Türkiye’nin en verimli tarım ovalarından birine sahip Samsun’un 19 Mayıs ilçesinde doğadan toplanarak deneme arazilerine dikilen salep (orkide) türlerinin hasadına başlandı. Diğer tarım ürünlerine kıyasla ekonomik getirisi çok yüksek olan bitkinin yumruları kurutulup toz haline getirilerek içecek ve dondurma olarak tüketime sunulacak.
Ondokuzmayıs Üniversitesi Bafra Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ömer Çalışkan tarafından başlatılan Samsun İli Salep Çeşitliliğinin Belirlenmesi, Kimyasal ve Üretim Olanaklarının Araştırılması Projesi, ilçeye adeta umut oldu. Samsun Büyükşehir Belediyesi Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığınca da Karşıyaka mahallesinde Yöresel Köy Ürünleri Pazarı ve Salep Evi’ni kurulmasının ardından projeye ilgi gösteren 13 çiftçi, diğer ilçelerden topladıkları yabani salep bitkisini, oluşturdukları 13 dönümlük deneme arazilerine dikti.
Farklı türdeki salep çeşitlerinin gelişim süreçleri gözlenip analizlerinin yapılacağı proje devam ederken çiftçiler, ilk hasada başladı. Hasat törenine Kırsal Hizmetler Daire Başkanı Mehmet Akif Özdemir, Bafra MYO Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ömer Çalışkan, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Mehmet Gül ile çok sayıda çiftçi katıldı. Hasat törenine katılan davetlilere daha sonra da salep ve dondurma ikram edildi.
Gerçekleştirilen çalışmalar hakkında bilgi veren proje koordinatörü Doç. Dr. Ömer Çalışkan, Samsun’un salep orkide çeşitliliği bakımından cennet bir bölge olduğunu söyledi. Projeyle il genelinde toplanacak türleri belli deneme istasyonlarında üretime alıp, salebe kıvam veren yumrulardaki farklı madde ve kimyasalları araştırmayı amaçladıklarını ifade eden Doç. Dr. Çalışkan, “Fakat bunlar tam belirlenmiş değildir. Proje kapsamında salep türlerini analize göndereceğiz. Verim ve kimyasal özelliklerini ortaya koyacağız. Devamında araziye aktardığımız türlerin yeniden yumru oluşturma yeteneklerini de belirlediğimizde artık tarımı yapılabilir potansiyele kavuşacak. Dolayısıyla Samsun, salep ile anılabilecek bir hale gelecek. Yani Samsun’un neleri meşhur denildiğinde 3-5 yıl sonra bunlardan bir tanesi de inşallah salep olacak” dedi.
Geçen yıl Ekim ayında 13 deneme alanına dikilen salepleri hasat etmeye başlamanın mutluluğunu yaşadıklarını ifade eden Doç. Dr. Çalışkan, “İlçemizde 13 çiftçimiz salep yetiştiriciliğine gönül verdi. Geçimlerini salepten sağlıyorlar. Farklı noktalarda 13 dönümlük deneme alanımız var. Belli zamanlarda çiftçilerimizle ilçeleri dolaşarak salep çeşitlerini topluyoruz. Bahçelere indirip tür tür ayırıp hangisinin daha iyi geliştiğini gözlemliyoruz. Hangisinin iyi yetiştiğine ilişkin alacağımız neticeye göre de önerilerde bulunacağız. Dekar başına 700 kilo ile 1 ton arasında ürün alınabiliyor. Bunun para karşılığı da ton başına 20 bin TL demektir. Bugün ne yetiştirirseniz yetiştirin hiçbir üründen bu kazancı sağlayamazsınız. Salep ekonomik kazancı yüksek bir tarım ürünü haline gelecek” ifadelerini kullandı.
İnsan sağlığına önemli faydaları bulunan salep, göğsü yumuşatıp, öksürük ve bronşite karşı direnç özelliğine sahip. Kabızlığı gideren, zihnin çalışma gücünü artıran, kalbi kuvvetlendiren, bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olan salep, vücut ısısının yükseltmesi için kış aylarının vazgeçilmez içecekleri arasında yer alıyor.