Elin damar ve sinirleri, kanal ve tünelleri, bağları, tendonları ve fasyası gibi kas ve iskelet sistemi komponentleri ile kendine özgü ve karmaşık bir yapısı vardır. İnsan vücudunun bir parçası olan el, günlük yaşam aktivitelerinde sıklıkla kullanılır ve kompleks fonksiyonların gerçekleşmesini sağlar. Günlük yaşam aktiviteleri ve mesleki aktivelerde çok büyük katkısının olduğu bilinen el aynı zamanda hastalık ve kazalarda en çok etkilenen yapılardan biri. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Yaşar Oral Sezen kaza, darbe, yaralanmalar gibi etkenlerle el fonksiyonu etkilenen bireylere uygulanan el rehabilitasyonu tedavileri hakkında bilgilendirdi.
Üst ekstremite yaralanmalarının total ekstremite yaralanmalarının yüzde 30'unu teşkil etmekte olduğunu belirten Dr. Yaşar Oral Sezen, ''Bunların yaklaşık üçte biri anatomik ve fonksiyonel kayıplarla sonuçlanıyor. Ayrıca el santral ve periferik sinir lezyonlarında en çok etkilenen organlardan biri. El yaralanmaları çok ciddi ve kompleks olmadığı sürece yaşamı tehdit etmez, fakat yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu bakımdan el rehabilitasyonu bu konuda ileri düzeyde bilgi ve deneyimi olan el fizyoterapisti tarafından uygulanmaktadır'' dedi.
Farklı rahatsızlıklar sebebiyle el fonksiyonları etkilenen bireylere tedavi: el rehabilitasyonu
Elin santral ve periferik sinir lezyonlarında en çok etkilenen organlardan biri olduğunu söyleyen Dr. Sezen, hangi hastalıklarda el rehabilitasyonu tedavisi yapıldığını şöyle açıkladı: "Elde kaza veya darbe sonucunda oluşan yumuşak doku yaralanması, yumuşak doku (tendon-kiriş), sinir kesisi-yanık-kemik erimesi-kırık ve kırık cerrahisi sonrası, el cerrahisi ve sonrası-iş kazası sonrası, artrit (kireçlenme ve romatizmal hastalıklar), kas-iskelet sistemine bağlı ağrılı durumlar, bağ ve tendon hastalıkları ve cerrahisi sonrası, uzatma cerrahisi (illizarov) sonrası, karpal tünel, kübital tünel gibi sinir sıkışma sendromu sonrası, avasküler nekroz, kas transfer ameliyatı sonrası, brakial preksus yaralanması ve cerrahisi sonrası, inme, parkinson, multipl skleroz, gullian barre sendromu".
Ağrıların tedavisinden, cerrahi sonrası rehabilitasyona kadar birçok hastalıkta etkili yöntem
El rehabilitasyonunun birçok rahatsızlığın tedavisinde etkili olduğunu ifade eden Dr. Sezen, el rehabilitasyonunun sadece cerrahi tedavi sonrasında değil, koruyucu amaçla cerrahi dışı durumların tedavisinde de etkili olduğunun önemle altını çizdi.
Dr. Sezen, şöyle devam etti: ''El ve üst kolda olan akut ve kronik ağrının tedavisi, sinir yaralanması veya travması sonrası oluşan aşırı duyarlığın tedavisi, sinir yaralanması sonrası yeni his-duyu eğitimi, hareket-kuvvet ve beceriyi arttırmaya yönelik ev egzersiz programlarını düzenlemek, yaralanmadan sonra koruma veya düzeltme amaçlı atel uygulanması, adaptif yöntemler ve cihazlarla günlük yaşam becerilerini çalışma, yeni beceri kazanma, işe dönüş öncesi hazırlık, işe dönüşü hızlandırma gibi tedavilerin yanı sıra cerrahi sonrası rehabilitasyon ile yukarıda belirtilenlere ilave olarak açık veya dikilmiş yaraların tedavisi, şişliğin azaltılması, ameliyatta onarılan yapıların korunması veya hareketin arttırılmasına yönelik atel uygulanması, tendonların ve sinirlerin onarımı, kırılan kemiklerin ameliyatla tedavileri sonrası iyileşmenin arttırılması, hareket kabiliyetinin korunması, fonksiyonların arttırılması ve güçlendirilmesi için yapılan özel rehabilitasyon yöntemleri, ev egzersiz programının düzenlenmesini sağlıyoruz''.
El rehabilitasyonunun temel hedefi eski fonksiyonların yeniden kazanılması
El rehabilitasyonun temel hedefinin elin eski fonksiyonlarının yeniden kazanılması olduğunu vurgulayan Dr. Sezen, ''El ve üst ekstremite sorunlarının tedavisi ve çözümü bir ekip çalışması prensibiyle yürütülür. Ekipte kendi alanında eğitimli ve deneyimli, el cerrahi, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı ve el fizyoterapisti tedavi süresinde birlikte çalışırlar. Tedavinin başarısı hem el cerrahisinin hem de el rehabilitasyonunun birlikte çok iyi uygulanması ile mümkündür'' şeklinde konuştu.