Prof. Dr. Sevcan Öztemiz, Amerikan beyaz kelebeği ile mücadelede yapılması gerekenler hakkında önemli uyarılarda bulundu. Amerikan beyaz kelebeğinin ilk çıkış zamanını belirlemek için kurdukları ışık tuzaklarında Amerikan beyaz kelebeğini tespit ettiklerini belirten Prof. Dr. Öztemiz, mücadele zamanının yaklaştığı bu kritik günlerde fındık üreticilerinin bahçelerini sürekli kontrol etmeleri gerektiğini önemle vurguladı. Kışlayan pupalardan çıkan birinci döle ait kelebek uçuşunun, normal şartlarda Mayısın ilk haftası ile üçüncü haftasında görüldüğünü ifade eden Düzce Üniversitesi öğretim üyesi, bu yıl iklim koşullarına bağlı olarak havaların yağışlı geçmesi sebebi ile kelebek çıkışlarının Mayıs ayının son haftasına denk geldiğini ve kelebek uçuşlarının başladığına dikkat çekti. Amerikan beyaz kelebeğini fındıktan önce dişbudak ve dutlarda gördüklerini ifade eden Prof. Dr. Sevcan Öztemiz, bu zararlının her an fındık bahçelerine geçerek, yumurta bırakacağını ve tırtılların görüleceğinin altını çizdi.
“Fındıkta özellikle uç dallardaki yaprakları kontrol edelim”
Amerikan beyaz kelebeğinin yüzde 70-80 nem ve 22-25 C arasındaki sıcaklıklarda daha iyi geliştiğini söyleyen Öztemiz, fındık bahçelerinde zararlının yumurta paketlerini bulmak için özellikle uç dallardaki yaprakların kontrol edilmesi gerektiğini, şayet yumurta bulunursa hava sıcaklığına bağlı olarak bu yumurtaların 1-3 günde açılacağını dile getirdi.
“Haziranın ilk yarısı tırtıl kolonilerine dikkat”
Yumurtadan çıkan genç larvaların yaklaşık 10 gün ayrılmadan birlikte beslenerek yaşadıklarını açıklayan Prof. Dr. Öztemiz, “Dolayısı ile zararlının tırtıl kolonileri ilk döl için Haziranın ilk yarısında sayılır. Tırtıl kolonilerini saymak için dalların uçlarına bakılmalıdır. Tırtıl kolonileri fındık bahçelerinde çaprazlama olarak birer ocak atlanarak her bahçede 10 ocakta sayılmalıdır. Zararlı, ekonomik zarar eşiğinin üstünde ise mücadeleye karar verilmeli ve birinci döle karşı mücadele yapılmalıdır” şeklinde konuştu. Amerikan beyaz kelebeğinin döl sayısının bölgenin sıcaklığına ve gün uzunluğuna göre değişebileceğini belirten Düzce Üniversitesi öğretim üyesi, zararlının Düzce’de 2 döl verdiğini, normal şartlarda ikinci döle ait kelebek çıkışlarının Temmuz’un ikinci yarısında görülebileceğini, bu dönemde de aynı şekilde birinci dölde olduğu gibi zararlının yumurta ve tırtıl kolonilerinin popülasyonu dikkate alınarak mücadeleye karar verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
“Mücadele zamanı için ışık tuzağı kullanalım”
Mücadeleye karar vermeden önce zararlının popülasyon takibinin ışık tuzağı ile yapılması gerektiğine işaret eden Öztemiz, “Mücadele zamanına doğru karar verebilmek adına bu tuzakların kullanımı önemlidir. Popülasyon takibi her yıl izlenmeli ve mücadeleye karar verilmelidir” dedi. Zararlılarla mücadelede; kültürel, mekanik, fiziksel, biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemleri uygulanması gerektiğini vurgulayan Sevcan Öztemiz, “Çevreye en az zararı olan mücadele yöntemlerine öncelik verilmeli, uygun olan tüm mücadele yöntemlerini bir arada kullanılarak Entegre Mücadele uygulanmalıdır” ifadelerini kullandı.
