslararası simge olacak büyüklükte ve içerikte Anadolu Kültür Külliyesi yapılacak. İstanbul'da uluslararası simge olacak büyüklükte ve içerikte İstanbul Kültür Külliyesi yapılacak. Müzeciliğin teşviki için gerekli düzenlemeler gerçekleştirilecek ve 2016 yılında 18 yeni müze açılacak. Rami Kütüphanesi Projesi hayata geçirilecek.
GENÇLERE YANLARINDA KİTAP BULUNDURMALARI KONUSUNDA TAVSİYEDE BULUNDU
Bütün gençlere yanlarında kitap bulundurmaları konusunda tavsiyede bulunan Davutoğlu, "Laptop ne kadar mekanikse kitap kokusu da o kadar güzeldir. Kitap kokusunun her yüreğe dokunması lazım. Onun için bir kampanya başlatalım. Hediyeyi kitaplaştıralım, kitabı hediyeleştirelim, selam verirken bir de kitap verelim. Birinden özür dileyeceksek kitapla alalım. Kütüphane yapım teşviği sağlayacağız. Rami Kışlası'nı restore ederek 10 milyon kitap kapasitesi ile Türkiye'nin en büyük kütüphanesi haline getireceğiz. 30 büyükşehire 1 milyon kitabın bulunduğu kütüphaneler yapacağız. Dijital kültür arşivi oluşturacağız. Kültür kart projesini hayata geçireceğiz" dedi.
Tiyatro sahnesi olmayan illerin her birine en az bir tiyatro sahnesi kazandırılacağını anlatan Davutoğlu, özel tiyatrolara 900 milyon TL destek verileceğini belirtti.
ŞEHİR KÜLTÜRÜNÜN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ VE TANITIMI
Yaşayan kütüphaneler projesi kapsamında mevcut kütüphanelere yeni fonksiyonlar kazandırılacak, zenginleştirilecek. Kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması için Dijital Kültür Arşivi oluşturulacak. Kültür Kart Projesi hayata geçirilecek. E-Kütüphane projesi ile telif hakkı taşımayan Türk ve yabancı klasik eserleri seslendirilerek ve sayısallaştırılarak yayımlanacak. 81 ilde tiyatro ve diğer sahne sanatlarına destek verilecek. Şehir kütüphanesi 30 büyükşehirde 1 milyon kitap kapasiteli kütüphaneler kurulacak. Şehir ve kültür konuları ilköğretim müfredatı kapsamında ders programına eklenmesi sağlanacak.
ANADOLU MEDENİYET İZLERİNİN GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILMASI
Restorasyon teknikleri Araştırma ve Uygulama Merkezi kurulacak. Milli tarihin yapı taşlarını ihya etmek için Aziz Mekanlar Projesi hayata geçirilecek.
KÜLTÜR EKONOMİSİ VE GİRİŞİMCİLİĞİN DESTEKLENMESİ
GENÇDES programı hayata geçirilecek, gençlerin kısa film, ilk film, kitap dergi ve benzeri sanatsal faaliyetleri ile sportif faaliyetlerine, proje temelli karşılıksız destek verilerek kültürel yaşama katılımları sağlanacak. Kültür Girişimleri ve Kültür Endüstrisi kapsamındaki projeler desteklenecek. Kütür endüstrisine yönelik Kültür Ekonomisi Eylem Planı hazırlanacak. SANDES programı kapsamında sanatın ve sanatçının desteklenmesi sağlanacak.
KÜLTÜR SPONSORLUĞU SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ
Kültür Sponsorluğu Ödülü verilecek. Bu alandaki desteklerin takdir edilerek teşvikini ve bu vesile ile kamuoyuna duyurulup yaygınlaştırılmasını sağlamak için her yıl kültür sponsorluğuna yönelik çalışmaları ve yatırımları en çok olan kişi ve kuruma Kültür Sponsorluğu Ödülü verilecek. Kültür ve Sanat Sponsorluğu Eylem ve Destekler ile ilgili yasal düzenlemeler yapılacak.
