Basın İlan Kurumu İl Müdürü Mustafa Bayraktar, mevcut ihale yasasının saydamlığı, eşit muameleyi, güvenirliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ifade etmesine rağmen bazı kurumların pazarlık usulü ihale yöntemi tercih ederek rekabet ortamını göz ardı ettiğini öne sürdü. Bayraktar, çok açık ve net olan Kamu İhale Kanunu’na rağmen uygulamayı gerçekleştirmeyenlere hatırlatmalarda bulunarak şunları söyledi: “5. madde: İdareler, bu kanuna göre yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Bu kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir. Kamu İhale Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler danışmanlığı aracılığıyla yapılan açıklamada, Türkiye Kamu Hastaneleri Birlikleri veya Milli Eğitim Bakanlığı tarafından küçük alımların toplulaştırılması sonucunda ihalelerin eşik değerlerin üzerine çıktığı ve yerel gazetede ihale ilanı yapılması zorunluluğunun fiilen ortadan kalktığı görüldüğünden, yerel gazetelerde ilan yapılmasına imkân sağlanarak rekabetin artırılması amacıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nde işin yapılacağı birden fazla yerde ilan yapılabilmesi hususunda değişikliğe gidilmiştir.”
İLAN ZORUNLU OLMALI
Bayraktar, ihale ilanının zorunlu olduğunu da hatırlatarak sözlerini şöyle sürdürdü: “İlansız ihale olarak da bilinen ve birçok kurum ve kuruluşun başvurduğu yöntem olarak dikkat çeken pazarlık ve doğrudan temin yöntemlerinden özellikle pazarlık usulü ihalenin ilk maddesi 5. maddeyi destekleyerek; ‘Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması’ durumunda pazarlık usulü ihale yapılabiliyor. İdarelerin yaklaşık maliyeti 157 bin 923 TL’ye kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarını ilana çıkmadan üç istekli davet ederek yapabiliyor. Bu çok ciddi sıkıntı yaratır. Zira ihale olmadığı için katılım az, rekabet yok, kamuoyu denetimi yok eşit muamele yok. Oysa 13. madde de; mal ve hizmet alımlarının yaklaşık maliyetleri eşik değerlerin altında 7 gün önce ilan edilmek üzere 94.751 TL, 14 gün önce ve yaklaşık maliyeti 94.751 ile 189.511 TL arasında kalan mal ve hizmet alımları ihalelerinde ilan zorunluluğu var. İdareler pazarlık usulü ihale yoluna giderlerse ciddi sıkıntılar yaşayabiliyorlar. Geçmişte bunun çok örnekleri var. Açık ihale en şeffaf ve etkili yöntemdir. Bunda hem kurumlar hem devlet hem de millet kazanır. İlansız ihaleler ne kadar uygun yapılırsa yapılsın her zaman kafalarda soru işareti oluşmasına neden olur.”
NE MAHSURU VAR?
Bayraktar, Kamu İhale Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler danışmanlığı aracılığıyla yapılan açıklamayı da gündeme getirerek sözlerini şöyle tamamladı: “Türkiye Kamu Hastaneleri Birlikleri veya Milli Eğitim Bakanlığı tarafından küçük alımların toplulaştırılması sonucunda ihalelerin eşik değerlerin üzerine çıktığı ve yerel gazetede ihale ilanı yapılması zorunluluğunun fiilen ortadan kalktığı görüldüğünden, yerel gazetelerde ilan yapılmasına imkân sağlanarak rekabetin artırılması amacıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nde işin yapılacağı birden fazla yerde ilan yapılabilmesi hususunda değişikliğe gidilmiştir. Özellikle il ve ilçelerde mal ve hizmet alımlarında 868 bin 486 TL’lik eşik değerin üstüne çıkmak için toplu alım yapılıyor. Bunun rekabet ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu görülüyor. Kanun maddelerini herkes kendi penceresinden okumasın yapılan açıklama ve değişikliğe gidilen tebliğ ortada. Net olan bir şey var ki açık ihale ve belli istekliler arasından yapılan ihaleler asıl olan şekillerdir. O nedenle ilan zorunluluğu ortaya çıkıyor. Her kurumun şeffaf şekilde ilana çıkarak ihale yapmasının ne zararı var? Aksine başta devlet olmak üzere herkes ve her kesim kazançlı çıkar.”