Yılmaz, “Ramazan ayı sigaradan kurtulmak için bir fırsat ayıdır. Biz de Yeşilay olarak sigaradan kurtulmak isteyenlere destek veriyoruz” dedi. Yılmaz, hayata geçirdikleri ‘Yeşil Dedektör' uygulamasıyla sigara içilmesi yasak alanlarda yapılacak ihlallerin önüne geçmek istediklerini belirtti.
Yeşilay Genel Müdürü Savaş Yılmaz, sigara bağımlılığı, yasaklar ve ‘Yeşil Dedektör' uygulaması hakkında bilgi verdi. Yılmaz, kimyasal bağımlılıkların en problemlisi olarak sigarayı gördüklerini ve bir yılda sigaradan kaynaklı sağlıksal sorunlarla 100 bin kişini hayatını kaybettiğini söyledi. Savaş Yılmaz, “Biz bağımlılıkları ikiye ayırıyoruz; kimyasal ve davranışsal bağımlılıklar. Kimyasal bağımlılıkların en problemli olanlarından biri sigara; sigara vücutta birçok olumsuz sonuçlar doğurabilecek arızalar oluşturuyor, özellikle kanser akciğer kanseri, gırtlak kanseri, ağız kanseri gibi kanserlerde bir numaralı tetikleyici. Dünyada her yıl yaklaşık 6 milyon kişi sigaradan kaynaklı nedenlerden ölümle sonuçlanan bir çok durumla karşı karşıya kalıyor. Türkiye'de de her yıl 100 bin kişi sigaradan ölüyor. Bugün herhangi bir nedenden; terör, afet, kaza vb. olaylar 100 bin kişinin öldüğünü söylesek büyük bir sansasyon olur gerçekten sigara böyle bir şey dolayısıyla bizim açımızdan diğer bağımlılık türlerine de geçiş noktası olarak bakıyoruz. Yani ilk madde bağımlılıkları alkol uyuşturucu ve diğer madde bağımlılıkları aslında genelde sigarayla başlıyor, oradan ilk kapı olarak giriyor ve daha sonra diğer bağımlılık türlerine geçişkenlik olduğu söylenebilir bu yüzden sigarayla mücadelenin hiç bitmeden devam etmesi gerekiyor” dedi.
“Kapalı alanda hepsi yasak”
Elektronik sigara ve nargile türlerinin de sigara gibi kapalı alanlarda yasak olduğunun altını çizen Yılmaz,sigarada uygulanan yasakların bu ürünler üzerinde de keskin bir şekilde uygulanması gerektiğini söyledi. Elektronik sigaranın satışının bile yasak olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Bunlar nasıl yaygınlaşıp nasıl bu kadar görünür oluyor anlayamıyoruz. Nargile zaten diğer bütün tütün ürünlerini kapsadığı için nargilenin de kapalı alanlarda içilmesi yasak.Ülkemizdeki bu anlamdaki en büyük sıkıntı denetimlerde yaşanıyor. 2008 yılında Türkiye ‘Tütün Kontrolü Çerçeve ' anlaşmasını imzalayan ilk ülke oldu. Bu anlamda ‘Tütün Kontrolü Çerçeve' anlaşması Dünya Sağlık örgütünün tütünle mücadelesinin yansıtıldığı bir anlaşma onun tamamını da uygulayan tek ülke dünyada yani çok önemli bir kazanımımız vardı. Bu anlamda 2012'ye kadarda ciddi bir başarı elde ettik aslında ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından başarımız ödüllendirildi. Oransal olarak ta biz çok gerilere gitmiştik yüzde 32'den yüzde 16'lara gerilemiştik. Fakat bu kazanımlarımızı koruyabilmenin de önemli bir şey olduğunu görmüş olduk aslında çünkü siz kapalı alanlarda ya da herhangi bir yerde sigarayı yasakladığınızda o kanunla ilgili uygulama sorunu varsa bu sefer kazandığınız her türlü başarı geriye doğru gidiyor. Bu durumda da sigara azalma oranlarında da bir artış trendine girildi ama 2016'da tekrar özellikle 15-24 yaş arasında ciddi bir azalma trendi tekrar başladı” diye konuştu.
