Türkiye’nin ilk kadın veteriner cerrahlarından olan Prof. Dr. Eser Özgencil, görev yaptığı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde başlattığı çalışma bilim dünyasında yakın takibe alındı. Prof. Dr. Eser Özgencil, dünyada ilk kez, hayvanlarda organ yetmezliğinin ve bağışıklık sistemi nedeniyle görülen hastalıkların önüne geçilmesini hedefleyen bir proje başlattı. Çalışmanın daha önce kemik iliğinden alınan hücrelerle denendiğini ancak bunun da ilaç kullanımı ile desteklenerek tedavide istenilen başarının yakalanamadığını belirten Prof. Dr. Özgencil, attıkları adımın dünyada ilk olduğunu söyledi.
“Irklar arasında ayırım gözetmeden yöntem uygulanabilir”
Genel cerrahi uzmanlığı yanında, ağırlıklı olarak küçük hayvan ve atlarda göz hastalıkları, üriner sistem hastalıkları, gastrointestinal sistem hastalıkları ve cerrahisi ile nöroşirurji ve mikrocerrahi ile ilgili yapmış olduğu makaleleri ile de bilim dünyasında bilinen Prof. Özgencil, hayvanlar aleminde umut vaat eden projenin detaylarını İHA’ya anlattı.
Prof. Özgencil, “Amacımız, bir köpeğin göbek kordonunu saklayıp ondan kök hücre üretmek ve tüm ırklar arasından birey gözetmeksizin kullanabilmek. Kemik iliğine oranla bu yöntem daha avantajlı. Çünkü çok saf oldukları için bağışıklık sistemi bu hücreleri reddetmez. Bu yüzden bu çalışmaya ağırlık veriyoruz. Diğer kemik iliğinden aldığımız hücrelerde bireyler arasından yani fertler ve köpekler arasında birazcık bağışıklık sistemi baskılayan ilaçlar kullanmamız gerekiyor. Ama bu yöntem hayata geçerse, ilaç kullanmaya gerek kalmayacaktır. Bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklarda, organ yetmezliğinde bunun önü açılmış olacak. Veteriner camiası içinde çalışmalar var ama vakalar üzerinde denenmemiş. Bizim amacımızı içeren proje henüz dünyada yok” dedi.
“Bölgelere göre bulaşıcı hastalık haritası çıkartılacak”
Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) Veteriner Fakültesi İç Hastalıklar Anabilim Dalı öğretim görevlisi Prof. Dr. Nilüfer Aytuğ da küresel ısınma nedeniyle hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklarda artış yaşandığını belirtti. Amaçlarının çalışmayla birlikte bölgesel bir bulaşıcı haritası çıkartmak olduğunu söyleyen Prof. Aytuğ, “Ne yazık ki küresel ısınma nedeniyle insanlara bulaşan aracı hastalıklarda artış var. Bu konuda kısmi çalışmalar var. Örneğin; Türkiye’de hangi hastalıklar, hangi bölgede daha çok görülüyor? Türkiye ve Kıbrıs genelinde geniş çaplı çalışmalar yok. Bu yüzden oldukça bilinen bir ilaç firmasının desteği ile ve Barcelona Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi ile ortaklaşa olarak bu hastalıkların yayılımını geniş şekilde araştırıp, haritanın üzerinde doğru biçimde yerleştirebileceğimiz bir çalışma bu. Projeye inşallah Eylül ayında da başlamayı planlıyoruz. Gelecekte ortaya çıkabilecek, hayatı tehdit edebilecek problemleri önleyecek nitelikte bu çalışmana katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
2014 yılında fakülte bünyesindeki Hayvan Hastanesi’nin “insan ve hayvan sağlığı birbirinden ayırt edilmemeli” anlayışı üzerine faaliyette olduğunu hatırlatan Yard. Doç. Dr. Osman Ergene de, “Türkiye’nin ilk dört kadın cerrahıyla çalışmanın kendileri için gurur kaynağı olduğunu söyledi.
Alev Hamitoğulları - Hüseyin Çakmak