ABD’nin dünya devi markaları uzun süreden beri çocuk doğurmak için kariyerlerine ara vermek istemeyen kadın çalışanlarına “yumurta dondurma ödemesi” gerçekleştiriyor. Bu işlemin Türkiye'de de giderek ilgi görmeye başladığını belirten Prof. Dr. Mustafa Bahçeci, “6 ay önce Sağlık Bakanlığı tarafından yumurta dondurmanın “Yasal” sınırlarının radikal bir biçimde genişletilmesinden sonra yumurta dondurma işlemine büyük talep var” dedi.
Kadınları annelik rüyasından mahrum eden etkenlerin başında 2 unsur öne çıkıyor. Biri erken menopoz, ikincisi ise kariyer yapma isteği. Biri doğurganlığı yok ederken biri de doğurmaya engel oluyor. Ülkemizde de geçtiğimiz yıl, tüp bebek yönetmeliğinde yapılan değişikliğe göre, erken yaşlarda yumurtalık rezervi azalmış veya erken menopoza girme riski olan kadınlar artık yumurtalarını dondurabiliyor.
YUMARTA DONDURMA İŞLEMİNE İLGİ GİDEREK ARTIYOR
Dünya devi markalar bünyelerinde çalışan kadın gücünü kaybetmemek için “yumurtalık dondurma ödemesi” veriyor. Facebook ve Apple gibi markalar kadınlarının çocuk yapmak uğruna kariyerlerinden vazgeçmelerini istemiyor. Hollywood’un ünlü kadın isimleri Halle Berry, Nicole Kidman yoğun iş temposundan dolayı yumurtalıklarını donduran isimler.
Ülkemizde de geçtiğimiz yıl, tüp bebek yönetmeliğinde yapılan değişikliğe göre, erken yaşlarda yumurtalık rezervi azalmış veya erken menopoza girme riski olan kadınlar yumurtalarını dondurabiliyor.
ERKEN MENOPOZ ANNELİK İÇİN KORKULU RÜYA DEĞİL
30 yaşın altında yaklaşık her bin kadından biri, 30’un üzerinde ise yüzde biri erken menopoz riskiyle karşı karşıya. Çocuk sahibi olmanın önündeki engellerin başında kadınlarda yaşla ciddi şekilde azalan yumurtalık rezervi ve kalitesinin düşmesi yer alıyor. Bu doğal sürece, erken yaşlarda düşük over rezervi teşhisi daha anlaşılır ifadeyle erken menopoz riski eklendiğinde sorun büyüyor.
TÜRKİYE’DE DE YASAL HAK VAR
Geçtiğimiz yıl sağlık bakanlığı tarafından yayınlanan yeni yönetmelikle, öncekinde verdiği ciddi bir cerrahi operasyon geçirecek, kemoterapi veya radyoterapi göreceklere verdiği yumurta hücresi veya yumurtalık dokusunun dondurularak saklanması izninin kapsamını genişletti. Artık düşük over rezervi tanısı konunmuş veya erken menopoz riski olan, fakat henüz doğum yapmamış tüm kadınlar yumurta veya yumurtalık dokularını dondurtabilecekler. Bakanlık bu hizmetin verilebilmesi için üç uzman doktordan oluşan bir sağlık kurulundan mevcut sosyal ve sağlık durumunun bu şartlara uygun olduğunun belgelenmesini şart koşuyor.
NASIL UYGULANIR?
Uygun şartlar altında gerçekleştirilen bir yumurta dondurma işlemi sonrası elde edilen canlılık oranları yaklaşık yüzde 90’lar civarında. Uzmanlar yeni protokol ve uygulamalarla bu oranları yüzde 100’e yaklaştırmaya çalışıyor. Yumurta hücrelerinin dondurulması teknik olarak çok dikkat isteyen, embriyo dondurma uygulamalarından çok daha hassas bir konu. Prof. Dr. Bahçeci, “Bu konuda işlemi yapacak kişi ya da kişilerin ciddi bir eğitim alması şart. Ülkemizde yumurta dondurulması ilk olarak 2010 yılındaki ilgili yönetmelikle son derece sınırlı koşullarda izin verilen bir uygulama. Ülkemizde üreme tıbbı alanında çalışan büyük merkezler veya halen üremenin korunması alanına odaklanmış belirli uzman hekim/embriyologlar dışında bu konuda çok tecrübesi olan kişi mevcut değil” diyor.