İhbarların yüzde 30'u ‘Yeşil Dedektör'den
Restoranlar, kafelerde hatta metrobüs istasyonlarında dahi kullanılan ‘Yeşil Dedektör' uygulamasıyla sigara içilmeyen alanlarda yapılan ihlalleri kayıt altına alıp, gerekli bildirimleri yaptıklarını söyleyen Savaş Yılmaz, Sağlık Bakanlığı'na giden yüzde 25 ile yüzde 30 arasında ihbarların bu uygulamayla yapıldığını söyledi.
Yılmaz şunları kaydetti: “Türkiye'nin kazanımları 2008 yılından sonraki yasal anlamda gerçekten çok başarılı, bunlara toplum olarak sahip çıkmamız lazım. Bu yüzden bir mobil uygulama geliştirdik ‘Yeşil Dedektör' diye eğer bir kapalı alanda sigara ihlali görüyorsanız Yeşil Dedektör uygulamasıyla 3 tuşla ilgili yerlere ihbar edebiliyorsunuz ama buradan sonra ilgili denetim ve ekiplerin gerçekten bu denetimleri özveriyle yapması gerekiyor, yoksa bu kazanımları biz tek tek kaybetmeye başlarız.
Tüm Türkiye'de ‘Yeşil Dedektör' uygulamasını kullanabilirsiniz, kapalı alanlarda bu yasayla alakalı bir durum varsa bildirim yapabilirsiniz. Restoranlar da kafelerde hatta metrobüs istasyonlarında bile bu ihlal bildirimini yapabilmeniz mümkün. Kapsama alanı çok geniş ve ilgilide çok yüksek, şuan 150 bin civarında indirmenin olduğu ve aktif olarak kullanıldığını ve Sağlık Bakanlığı'na giden ihbarlarında yaklaşık yüzde 25 ile yüzde 30 arasında ihbarların bu uygulamayla yapıldığını söylemek mümkün.”
İşletmeyi kapatmaya kadar giden cezalar var
Savaş Yılmaz, Yeşil Dedektör uygulaması üzerinden ilgili birimlere haber verildiği ve bu yolla kanuni yaptırım yapılabileceğini belirterek, “Sigarayla ilgili kanuni yaptırımlar var, cezaları var işletmeyi kapatma cezasına kadar giden bir ceza durumu var ihlallerin devamı durumunda, onun dışında idari para cezaları var ama bu mevcut kanun çerçevesinde ‘Yeşil Dedektör'ün getirdiği bir yaptırım değil. Dedektör sadece bu ihbarları bildirim anlamında ve coğrafi analiz anlamında kolaylık sağlıyor, bir zamansal analiz imkanı sağlıyor onun dışında kanun zaten bizim tütün kanunuyla mücadele kapsamında bulunan cezalar” diye konuştu.
“Ramazan büyük bir fırsat”
Yeşilay Genel Müdürü Savaş Yılmaz, Ramazan ayında günün büyük bir çoğunluğunun oruçlu olarak geçirildiğini belirterek, “16 - 17 saat oruçlu kaldığımızı düşünürsek sigara içen bir kişinin 16 -17 saat sigara içmediğini görüyoruz. Bunu devam ettirmek mümkün, tabi bunun için kişinin bir irade ortaya koyması gerekiyor yani ‘Kendisine şu tarihte sigarayı bırakacağım' demesi gerekiyor. Gerçekten bu çok büyük bir fırsat çünkü sağlığı çok etkileyen bir şey sigara özellikle kansere yol açma bakımından en üst sıralarda dolayısıyla bu Ramazan ayını herkesin bir fırsat olarak görüp, karar verip sigarayı bırakmalarını istiyoruz. Bizim bununla ilgili destekleyici uygulamalarımızda var; birakabilirsin.org sitemizden sigarayı bırakmakla ilgili kendine özgü bir program yapmasını sağlayan bazı enstrümanlarımız var. Benim tavsiyem birakabilrsin.org adresine girip sigarayı bırakmayla ilgili kendisinde, zihninde bu başlangıcı verip bu sürece girmesini tavsiye ediyorum” ifadelerini kullandı.