Medical Park Samsun Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği’nden Prof. Dr. Koray Topgül “obezite” hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Topgül, “Obezite, normalden fazla kiloda olmaktır ya da vücutta depolanan yağ miktarının fazla olması şeklinde de tanımlanabilir. Bu genel tanımı klinikte objektif olarak değerlendirmek için kilonun boyun karesine oranlanması (kg/m2) ile elde ettiğimiz vücut kitle indeksini kullanmaktayız. Buna göre erişkinlerde vücut kütle indeksi (VKİ)'nin 25'in üzerinde olan kişiler aşırı kilolu, 30'un üzerinde olanlar obez olarak sınıflanır. Çocuklarda ise yaş ve cinse göre hazırlanmış olan VKİ persentil eğrileri kullanılarak 85 persentil üzeri olan çocuklar aşırı kilolu, 90 persentil üzeri olanlar ise obez olarak adlandırılır. Ayrıca yaşa göre vücut ağırlığı, boya göre ağırlığı, deri kıvrımı, kalınlığının ölçümü gibi vücut kompozisyonu da kullanılan diğer tanı yöntemleridir” dedi.
KAÇ YAŞINDA GÖRÜLMEYE BAŞLAR?
Genellikle erken yaşlarda 6 yaş civarı başlayabileceğini söyleyen Prof. Dr. Topgül, “Ancak ergenlik çağında metabolizmadaki değişikliklerle obezite riski 6-11 yaş grubuna göre yüzde 10 kadar artabilir. Son yıllarda obezitenin çocukluk çağında görülme sıklığı artmıştır. Bunu zaten hepimiz günlük gözlemlerimizde de saptamaktayız. Örneğin İngiltere’de bu oran yüzde 5.4’ten yüzde 9’a çıkmıştır” diye konuştu.
ANNESİ BABASI OBEZ OLAN BİR ÇOCUĞUN OBEZ OLMA İHTİMALİ
Her iki ebeveyn obez ise çocuğun obez olma olasılığının yüzde 80 olduğunu söyleyen Dr. Koray Topgül, “Yalnızca biri obez ise oran yüzde 50, ikisi de obez değilse oran yüzde 9’dur. Yapılan araştırmalarda vücut ağırlığını kontrol eden, moleküler komponentleri belirleyen bazı genler saptanmıştır” şeklinde konuştu.
OBEZİTENİN SONRADAN OLUŞUR MU?
Obezitenin sonradan oluşma ihtimalinin olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Topgül, “Özellikle çoklu gebelik ve sonrasında beslenme düzensizliği yaşayan bayanlar ya da işleri gereği yeme alışkanlığı bozulan kişilerde daha sık görmekteyiz. Bu nedenle gençlik yıllarında normal kilolarda olup ileri yaşlarda obez ya da morbidobez olan hastalarımız vardır” açıklamasında bulundu.
OBEZ BİR KİŞİDE OLUŞABİLECEK SAĞLIK SORUNLARI
Prof. Dr. Koray Topgül, “Obezite başlı başına bir sağlık sorunudur. Diyabet, insülin direnci, kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon, uyku apnesi, eklem sorunları, psikolojik ve sosyal problemler başta olmak üzere pek çok sorunun yıllar içinde ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle de tüm bu hastalıklara kaynak oluşturarak kişinin ve sağlık sektörünün yükünü ve maliyetini artırır. Ayrıca obezite yaşam süresini kısaltır ve yaşanan süredeki yaşam konforunu son derece bozar” ifadelerini kullandı.
OBEZİTE ÇOCUK YAŞLARDA DA SAĞLIK PROBLEMLERİNİ ARTTIRIYOR MU?
Prof. Dr. Koray Topgül, “Obezite çocukluk çağında özellikle kanda yağ oranlarını artırır, yetişkinden daha ağır psikolojik sorunlara yol açar, hipertansiyon gibi bir sorunun çocukluk çağında yaşanmasına ve gene insülin rezistansına neden olur. Genel anlamda bu etkileriyle bağışıklık sistemini zayıflatabilir” bilgilerine yer verdi.
RİSK ALTINDAKİ ÇOCUKLAR İÇİN ÖNERİLER
Öncelikle düzenli ve mantıklı bir beslenmeye çocukların alıştırılması gerektiğini vurgulayan Dr. Koray Topgül, şöyle konuştu: “Gereksiz yağlı endüstriyel ürünlerden, fastfood tarzı besinlerden uzak tutulmaya çalışılmalıdır. Çocukların sabah, öğlen ve akşam öğünlerini atlamadan beslenmesine ve özellikle kahvaltılarına özen gösterilmelidir. Tatlı besinler yerine meyve ile tatlı isteğinin tatmin edilmesi yerinde olur. Ama belki de en az bunlar kadar önemlisi çocuklara spor yapma alışkanlığı kazandırma, hareketli olacakları ortamları yaratma ve bu konudaki isteklerini desteklemek gerekir. Özellikle eğitim sistemimizin ve güncel yaşam koşullarının getirdiği sadece ders çalışan ya da bilgisayar önünde vakit geçiren çocuktan, spor yapan, sokakta oynayan, sosyal ve aktif çocuklara giden bir sistem yaratmalıyız. Aileler bu konuda hassas olmalı ve kendi beslenme tarzlarını da onlara örnek teşkil edecek şekilde düzenlemeliler. Özellikle obez olan çocukların aileleri ev mutfağını buna göre düzenlemeli, kendileri de buna uyum sağlamalıdır. Bütün bunları yaparken mutlaka çocuk doktorları ve diyetisyenlerden sağlıklı bilgi almalı ve onların diyet yapılacaksa onların denetiminde yapmalıdır.”
ÇOCUKLARIN NE KADAR ÇOĞUNLUĞU OBEZ?
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Koray Topgül açıklamasını şöyle tamamladı: “Gelişmiş ülkelerde bu oranlar daha yüksektir. İngiltere ve ABD de daha sık obez çocuk görülmektedir. Erişkinlerin yüzde 33'ü, çocuk ve adolesanların ise yüzde 20-27'sinin obez olduğu, 1976'dan sonraki on yılda 6-11 yaşlarında obezitenin yüzde 54 oranında, 12-21 yaşlarındaki çocuklarda da yüzde 64 oranında arttığı yapılan çalışmalarda bildirilmiştir. Çocukluk çağı obezite araştırmasına göre ülkemizde bu oranlar, çocukluk çağı obezitesi için yüzde 6.5, fazla kilolu oranı yüzde 14.3’tür.
Obeziteyi tetikleyen faktörler: En önemli faktör beslenme alışkanlığının bozuk olması ve hareketsizliktir. Karbonhidrat ve yağdan çok zengin beslenme, özellikle gece beslenme, televizyon ya da bilgisayar başında çok vakit geçirme ve bu süreçte sürekli çerez ve bunun gibi yağlı yiyeceklerle beslenme, aşırı alkol kullanma ve uzamış yemek masaları gibi daha çok yaşam tarzına bağlı etkenler obeziteye neden olmaktadır.”