Dünyanın yaratılışını tabiat varlıklarının meydana gelişini anlatan efsane türleri vardır. Bursa sarıkız efsanesi de bunlardan biridir. tabiatüstü özellikler gösteren dilden dile anlatılan alışılagelmiş çok eski hikayeler şeklinde tanımlanır efsaneler. Konularını bir kişiden bir olaydan ya da bir yerden alır. Efsaneler ne kadar gerçek üstü olurlarsa olsunlar insanın inanma ihtiyacının bir parçasını karşılar.
içinde annesiyle yaşayan güzeller güzeli kızımız olmayan efsane olur mu hiç? saf temiz utangaç mazbut şeklinde nitelendirilmeye devam eder anlatıcı onu. ismi bize sarıkız olarak ulaşan bu efsane kahramanımız çobanlık yapar. Hayvanlarını otlattı günlerin birinde dağda bir ses duyar. Sarıkız sarıkız geleyim mi? Sarıkız ürker hemen eve döner. Anasına bir şey söyleyemez. Aynı sesi 3 gün ard arda duyar. Kızların annelerinden hiçbir şey saklamaması gerektiği o zamanlarda da vardır. Annesine açılır fakat annesi buna bir anlam veremez. "Gel deyiver bakalım ne olacak" der. Sarıkız ertesi gün 'gel' deyiverir. Sesten gelen soruların yenisi "harlayarak mı geleyim gürleyerek mi geleyim?" şeklindedir. Harlayarak gel der Sarıkız. Efsanenin doğası gereği birden yamaçtan harlayarak sıcak sular akmaya başlar. Bursa'nın ünlü kaplıcalarının oluşumu bu efsaneye bağlanmaktadır.