Tiroit hastalığı hakkında merak edilen sorulara cevap veren Samsun Büyük Anadolu Hastaneleri'nden Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dyt. Aslıhan Şahiner, "Öncelikle tiroit nedir onun cevabını vermek istiyorum. Tiroit bezi boyunun ortasında adem elması olarak adlandırılan kıkırdağın altında bulunan en önemli endokrin bezlerden biridir. I·ki kanattan oluştuğu için yapısı kelebeğe benzetilen vücut fonksiyonlarının düzenleyicisi olarak da bilenen tiroit bezleri özellikle büyüme ve gelis¸mede etkilidirler. Tiroit bezinde tiroksin (T4) ve tiriyodotironin (T3) olmak üzere 2 hormon salgılanır. Salgılanan bu hormonlar vücut enerjisinin kullanılmasında, protein üretilmesinde ve digˆer hormon duyarlılıklarının sagˆlanmasında görevlidirler. T3 ve T4 hormonları metabolik su¨rec¸leri etkiler ve metabolizma hızını da kontrol ederler. Tiroit hastalıkları 2 c¸es¸itte tanımlanabilir. I·lki hormonlarının tiroit bezinden yetersiz salgılanmasından kaynaklanan hipotiroidizm ve has¸imato tiroidi. Bir digˆeri ise hipertiroididir. Hipertiroidide tiroit bezi daha aktif c¸alıs¸ır ve as¸ırı bir hormon u¨retimi olur. Bu hastalıklar arasında en yaygın go¨ru¨leni hipotiroidzmdir” dedi.
Tiroit tedavisi
Şahiner, şöyle devam etti: “Tiroit hastalıgˆının tedavi edilmesinde ilac¸ kullanımı, tiroit diyeti programları ve cerrahi yo¨ntemler uygulanabilir. Tedavide amac¸ tiroit hormonları olan TSH, T3 ve T4 hormonlarını normal seviyede tutmak ve metabolizmanın dogˆru c¸alıs¸masını sagˆlamaktır. Bu hormonların yetersiz salgılanması kilo artışına; fazla salgılanması da kilo kaybına neden olur. Tiroit diyeti o¨zellikle ideal kiloya ulas¸mak ic¸in o¨nemli ve gereklidir. Hazırlanan tiroit diyeti listeleri o¨zellikle hormonların salgılanması u¨zerinde etkili olan iyot minerali kaynaklarının gu¨nlu¨k beslenme planında ne kadar bulunması; hangi besinlerin daha az ya da daha c¸ok tu¨ketilmesi gerektigˆi hakkında belirleyici olur.”
Tiroit hastalarının zayıflaması
Tiroit hastalarının zayıflamasına değinen Dyt. Aslıhan Şahiner, “Tiroit hormonları yetersiz c¸alıs¸ıyorsa metabolizma daha yavas¸ c¸alıs¸ır. Bu yu¨zden enerji harcaması da daha az olur. Bu durum o¨zellikle kilo artıs¸ına sebep olur. Düzenli beslenildiğinde ve ideal kaloride diyet planı uygulandığında kilo kaybı da gerçekleşir. Diğer önemli etken ise fiziksel aktivite artışıdır. Haftanın 3-4 gününde yapılan 45-60 dakikalık tempolu yürüyüşler metabolizmayı hızlandırır ve kilo kaybını kolaylaştırır. Tiroit hastaları nasıl zayıflar sorusunun ikinci cevabı: diyet listesinde bulunması ve daha az tercih edilmesi gereken besinler vardır. Bu besinlerden şu şekildedir” diye konuştu.
Tiroit hastalarının tüketmemesi gereken besinler
Tiroit hastalarının tüketmemesi gereken besinler hakkında bilgi veren Şahiner, “Tüketilmemesi gereken besinler; yapılan araştırmalarda soya kaynaklarında bulunan fito-estrojenlerin tiroit hormonlarını üreten bir enzimin çalışmasını baskılayabileceği görülmüştür. Soya fasulyesi ve soya ürünlerinin tüketilmesi önerilmez. İyot tüketimi hipotiroidizm hastaları için önemlidir. Bu hastaların iyot kaynaklarını daha fazla tercih edebilirler. Ancak yapılan araştırmalarda aşırı miktardaki iyot tüketiminin tiroit bezi aktivitesini baskılayabileceği; faydadan çok zararının olabileceği belirtilmektedir. Guatrojenik besinler olarak adlandırılan bazı besinler vardır. Brokoli, Brüksel lahanası, turp, lahana, şalgam, turp, karnabahar, ıspanak, yer fıstığı, armut, şeftali, çilek gibi besinler örnek verilebilir. Bu besinler özellikle ilaçlar alındıktan hemen sonra tüketilmemelidir” şeklinde konuştu.
Tiroit hastalarının tüketmesi gereken besinler
Dyt. Aslıhan Şahiner, tiroit hastalarının tüketmesi gereken besinler hakkında şunları aktardı:
“Peki Tüketilmesi gereken besinler nelerdir şimdi onlara bakalım; Yaban mersini, domates, biber, maydanoz, greyfurt, portakal, semizotu gibi antioksidandan zengin sebze ve meyveler tiroit bezi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi için gerekli besinlerdir. Selenyum mineralinin tiroit hormonlarının düzgün çalışmasında görevli olan enzimlere olumlu etkileri vardır. Brezilya kestanesi, ayçekirdeği, mantar, yumurta, hindi eti, tavuk göğsü selenyum kaynağı besinler arasında sıralanabilir. Tirozin, T3 ve T4 hormonlarının üretiminde görevli olan bir amino asit çeşididir. Et, süt ve baklagiller tirozinden zengin olan besinlerdir. Kısaca dikkat edilecek en önemli nokta diyet ve egzersizdir. Diyetin yanında egzersizde mutlaka yapılmalıdır. Özellikle metabolizması yavaş çalışan hipotiroit hastaları mutlaka düzenli bir egzersiz planı uygulamalıdır."
İHA