İstanbul'da yürütülecek kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında yapım için yardım verilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararla 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un ilgili maddeleri gereğince İstanbul'da yürütülecek kentsel dönüşüm uygulamalarında hibe, kredi ve tahliye desteğini kapsayan yapım için yardım verilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi. "Yarısı Bizden" kampanyası kapsamında hak sahibine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar kredi; bir iş yeri için 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar kredi; diğer her bir konut için 1 milyon 400 bin liraya ve diğer her bir iş yeri için 700 bin liraya kadar kredi verilebilecek.
Hak sahibi, satış veya 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak pay satışı işlemiyle edineceği taşınmaz için payı satılan hak sahibinin kullanacağı hibe ve krediyi kullanabilecek. Kredi geri ödemeleri, geri ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlayacak ve ilk 12 taksit faizsiz olmak üzere en fazla 120 ayda tamamlanacak. İnşaat yapımı için verilecek hibe haricinde tahliye için bağımsız bölümde ikamet etmek/kullanmak şartıyla maliklere, kiracılara ve sınırlı ayni hak sahiplerine bağımsız bölüm başına bir kereye mahsus ve karşılıksız 100 bin lira tahliye desteği verilebilecek. Sektör temsilcileri, söz konusu desteklerin İstanbul'daki riskli konutların dönüşümü için çok önemli olduğunu belirterek, sürecin hızlanacağını anlattı.
"İstanbul'da acilen dönüştürülmesi gereken 1,5 milyon konut için oldukça değerli karar"
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, yaptığı açıklamada, kentsel dönüşümün halihazırda Türkiye'deki en kritik konu olduğunu belirterek, 2012'de kentsel dönüşüme dair çıkan yasa sonrası 2,2 milyon bağımsız birimin dönüşümünün tamamlandığını söyledi.
"İnsan hayatını riske atıyor"
Bunun 800 bin adedinin İstanbul'da gerçekleştiğini ancak henüz istenilen mesafenin alınamadığını dile getiren Çekici, sözlerini şöyle sürdürdü: "Nitekim İstanbul'da 600 bin bağımsız birimin dönüşümünü de en hızlı şekilde tamamlamamız gerekiyor. Megakentte 1,5 milyon riskli konut var. Bunun 600 bini önceliklendirilmeli. Mevcut düzenleme bu anlamda oldukça değerli. Nitekim deprem değil, çürük, sağlıksız, dayanıksız binalar insan hayatını riske atıyor. Ülkemize yapılacak en büyük iyilik bu yapı stokunun güçlendirilmesi olacaktır."
Çekici, kamu tarafında son dönemde ardı ardına önemli kararlar alındığını kaydederek, şu açıklamalarda bulundu: "Kentsel dönüşümler, kamuyu, özel sektörü ve sivil oluşumları bir araya getiren büyük kapsamlı projeler. Her tarafın durumu ciddiye alması gerekiyor. Kentsel dönüşümün olmazsa olmazı; 'tarafların sadece kendi çıkarına odaklandığı rant ve oran pazarlıklarına kurban edilmemesi' gerekliliğidir. Ortak ve ana amaç, herkesin bu süreçten fayda sağlayarak çıkması olmalıdır. Dernek olarak bu reform çalışmalarının her şekilde yanındayız. Katma değer yaratacak birçok çalışmamızla katkı sağlamaya ve aktif görev almaya hazırız."
"Kentsel dönüşümü hızlandıracak"
Kentsel Dönüşüm Sorunları ve Çözümleri Platformu Başkanı Nihat Şen de İstanbul'daki riskli konut stokuna dikkati çekerek, deprem uzmanlarının her gün altını çizdiği ve Marmara'da yaşanması beklenen şiddetli depremin yaklaştığını söyledi. İnşaat maliyetlerindeki artışın kentsel dönüşümü yavaşlattığını dile getiren Şen, "Yarısı bizden kampanyası ödemelerde bir nebze rahatlama sağlayacaktır. İlk yıl sonrasındaki yapılandırmada faiz oranının yüzde 1'in altında tutulması teşvik edici bir adım alacaktır. Kira yardımlarının da İstanbul'da artırıldığını hatırlatmakta yarar var. Tüm bunlar kentsel dönüşümün hızlanması adına önemli adımlar. Hem durağan bir döneme giren inşaat sektörünü hızlandıracak hem de depreme karşı daha dayanıklı binaların yapımı hızlanacaktır." diye konuştu.
"Gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmaması' kampanyanın herkesi kapsaması anlamına geliyor"
Helmann Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, kentsel dönüşümün tüm Türkiye ve özellikle İstanbul için hayati önemde olduğunu belirterek, söz konusu desteklerin sürecin hızlanması adına güzel katkı sunacağını söyledi. Destekten faydalanacaklarda aranacak hususlara dikkati çeken Özgün, şu değerlendirmelerde bulundu: "Burada önemli nokta; 'kredi verilirken hak sahiplerinin gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmayacak' olması. Konutunun dönüşmesi ile ilgili şartları taşıyan herkes bu destekten faydalanabilecek. Bu durum kampanyanın tabana yayılması ve ilgili herkesi kapsaması anlamına geliyor. Herkesin faydalanabileceği bir model oluşturulmuş. Bu nedenle etkili olacaktır. Öte yandan daire başına verilen toplam 1,4 milyon liralık destek ve hibe bağımsız bir birimin yapım maliyetinin önemli kısmını karşılayacaktır."
"Harekete geçmeyi bekleyenler için çok teşvik edici bir karar"
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt da başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye'nin birinci önceliğinin kentsel dönüşüm olduğunu belirterek, şunları kaydetti: "Bu dönüşümü hızlandırmak için beklediğimiz ve her fırsatta dile getirdiğimiz destekler gelmeye başladı. İstanbul'un kentsel dönüşümü için düğmeye basılan 'yarısı bizden' kampanyası kapsamındaki destek paketi yürürlüğe girdi. Bu karar, evini dönüştürmek isteyen ama ekonomik zorluklar nedeniyle harekete geçemeyen kesim için son derece teşvik edici. 1,4 milyon liralık destek söz konusu. Bunun önemli bir teşvik olduğunu düşünüyorum. Sürecin uygulanmaya başlamasıyla beraber, kentsel dönüşüm çalışmaları daha hızlı ve sistemli yürüyecektir." Özyurt, depremden korkmak yerine tedbir alınması ve ona göre sağlam binalar inşa edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
"Kentsel dönüşüm için bahane bırakmayan bir destek"
Bahaş Holding Üst Yöneticisi (CEO) Abdüssamet Bahadır ise acil dönüştürülmesi gereken konut stokundan bahsederek, "Bu konuda yapılacak her türlü yardım bu süreci hızlandıracaktır. Dolayısıyla 'yarısı bizden kampanyası' büyük bir kentsel dönüşüm atağı için başlangıç olabilir. Kredi geri ödemelerinde de kolaylıklar söz konusu. Bu destek paketi, evini dönüştürmek isteyip de ekonomik koşullar nedeniyle beklemede kalan vatandaşı harekete geçirmeye yetecektir." şeklinde konuştu.
İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık da destek paketinin sürece olumlu katkı sunacağını belirterek, dönüşüm çalışmalarına ivme kazandıracağını anlattı. Çulhalık, "Destekler, evini dönüşüme vermek isteyen ancak endişeleri yüzünden harekete geçemeyen kesim için son derece teşvik edici. Evini kentsel dönüşüme vermek isteyenler için bahane bırakmayan bir destek paketi oldu." ifadelerini kullandı.