Her yıl Karadeniz’in fındık bahçelerinde binlerce çiftçi umutla hasat zamanını bekler. Fındık, sadece bölgenin değil, Türkiye’nin ekonomisinin de bel kemiğidir. Ancak bu yıl, Karadeniz fındık bahçelerinde bir kâbus dolaşıyor: Kahverengi kokarca.
Son haftalarda fındık üreticileri arasında adeta panik havası esmesine neden olan bu zararlı, sadece fındığı değil, Karadeniz’in ekonomisini de tehdit ediyor. Bu böcek, adeta bir gölge gibi fındık bahçelerine çöktü ve çürüttüğü fındıklarla çiftçilerin kabusu oldu.
Nedir Bu Felaketin Adı?
Kahverengi kokarca, bilimsel adıyla Halyomorpha halys, aslında uzak doğunun bir sakini. Ancak, küresel ısınmanın etkileri mi dersiniz, yoksa uluslararası ticaretin hızla artması mı, bilinmez; bu zararlı böcek artık Karadeniz’deki fındık ağaçlarının baş belası olmuş durumda. Fındık tanelerinin içine yumurtalarını bırakan bu böcek, mahsulü içten çürütüyor ve fındığı tamamen kullanılamaz hale getiriyor.
Zararın Boyutu: Fındık Bahçelerindeki Yıkım
Karadeniz’in en verimli fındık bahçelerinden gelen haberler, zararın boyutlarının giderek arttığını gösteriyor. Bazı bölgelerde fındık hasadının yüzde 40’a varan bir kısmı zarar görmüş durumda. Bu rakamlar, hem üreticiyi hem de Karadeniz’in ekonomik dengesini sarsacak nitelikte.
Karadeniz’in ekonomisi büyük oranda fındık ihracatına dayalı. Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’ini karşılıyor. Böylesi bir zarar, yalnızca yerel ekonomiyi değil, uluslararası piyasaları da etkileyebilir. Fındık fiyatlarında artışa yol açabilecek bu durum, Türkiye’nin ihracat gelirlerinde ciddi bir düşüşe neden olabilir.
Çiftçi Ne Yapsın?
Peki, çiftçiler bu durumda ne yapmalı? İlk olarak, kahverengi kokarca ile mücadelede biyolojik ve kimyasal yöntemlerin bir arada kullanılması gerektiği kesin. Ancak burada asıl sorun, bu zararlının yayılma hızı. Çiftçiler ne kadar önlem alsa da bu böceğin yok edilmesi uzun sürecek gibi görünüyor. Devletin bu konuda hızla harekete geçmesi ve destek paketleri oluşturması şart.
Karadeniz Ekonomisine Etkiler: Sadece Fındık Değil
Fındık, Karadeniz ekonomisinin sadece bir parçası, ancak en önemli parçası. Kahverengi kokarcanın fındık bahçelerine verdiği zarar, bölge ekonomisinde domino etkisi yaratabilir. Fındık üretiminde yaşanan bir düşüş, tarım işçiliğinden lojistiğe, ihracattan yerel ticarete kadar birçok sektörü olumsuz etkileyebilir. Bu da bölge halkının gelir seviyesinde ciddi bir düşüşe ve hatta göç dalgalarına yol açabilir.
Sonuç olarak, kahverengi kokarca, Karadeniz’in fındık bahçelerinde başlayan bir sorun olarak görünse de etkileri çok daha geniş kapsamlı olabilir. Devletin ve yerel yönetimlerin bu konuda hızla önlem alması, hem Karadeniz’in hem de Türkiye’nin geleceği için kritik önem taşıyor. Yoksa Karadeniz’in bereketli toprakları, kahverengi kokarcanın esiri olabilir.