Bin 200 gencin 6 ay süreyle istihdam edileceğini belirten Davutoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nda istihdam edilmek üzere 600 kişilik yeni kadronun açılacağı müjdesini verdi.
BEŞERİ KAPASİTENİN GÜÇLENDİRİLMESİ VE EĞİTİM
Kültür ve sanat alanındaki beşeri analizlerin yapılarak, bu çerçevede kültürel istihdamın planlanması için yeni bir program hazırlanacak. Emekliliği gelmiş olan sanatçılar, geriye dönük borçlandırılarak sanatçıya vefa projesi kapsamında bu kişilerin emekli olmaları kolaylaştırılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarında istihdam edilen sanatçıların emeklilikte ilgili hakların genişletilmesi suretiyle emekliliğe teşvik edilecek. Bir usta bir atölye projesi gerçekleştirilecek.
KÜLTÜR ALANINDA YENİDEN YAPILANMA VE YASAL DÜZENLEMELER
4848 Sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat Görevleri ve Hakkında Kanun'da değişiklikler yapılacak. 5224 Sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun'da bazı değişiklikler yapılacak. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda değişiklik yapılması. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu'nda değişiklikler yapılacak. 5225 Sayılı Kültür ve Yatırımları ve Girişimleri Teşvik Kanunu'nda değişiklikler yapılacak.
TAKSİM'DEKİ AKM
Davutoğlu, konuşması sonrası gazetecilerin sorularını cevapladı. Bir gazetecinin, Taksim'deki AKM sorusu üzerine, "Taksim Meydanı üzerinden konuyu ele aldığımızda, bunu bir ideolojik çatışma alanı olarak ele almamak lazım. AKM bu anlamda hem statik problemler yaşanan hem hukuki durumlar olan bir konu. Oraya büyük bir salonun yapılmasıyla ilgili önyargı olmadan konuşmak durumundayız. Estetik olarak dünyanın en iyi meydanlarından biri diyemeyiz Taksim Meydanı için. Hep beraber konuşalım ve İstanbul'a yeni meydanlar kazandıralım. AKM de dahil olmak üzere İstanbul'un meydanlarının düzenlenmesi amaç olmalıdır" açıklamasında bulundu.
Başka bir gazetecinin, sanatçılara ne tür destekler verileceğine ilişkin sorusuna Davutoğlu, "Sanatçılarımıza her türlü desteği vermek bizim görevimiz. sanat faaliyetini icra etmek anlamında her türlü desteği vereceğiz. Telif hakları üzerinden sanatçılarımızın haklarını koruyacağız. Bütün sanatçılarımızın muzdarip olduğu, hiçbir izin almadan,sahibinden hiçbir izin almadan her türlü sanat eserinin internet ortamında fütursuzca kullanıldığı durum söz konusu. Bu hakların korunması, sanatçılarımızın en iyi mekanlara sahip olması sanatçılara en büyük destektir. Mekanlarını iyileştireceğiz hukuki haklarını koruyacağız. Sinema desteklerini artıracağız ve hayatlarının daha sonraki aşamalarında emekliliği kolaylaştıracak her türlü tedbiri alacağız. Sanatçılarımızdan gelen bir talep varsa, hiçbirisi karşılıksız kalmayacak, hiçbirisi cevapsız kalmayacak. Yapamayacağız bir şeyse onu nasıl yapılabilir diye oturup konuşacağız. O bakımdan beyaz bir çek demek uygun değil, beyaz bir sayfa gibi ifade edip, ne yapılması gerekiyorsa yazınız, biz onu yapmak için her şeyi yapacağız" karşılığını verdi.
