Seyyit Hasan Hulusi Efendi kitabı 89 başlık halinde ele almıştır. Ele alınan başlıkların hepsi de çok mühim olmakla birlikte biz bazılarını ele alıp inceleyelim.
1- İmanın Âdâbı
2- Taharet (temizlik)
3- Gusullün Âdâbı
4- Ezanın Âdâbı
5- Namazın Âdâbı
6- Allah (c.c.)i zikretmek
7- Peygamber Aleyhisselam’a tabii olmak
8- Kur-an okumanın Âdâbı
9- Cuma Âdâbı
10- Orucun Âdâbı
11- Bayramların Âdâbı
12- Haccın Âdâbı
13- Kabir ziyaretlerinin Âdâbı
14- Dargınları barıştırma
15- Ana-Baba’ya itaat etmek
16- Ana-Baba’nın evlada karşı
17-Kocanın hanımına karşı davranışı
18-Kadının kocasına karşı davranışları.
19-Akrabayla ilgilenmek (Silah-i Rahim)
20-Nimetlere şükür etmek
21-Misafirlere ikramda bulunmak
22-Davete icabet etmek
23-Hasta Ziyareti.
24-Müsibet halinde “İnnâ lillahi ve innâ ileyhi râciun”demek
25-Cenaze namazının Âdâbı
26- Tevbe etmenin Âdâbı
27- Sadaka ve diğer faziletler
28- Tevazzu
29- Evlenmenin Âdâbı
30-Çocuğa ad koyma.
31-Emribil Ma’ruf nehyi an-il münkerin Âdâbı.
32-Ulul emre itaat.
33-Mevki sahibi olmanın Âdâbı
34-Erkek ve kadınlara ait âdâplar.
35-Selam vermenin Âdâbı
36-Helal kazanmanın Âdâbı
37-Başkasının evine girmenin Âdâbı.
38-Müminlerin birbiri ile sohbet etmelerinin Âdâpları
39-Meclisin Âdâbı
40-Uykunun Âdâbı
41-Çeşitli mesleklerle ilgi soru-cevaplar.
ESERİN MUHTEVASI
Mecmâ’ul Âdâp adlı eserin okuyup inlemeye aldığımızda ibadetlerin ve bütün islami hayatın adaplarının çok nefis bir şekilde anlatıldığını görürüz. Özünü anlamadan yaptığımız ibadetlerle ilgili bizi doyurucu bilgilerle mücehhez ediyor.
Kitabın konularını okumaya başlayınca kendimizi uçsuz bucaksız hissederiz. İsterseniz okuduğumuz konuların özetlemesine başlayalım.
İMAN NEDİR: İman söz ve fiildir.İman kalp ile inanıp dil ile tasdik etmektir. İhlas, Bakara ve Enbiya surelerinden örnekler verilerek iman ile tanımlar destekleniyor. İman ile ilgili sorular sorulup cevap veriliyor. Örnek verirsek ;
1-Sen mümin misin ve Müslüman mısın
Cevap: Hem müminim ve hem de Müslümanım.
Peki dil ile neyi söylemek ve kalp ile neyi tasdik etmek lazımdır.
Cevap: Amentü için sayılan 6 şeye inanmak lazım gelir. Yani bunları dil ile söyleyip kalp ile tasdiklemek lazımdır.
İtikatta mezhebin kimdir?
Cevap: Peygamberimizin itikatı ne ise ben ona inanırım.
İtikatta imamın kimdir, mezhebinin adı nedir?
-İmamım, İmam Azam Ebu Hanife hazretleridir. Buluğ çağına ermiş bir Müslüman için şeri deliller kaçtır.
Cevap: Vûcub,hürmet (bir şeyin haram olması)
Keramet , nedip, ibana.
Peki bu şer’i hükümleri ispat eden şer’i deliller nelerdir?
Cevap: Şer’i deliller dörttür.
1-Kitap (Kuran-ı Kerim)
2-Sünnet
3- İcma-i Ümmet
4- Kıyas-ı Fukaha
Yukarıda verilen bilgilerle ilgili ayet-i celileler ve Hadis-i Şerifler mealleri ile birlikte verilmiştir.
Soru: İslami hasletlerin hangisi daha üstündür?
Cevap: Yemek yedirirsin, tanıdığın tanımadığın herkese selam verirsin.
TAHÂRET (TEMİZLİK)
Tahâretin temizliğin şeriatte ki manası ise vücudunu elbisesini ve namaz kıldığı yeri temizleyip pak etmektir.
Temizlik abdestin anahtarıdır; netice olarak ise temizlik cennetin anahtarıdır.
Helada konuşmamak gerekir, helaya sol ayakla girmek gerekir.
Ayakta küçük su dökmemek gerekir.
Avret yerini sağ ile tutmamak. Hela da temizlikten sonra temizlik bezi kullanmak.
Abdest almanın adabı açık bir şekilde anlatılıyor. Abdest alırken Peygamberimiz nasıl yapmışsa hadislerle birlikte anlatılıyor.
Bu bölümde temizlik ve abdest ile ilgili adapları okudukça kendimi daha mutlu hissettim.
Misvak kullanmanın adabı ve yararları nelerdir?
GUSÜLÜN adaplarını en ince teferruatı ile birlikte yeniden öğrenmek ne kadar yararlı oluyor. Onu kendi nefsimde tattım.
Camiye devam etmenin adapları çok açık bir şekilde anlatılıyor.
Ezan ile ilgili adaplar bir bir sıralanıyor. İlgili hadislere yer veriliyor.
(Devamı Yarın)