Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ithal edilen ucuz etlerin satışına belirlenen market zincirlerinde başlandı. Vatandaşlar bu etlere yoğun ilgi gösterirken, durumdan memnun olmayan kasaplar ve et üreticileri, yapılan uygulamanın milli üretimi azaltacağını iddia etti.
Doğan: “5 bin ton et için 17 bin büyükbaş kesilmesi gerekiyor"
Türkiye’ye gelmesi planlanan et için 17 bin büyükbaşın kesilmesi gerektiğini ifade eden Samsun Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Erdal Doğan, “İthal ucuz etin piyasaya girmesi, et üreticini olumsuz etkiledi. 1 yıl boyunca hayvan gübresi temizleyip de para kazanmayacaksak, bu işi neden yapalım. İthal edilecek 5 bin ton et, Türkiye’nin ihtiyacını karşılamaz. 5 bin ton et, Türkiye’nin 1 günlük etidir. Sırbistan’ın bu 5 bin tonluk ete ulaşabilmesi için 17 bin büyükbaş hayvan kesmesi gerekiyor. 17 bin hayvanı da 2 ayda anca kesebilirler. 17 bin hayvanı kesecek hiçbir mezbahanın orada olduğunu sanmıyorum. 2 ay orada kesim yapmaları lazım ki Türkiye’nin 1 günlük etini karşılayacaklar.
Bu kadar komik rakamlar varken, ithal etle uğraşılmaması gerekiyor. Bu işin üreticiye, tüketiciye ve kasap esnafına faydası olmayacak. Sırbistan’dan gelen eti incelediğimde Türkiye’nin damak tadına da göz zevkine de uyumlu değil. Ancak fiyatlar ucuz olduğu için vatandaşlar ilgi gösteriyor. Markete koyulan etler, öğlene kadar kapış kapış bitiriliyor. Burada küçük üreticiler, kasaplar ve esnaflar bitiriliyor” dedi.
“Tarımda neden millileşmiyoruz”
Her sektörde millileşmenin gerektiğinin altını çizen Erdal Doğan, “Avrupa’da helal kesim üzerine Türkiye’nin etini karşılayabilecek kasaplar sınırlı sayıda. Bunu da karşılayabileceklerini zannetmiyorum. Durum böyle giderse Türk çiftçisi bitecek. Bizim yıllık et tüketimimiz, 1 milyon 350 bin ton. Bu etin 1 milyon 150 bin tonunu bize kendimiz üretiyoruz. Şu andaki rakamlara göre 200 bin ton gibi bir et üretimi açığımız bulunuyor. Eğer besiciler üretimden çekilirse, bir dahaki dönemde yaklaşık 700 bin ton et üretimi açığı çıkacak. Bu açık oluşursa, Avrupa’nın kapısında et bekleyecek duruma düşeceğiz. Geçmişte bize araba yaptırmayanlar, nasıl teknoloji, sanayi, savunma, enerji gibi alanlarda dışa bağımlı olduysak, ette de dışa bağımlı hale geleceğiz. Biz sanayide ve silahlanmada millileşmeye gidiyorsak, tarımda neden millileşmiyoruz. Durum böyle giderse yarın ette tamamen ithalata bağlı olacağız. Et şu anda alındığı fiyata da alınmayacak. Ette de Avrupa’nın dediği olacak. Türkiye’deki et üretimini yapanların yüzde 97’si küçük ölçekli üreticidir. Bunların yüzde 75’i 1 baş ile 9 baş büyükbaş üretimi yapıyor. Yüzde 22’lik kısım da 9 baş ile 40 baş arasında üretim yapıyor. Yüzde 3’lük bir kısım ise 40 baş ve üzeri üretim gerçekleştiriyor. 1 milyon 150 bin tonun yüzde 97’sini küçük ölçekli üretici üretiyor. Bunun düzelmesi için besicilik maliyetlerinin düşürülmesi gerekiyor” diye konuştu.
Şen: “Bu çok haksız bir rekabet”
Kasapların işinin yarı yarıya düştüğünü vurgulayan Samsun Kasaplar Odası Başkanı Ömür Şen ise “Vatandaşımız zaten bunalım içerisinde. 1 TL’nin hesabını yapar duruma geldik. Burada da 10-15 TL gibi bir fark konusu. Sırbistan’dan gelen kuşbaşı etler 31 TL, kıyma ise 29 TL’den satılıyor. Bu çok haksız bir rekabet. Sırbistan’dan gelen et şoklanmış bir şekilde ülkemize giriyor. Bu etin ayrıntısını bilemiyoruz. 5 bin ton, 50 bin ton ithal edilerek bu iş çözülmez. Bu yeterli değil. Böyle yapılacağına yemin fiyatının düşürülmesi ve besiciye destek olunması gerekir. Üretici şu anda bitme noktasına geldi. Et üreticisi bittiği zaman biz kimden et alıp da satacağız? Türkiye’de bu kadar imkanımız varken, ithal mal alıyoruz? Bu yapılan et ithalatı, günü kurtarma planlarıdır. Ucuz etin piyasaya girmesiyle birlikte işlerimiz yarı yarıya düştü. Bu düşüş kasapların kapatma oranlarını da arttırdı. 2017 yılına 127 kasap ile girdik. 17 kasap bugün itibariyle kepenk kapattı. Vatandaşlarımıza, ‘ucuz etin yahnisi yenmez’ diyorum. Karkas etin 27 lira olduğu dönemde, etin kilosunu 29-30 liradan satma şansımız yok. Etin kilo maliyeti bize 42 lira oluyor zaten. Halkımız, ucuz diye bu etlere itibar göstermesin. Vatandaşlarımız yerli üretime destek vermek için Türk besicilerin mallarına rağbet göstersinler” şeklinde konuştu.
Satışların düşmesinden olumsuz etkilenen bazı kasaplar da ucuz etin girişinin yasaklanması gerektiğini söylediler.