Çoğu çalışan yıllık izinlerinin tamamını kullanamıyor. Hatta iş yoğunluğundan veya farklı nedenlerle hiç izin kullanamayanlar var. Ancak bu hak kaybolmuyor. İşçinin hakları 4857 sayılı İş Kanunu ile korunuyor. Buna göre; işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık izne hak kazanıyor. İşçiye verilecek izin çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor.
5 YILDA BİR ARTIYOR
Hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 gün; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün; 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi ise 20 günden az olamıyor. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün artırılarak veriliyor.
HESAP SON ÜCRETE GÖRE
İşçi herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. Yani patronun bu ücreti ödemesi şart. İzin parası hesabı genelde net ücrete göre yapılıyor. Biz de farklı net ücretlere göre hesap yaptık. Net ücrete Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil edilmiyor. Brüt hesapta vergi ve prim kesintisi oluyor.
YASAL FAİZİ İLE ALINIYOR
İşveren izin parasını ödemeye yanaşmazsa mahkeme yolu açık. Avukat Nermin Aldemir, izin ücretlerine ilişkin zaman aşımı süresinin iş sözleşmesinin sona ermesiyle başladığını söyledi. 1 Temmuz 2012’den önce doğan yıllık izin ücreti alacakları için zaman aşımı süresinin 5 yıl olduğunu belirten Aldemir, “1 Temmuz 2012’den sonrası için ise işçi 10 yıl içinde mahkemeye başvurabilir. Yıllık izin ücretine yasal faiz de işletiliyor” dedi.
KULLANILAN İZNİN İSPATI PATRONA AİT
Yasaya göre; izin zamanına denk gelen hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günlerinin yıllık izin süresinden düşülemeyeceğini ifade eden Nermin Aldemir, şöyle dedi: “Örneğin; 1 haftalık izne çıkan işçinin 3 günlük izni bayrama denk gelirse izin 4 gün sayılır. İşveren izni 1 hafta olarak yazsa da 4 gün olarak hesap edilir. Ayrıca, iznin kullanıldığını imzalı defter ve belgeyle işveren ispat etmek zorunda.”