Yeni evlerin eskiden köy olması nedeni ile ilçe merkezine bağlı mahalle yapılması esnasında Belediye ile görüşerek yeni yapılara hızlı başlanması şaşkınlık yaratan görüntülere neden olmuştu. Geçen yıllara rağmen bu şaşkınlığın devam etmesini sağlayan eski yapılar aynı şekilde durmaya devam ediyor.
Samsun Ayvacık İlçe sınırları içine yapılan Hasan ve Suat Uğurlu Barajı nedeni ile köylerini terk ederek Çarşamba' da İlkadım, Umut ve Cumhuriyet Köylerine yerleştirilmişlerdi. Aradan geçen yıllardan sonra özellikle İlkadım ve Umut Köylerinin Mahalle olması sonrasında 2010 yılında Cumhuriyet Köyünün de ilçeye bağlanması ile birlikte yeni yapıların hızlı şekilde yapılması görenleri şaşkınlık yaşamasına neden olmuştu.
Mahalleye ilk kez giden kişiler onlarca eski ve yeni binaların durumunu görmesi ile kısa süreli şaşkınlık yaşıyor. İlçeye 1961 yılında yapılan Hasan Uğurlu Barajı nedeniyle özellikle Ayvacık İlçesine bağlı köylerde ki yaşadıkları evleri sular altında kalan vatandaşlar o dönem devlet tarafından Cumhuriyet Mahallesi'ne yapılan tek katlı 2 oda bir mutfaktan oluşan evlere yerleştirilmişti. Zamanla nüfusun çoğalması ve evlerinin yetersiz kalması üzerine vatandaşlar ilginç bir çözüm yolu buldu. Kalacak başka yer bulamayan ve bu konuda problem yaşayan bazı vatandaşlar çareyi mevcut binayı yıkmadan üzerine bina inşa etmekle buldu. Tek katlı bina dururken üzerine 2 ile 4 kat arasında değişen apartman yapıldı. Bu çözüm formülü mahalle sakinleri arasında hızla yayılınca ev üzerine ev yapılan bina sayısı da arttı.
Yaklaşık 2 yıl önce evini ilk tamamlayan vatandaşlar yeni yaptıkları binaya taşınırken bazı ev sahipleri eski binalarını yıktı. Kalan eski binaları ise bir kısım vatandaşlar yıkmadığı gibi yeni bina altında eski binalarını kullanmaya devam ettikleri gözlerden kaçmıyor. Yeni binaların yapılmasına rağmen bazılarının kullanılmadığı fakat çoğunluğunda hala insanların yaşadıkları gözlerden kaçmıyor. Eski evlerde yaşadığını ifade eden 56 yaşındaki Hayriye Altuntaş, "Bu eski evde geçici oalrak oturuyorum. Yeni binalarda oğullarım oturuyor. Emekliliğim yok, eşim hasta ve ayağa kalkamıyor. Yeni evimi tamamlayamadım ve inşaat tamamlanana kadar burada oturmaya devam etmek zorundayım. Ne zaman yeni binayı yaparsam o zaman yeni binaya geçerim. Ama şimdi geçemiyorum. Emekliliğim, maaşım, gelirim yok. Eşim hasta ve çok ameliyat geçirdi. Herkes kendi derdinde bizde bir şekilde geçinmeye çalışıyoruz. Devlet bu binayı yıkacak diyorlar ama benim yeni evimi yapacak durumum yok" dedi.
Cumhuriyet Mahallesi sakinlerinden Şehriye Gültekin(49) ise, "Benim kayın pederim hasta yatalak ve mecburen onu orada yatırıyor bakımını yapıyoruz. Mahallede eski binaların çoğu yıkılmadı ya market yapıldı ya da kullanılıyor veya bazıları da eski evlerini yıktı. Kiraya veren yok, ya kullanıyorlar ya da kepçe getirip yıkanlarda var" dedi.