ORHAN GENCEBAY: "SANATÇININ SAĞLIK VE DE EMEKLİLİK GÜVENCESİ KESİNLİKLE YOKTUR"
Programa katılan sanatçı Orhan Gencebay, yaptığı konuşmada, "Şu anda müzik sektörümüz çökmek üzeredir. Sebebi şudur, sanatçıyı yaşat ki sanat yaşasın. Çünkü sanatı üreten sanatçıdır. Şu anda sanatçılarımızın çok büyük çoğunluğu yaşama zorluğu çekmektedir. Atilla Özdemiroğlu gururundan dolayı bazı cümleleri söyleyemiyordu, bakımla ilgili olan ihtiyaçlarını yapamıyordu, üstelik Atilla Özdemiroğlu en önemli müzik adamlarından biriydi ama hiçbir zaman olması gereken bir yerde olamadı zorluklarla yaşadı. Sanatçının sağlık ve de emeklilik güvencesi kesinlikle yoktur. Yapacağınızı söylediğiniz için içim kahkaha atıyor. Biz müzik sektörü olarak varlığımızı emeklerimizin geri dönmesiyle sağlayabilirsek sanatı üreteceğiz. Geçen yıl bin civarında albüm yapılmış. Fransa'da 50 bin, İngiltere'de 35-40 bin yapılmış. 20 milyon Euro civarında telif geçen yıl Türkiye'de. Almanya'da bu 1.5 milyar Euro'dur. Biz paranın peşinde değiliz, emeğimizin karşılığındayız. Bunu alırsak yaşayacağız ve üreteceğiz. Şu anda bunu sanatçılarımız ne üretebilerek yapabiliyorlar, ne de sergileyebiliyorlar" dedi.
Gencebay, konuşmasında şunları kaydetti: "Son günlerde Bakanlığımızın göndermiş olduğu yasamızın bazı cümleleri bize sunuldu. O sunulan cümlelere olağanüstü üzüldük, düzeleceğine inanıyoruz. Çalışacağız. Ayrıca, 8 ülkenin yasasını tercüme ettirdim. AB müktesebatına ne kadar uyarız diye, çok uzakta olduğumuz maddelerimiz vardı. Şu anda ülkemiz korsan bir ülke olarak görülüyor, ben bundan utanç duyuyoruz. Yasamızı ele daha ivedi bir şekilde ele almamız lazım. Hz. Mevlana der ki 'Adalet değerlerin yerine konmasıdır' der."
Başbakan Davutoğlu, Gencebay'ın bu sözleri üzerine, "Biz iki taraf değiliz. sanatçılarımızın haklarının korunması, hayatlarının kolaylaştırılması bizim en temel yaklaşımlarımız. Atilla Özdemiroğlu ile ilgili genel bir husus olduğu için bunu çözmeye çalışacağız. Sanatçılarımızın hayatlarını kolaylaştıracak imkanları ele alacağız. Telif hakları, insani ve hukuki bir konudur. Burada bir kul hakkı var, bunun istismar edilmesinin önüne geçmek lazım. Yasa teklifini zaten sizin kanaatlerinizi almak için gönderdik, eğer orada sizi üzen birşey varsa bu bizi üzer. Neyse beklentiler onu Kültür Bakanımıza da ifade edin. Keşke yasaları da şiir gibi yazabilseydik veya şarkı gibi, hukuk metinleri öyle olmuyor. Hukuk her şeyin esasıdır ama hukuk metnine de şiirsel bir öz katmak isterseniz katkılarınıza hazırız. İlk fırsatta tekrar masa etrafında buluşup tüm meselelerinizi dinlemeye hazırım" ifadelerini kullandı.
Tiyatrocu Ahmet Yenilmez ise, "Yerleşmiş bir kanaat var özellikle tiyatro alanında. Konservatuvardan mezun olanlar var, ödenekli ya da özel tiyatrolar var. Ödenekli tiyatroların sayısı az. Bunun istihdam planlamasının, yerel yönetimlerimizle bir seferberlik başlatılarak şehir tiyatrolarımızın hızla açılması, istihdamın sağlanması" diye konuştu.
Sanatçıların taleplerini dinleyen Başbakan Davutoğlu, "Sanatla korsan yan yana gelemeyecek kelime. Sanat medeniyettir, korsanlık barbarlığın değişik şekilde ortaya çıkan yüzüdür. Korsanla mücadelede kesinlikle kararlıyız. Kültür merkezlerinin şehrin ana damarları üzerinde olması için de gayret sarf edeceğiz" dedi.
Toplantıya, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan, Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, sanatçılar Orhan Gencebay, Yavuz Bingöl, Ercan Saatçi, Metin Şentürk, Ahmet Yenilmez de katıldı.