Bakan Çağlayan, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Haziran ayı dış ticaret verilerini değerlendirdi. İhracat geçen yıla göre yüzde 16,9 artışla 13 milyar 266 milyon dolara çıkmasına karşın ithalatın geçen yıla göre yüzde 5,4 azalışla 20.4 milyar dolara indiğini belirten Çağlayan, dış ticaret açığının ise yüzde 30 azalarak 7.2 milyar dolar olduğuna işaret etti. Çağlayan, ilk yarıdaki ihracatın ise geçen yıla göre yüzde 13.3 oranında artarak 74.4 milyar dolara ulaştığına dikkat çekerek, Haziran ayı ihracatının bugüne kadar aylık bazda gerçekleşen en yüksek ihracat rakamı olduğunu belirtti.
Çağlayan, Avrupa krizinin dış ticaret üzerinde etkili olduğunu vurgulayarak, "Yılın ilk yarısını geride bıraktığımız bu dönemde önümüzdeki resim, Avrupa borç krizi nedeniyle hem dünya ekonomisinin büyümehızının, hem de ticaretinin 2011'e göre zayıf olduğunu gösteriyor. Avrupa Birliği'nin dünyadan ithalatı ilk 5 ayda, 2011 yılının aynı dönemine göre yüzde 4.2 gerilemiş durumda. Yunanistan, İrlanda, Portekiz, İspanya ve bunlar kadar ciddi durumda olmasa da Macaristan, Fransa, Belçika gibi piyasalarda da belirsizlik var. Ama biz buna rağmen ihracatımızı artıran bir ülkeyiz. 'Avrupa krizinden asla etkilenmeyeceğiz' diyemem, halihazırda zaten etkileniyoruz. Ama şimdiye kadar ki performansımıza bakınca, Türkiye'nin bu badireleri kolaylıkla atlatacağına inancım artıyor" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin küresel krizle eş zamanlı olarak pazar çeşitlendirmeye hız verdiğine işaret eden Çağlayan, ilk altı aylık ihracatta Afrika ülkelerine yüzde 45, Asya ülkelerine yüzde 39, Kuzey Orta ve Güney Amerika'ya yüzde 30 oranında artış olduğunu belirterek, "Bunun sonucunu bugün net olarak görebiliyoruz. Sonuç şu: 'Eğer pazarlarımızı çeşitlendirmemiş olsaydık, ilk 6 ayda ihracatımızda yüzde 13.3 oranındaki artış yerine sıfıra yakın bir artış görebilirdik" dedi.
Çağlayan, son aylarda hızla gerileyen euro/dolar paritesinin ihracat üzerindeki etkisine ilişkin, şunları kaydetti:
"Avrupa'da kriz derinleştikçe euro/dolar paritesinin de geriliyor. Bu gerileme ihracatımızı olumsuz etkiliyor. 2011 Haziran'ında 1.44 olan parite, 2012 Haziran'da 1.25'e düştü. Bugünlerde ise 1.22-1.23 civarında. Yani geçen yılın yaklaşık yüzde 13 gerisinde. Yılın ilk yarısında paritedeki düşüş, ihracatımızı yaklaşık 2 milyar dolar aşağı çekti. Ama buna rağmen ihracatımız 2012'nin ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,3 artarak 74 milyar doları aştı."
Diğer ülkelerin ihracat artışı konusunda da bilgi veren Çağlayan, "Yılın ilk yarısında Brezilya’nın ihracatında gerileme var, Hindistan’da artış sadece yüzde 2, Çin’de ise yüzde 9 civarında. Diğer gelişmekte olan ülkelerle kıyaslanınca, Türkiye’nin ihracat performansı gayet iyi gidiyor. Yılın ikinci yarısında da bunu sürdürmeyi umuyoruz, bunun için çalışıyoruz. Ancak ihracat bizim çalışmamız kadar müşterilerin taleplerine bağlı. Avrupa’da durumun iyileşmesini diliyoruz. 12 aylık ihracatımız 143.7 milyar dolar düzeyinde. Biz, bütün zorluklara ve kontrolümüz dışındaki olumsuz gelişmelere rağmen 2012 OVP hedefi olan 148.5 milyar doları aşıp, 150 milyar dolara ulaşmak istiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Çağlayan, son aylarda altın ihracatına yönelik yorumlara da değinerek, "Dış ticarete konu olan malların listelendiği 97 fasıl var. Altın da bunlardan biri; 71. Fasılda gösteriliyor. Yani, bu açıdan diğer mallardan bir farkı yok. Biz değil, başka bir ülke ihraç etse de aynı şekilde gösterilecekti. İthal ederken saydığımız bir malı, ihraç ederken görmezden gelemeyiz. 2011'de 7 milyar, 2012'nin ilk yarısında 4.1 milyar dolar altın ithalatımız var. İhracatımız ise 2011'de 3.7 milyar, 2012'nin ilk yarısında ise 6.8 milyar dolar. Son 18 ayda altında başabaş noktadayız, hatta küçük bir ithalat fazlası bile var" açıklamasını yaptı.
Dış ticaret açığında azalmanın devam ettiğini, dış ticaret açığının 100 milyar doların altına indiğini belirten Çağlayan, şunları kaydetti:
"Yıllık ihracatımız 143.7 milyar dolara, ithalatımız ise 238.3 milyar dolara ulaştı. 12 aylık dış ticaret açığımız azalma sürecini devam ettirerek 94.5 milyar dolar seviyesine geriledi. Enerji hariç bırakıldığında dış ticaret açığımız 43.1 milyar dolar ve 2011 Ocak ayından sonra son 17 ayın en iyi düzeyinde. Enerji açığının giderek artmasına rağmen dış ticaret açığımızda sağlanan iyileşme, ihracatçılarımızla birlikte 'dünyayı karış karış dolaşmamız, yeni pazarlara ulaşmamış, uzak pazarları yakın etmemizin' sonucudur. Avrupa'daki krizi, Türk ihracatçısının fırsata dönüştürme başarısıdır."