Akaryakıt zammı protestolarının çatışmalara dönüştüğü Kazakistan'da eylemler devam ediyor. Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Saparbekuly, ülkesinde yaşanan gerilimi İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine değerlendirdi. 2 Ocak'ta bir protesto gösterisi başladığını, protestonun asıl amacının yılsonunda 60 tenge olan LPG araba yakıtının fiyatının 120 tengeye yükselmesi olduğunu belirten Büyükelçi Saparbekuly, ilk protestoların başta barışçıl bir şekilde yapıldığının altını çizdi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Tokayev'in emriyle protestoların ardından Başbakan Yardımcısı, Enerji Bakanı ve diğer yetkililerin bölgeye bir komisyon gönderdiğini söyleyen Saparbekuly, “Oradaki protestocularla, mağdur olanlarla görüşme yapılarak bir anlaşma sağlandı. O anlaşma çerçevesinde fiyatlar 50 tengeye düştü.
Taşkınlık yapması sonucu yakalanan protestocular serbest bırakıldı. Bundan sonra bu taşkınlık Kazakistan'ın diğer şehirlerine sıçradı” diye konuştu. Büyükelçi Saparbekuly, olayların bir anda diğer şehirlere sıçradığına dikkati çekerek, “Geldiğimiz noktada Almatı şehrinde tamamıyla herhangi bir barışçıl protesto ile hiç alakası olmayan, holiganlık, yağmacılık eylemlerine dönüştü. Almatı Valilik binası, emniyet, savcılık, milli istihbarat, havalimanının ele geçirilmesi, yüzlerce mağazanın yağmalanması, 5 tane medya ofisinin yağmalanması, şimdi de hastanelere kadar ilerlemiş bir durumla karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
Kazakistan halkının devletine güvenmesini istediklerinin altını çizen Saparbekuly, “Burada herhangi bir şekilde halkın taleplerini karşılamayacak hiçbir iş yapılmıyor değil. Cumhurbaşkanı, göreve başladığından beri üç önemli hedef koydu. Bunlardan bir tanesi siyasi reformlardı. Bu çerçevede Kazakistan'da siyasi kesimde seçimler yapıldı. Seçim kanunları değişti. Seçim barajı yüzde 7'den yüzde 5'e indirildi. Kanunlar değiştirildi. Ekonomik reformların yapılması için cumhurbaşkanının bizzat kendi katılımıyla Toplumsal Güvenlik Konseyi kuruldu” dedi.
“Her bir ülkeden kolluk kuvveti desteği gönderiliyor, bunların yetki alanı, yetki süreci hepsi bellidir”
Olayların büyümesinin ardından Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'in Kolektif Güvenlik Anlaşması Teşkilatı'na destek başvurusunda bulunduğunu söyleyen Büyükelçi Saparbekuly, “Bu teşkilatın asıl görevi üye ülkelerdeki iç ve dış terör de dahil olmak üzere özel durumlarda destek sağlamak. Şu anda bu teşkilatın içinde Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Rusya Federasyonu, Beyaz Rusya ve Ermenistan'ın dahil olduğu bölgesel teşkilattan bahsediyoruz. Bu teşkilata her bir ülkeden kolluk kuvveti desteği gönderiliyor. Bunların yetki alanı, yetki süreci hepsi bellidir. Stratejik önemli noktaların güvence altına alınması konusunda yetkilendirildi” diye konuştu.
“Yangını söndürmeye gelen itfaiye aracının gitmesini dahi engelliyorlar”
Almatı kentinde çok sıkı önlemler alındığını ama buna rağmen kente silah sokulmaya çalışıldığını ifade eden Büyükelçi Saparbekuly, “Maalesef böyle bir taşkınlık durumuna gelmeden önce polis gayet kontrollü bir şekilde müdahale etti. Ama buna rağmen iki gün önce 8 polisimizin şehit olduğu haberiyle üzüldük. Böyle bir durum tabii ki barışçıl bir eylemden çıkmış, provakatif grupların etkisinde kalmış eylem olarak sayılıyor. Hatta valilik binasında bir yangın meydana geldi. Bu yangını söndürmeye gelen itfaiye aracının gitmesini dahi engelliyorlar. Yardım etmek için ambulans gidiyor. Onu da durduruyorlar, deviriyorlar. Bunların ne amacı olabilir ki?” değerlendirmesinde bulundu.
“Üzülerek söylüyorum ki şu anda bir askeri güvenliğin kafasının kesildiğini gördük”
Protestocuların içerisinde terör gruplarının olduğunu vurgulayan Büyükelçi Saparbekuly, “Bunun bir diğer kanıtı ise saldırılarda silahların yağmalanması. Üzülerek söylüyorum ki şu anda bir askeri güvenliğin kafasının kesildiğini gördük. Bunlar çok tehlikeli risk unsuru taşıyan olaylar. Bunlara sert bir şekilde Cumhurbaşkanı söylemişti. Şu anda ise yapılan budur, vatandaşlarımızın huzurunu, güvenliğini ve devletin istikrarını sağlamak” açıklamasında bulundu.
Türk Devletleri Teşkilatı'nın açıklamasını da değerlendiren Büyükelçi Abzal Saparbekuly şunları söyledi:
“Bu açıklama Kazakistan devleti tarafından mutlaka değerlendirilecektir. Cumhurbaşkanlarımız telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Büyük ihtimalle söz konusu olmuştur. Bunlar cumhurbaşkanı ve diğer yetkililer tarafından görüşülüp ele alınacaktır. Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden yapılan açıklama tamamıyla uluslararası iş birliği anlaşması içinde olan bir konu. Onun bir hukuksal zemini var. Türk Devletleri Teşkilatı'nda böyle bir zemin var mı, benim bildiğim kadarıyla şu anda askeri yardım konusunda bir zemin şu anda oluşmadı. Sonuçta devlet büyüklerimiz karar verecek. Bizim Kazakistan olarak böyle resmi bir talebimiz olmadı.”
İHA