“Kültürel önlemler alalım ve mekanik mücadele yapalım”
Fındık bahçelerinde yumurta paketlerinin bulunduğu yapraklar toplanıp imha edilerek zararlı yoğunluğunun azaltılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Öztemiz, “Haziran ve Ağustos aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlar üzerinde ağ içinde bulunan larva kümeleri de bahçeden uzaklaştırılarak imha edilmelidir. Temmuz başı ve Ağustos sonlarından itibaren zararlı ile bulaşık ağaçlara oluklu karton şeritler (tuzak bant), saman ve otlardan yapılmış olan kuşaklar (50-60cm uzunluğunda ve 10 cm eninde) ağaçların gövdelerinde bir veya iki yere iple bağlanmalıdır. Bu kuşaklar pupa olmak için toplanan larvalarla beraber imha edilmelidir. Bu uygulamaların her biri zararlının popülasyonunu azaltmak için önemlidir” dedi.
“Biyolojik mücadelede faydalı böcekleri koruyalım”
Amerikan beyaz kelebeğinin doğada çok sayıda etkili doğal düşmanı olduğunu ifade eden Düzce Üniversitesi öğretim üyesi, doğadaki mevcut popülasyonu korumak ve desteklemek için yanlış uygulamalardan kaçınılması, gerekirse faydalı böcek üretimi yapılarak bahçelere salınımın yapılmasını da tavsiye etti. Doğal dengenin bozulmaması için özellikle dut ve orman alanlarında bulunan ağaçlarda mutlaka biyolojik preparatlarla (Bacillus thuringiensis) mücadele yapılması gerektiğini söyleyen Öztemiz, doğal dengenin bozulmaması için bunun gerekli olduğunu ifade etti. Yoğun bulaşmalarda faydalı böceklere, daha az zehirli, çevre ve insan sağlığını olumsuz etkilemeyen tarım ilaçları tercih edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Öztemiz, bitki koruma ürünlerinin teknik talimatında önerilen doz ve zamanında kullanılması gerektiği uyarısında bulundu.
“Kimyasal mücadeleyi ne zaman uygulayalım?”
İlaçlı mücadelenin, Haziran ve Ağustos aylarında, larvalar 2. ve 3. gelişme döneminde olduğunda veya yumurta kümelerindeki bütün yumurtalar açıldığında başlanması gerektiğini belirten Öztemiz, “Her döle karşı ilaçlama yapılmalıdır. Zararlı, hava sıcaklığına bağlı olarak üçüncü generasyonunu Eylül ayında da verebilmektedir. Bu durum da mücadelesinde göz ardı edilmemelidir” dedi. İlaçlamada kullanılacak suyun pH’sının çok önemli olduğuna değinen Düzce Üniversitesi öğretim üyesi, “Kullanılan ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir. Suyun PH’sı yüksek ise kullanılan ilaçlar % 30’a varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. Suyun pH’sı 8-9 ise muhakkak yayıcı yapıştırıcı kullanılmalıdır. İlaçlama suyunun kalitesini etkileyen pH’nın yanı sıra çözünmüş tuzlar ve yüzey gerilimi de göz ardı edilmemelidir. Zararlı tuz komplekslerini kendine bağlayan adjuvant kullanılmalıdır. Bu, ilaç damlacıklarının yüzey gerilimini düşürerek bitki yüzeyi üzerinde kolaylıkla ilacın dağılmasını ve bitkiye kolayca yapışmasını sağlar” şeklinde konuştu.
“İlaçlarken doğal dengeyi koruyalım”
Özellikle arıcılığın yapıldığı alanlarda, ilaçlama yaparken arıcıların zarar görmemesi gerektiğini vurgulanan Prof. Dr. Öztemiz, zararlıyla beslenen çok sayıda doğal düşmanlar olduğunu, faydalı böceklere, kuşlara, doğal dengeye, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyen ilaçların kullanılması gerektiğini, doğal dengeyi bozucu zehirli kimyasal ilaçların kullanılmasını uygun bulmadıklarını ifade etti.
Açıkladığı tüm uygulamaların, zararlının popülasyonunu azaltmak için önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Sevcan Öztemiz, “Özellikle yanlış uygulamalardan kaçınılmalıdır. Toplu mücadele yapılmalıdır. Mücadeleyi uygulayacak üreticilerimiz bu konuda bilgilendirilmelidir” diyerek sözlerini sonlandırdı.