Tohum yaşamdır. Gıda zincirinin ilk halkası, biyolojik ve kültürel çeşitliliğin göstergesi, yaşamın geleceğidir.
Bitkilerde döllenmeden sonra tohum taslaklarının gelişmesiyle meydana gelen yapı olup içindeki embriyo ile bitkinin tüm bilgilerini ve kendini, binlerce yıl öncesinden günümüze taşır. Bazı sebze, meyve ve tahılların tohumları çıplak bazıları ise bir zar ya da kabuk ile kaplıdır.
TOHUM ÇEŞİTLERİ:
1.Doğal (yerel) tohum, 2.Hibrit tohum, 3-GDO’lu tohum
Şimdi bunları inceleyelim.
YEREL TOHUM (ATALIK TOHUM-DOĞAL TOHUM) NEDİR ?
Yerel tohumlar, atalarımızdan bize miras kalan tohumlardır. Evrimlerini binlerce yıl (~250 bin yıl) boyunca sürdürerek, bulundukları yörenin ekolojisine uyum sağlayarak tamamlamış, doğal seleksiyonla ayakta kalabilen bitkiler içerisinden üreticinin her yıl en kaliteli ve sağlıklı olanını seçerek çoğalttığı tohumlardır. Tekrarlanan üretimlerden sonra veya belirli çoğaltım dönemleri sonunda ilgili özellikleri değişmeksizin aynı kalır.
Doğal seleksiyon yöntemiyle yapılan bu işlem sonucunda, binlerce yıldır çiftçi aynı zamanda tohumunu, laboratuvarda değil, doğal yöntemlerle ıslah etmektedir.
Yerel tohumlarla üretimin faydaları:
- Yerel tohumlar, yörenin iklim ve toprak yapısına yani ekolojisine uygun bir çok genetik özelliği taşır.
- Bu yüzden yörenin bitki hastalıklarına, zararlı böceklerine ve iklim değişikliğine dayanıklıdır.
- Genetiğine müdahale edilmediğinden doğal tohumdan elde edilen sebzenin, meyvenin ve tahılın kokusu, damak tadı, aroması, vitamin ve mineral zenginliği, etkin maddeleri hibrite göre iki kat fazladır. İçerdikleri etkin maddeler bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Yerel tohumlar, su olan bölgelerde fazla suya ihtiyaç hissetmediği gibi, susuz bölgelerde susuz(deşti) yetişebilir.
- Günümüzün en önemli sorunu olan iklim değişikliğine, susuzluğa karşı en uygun tohumlar deşti tohumlardır. Normal yerel tohumlar da, az su ya da susuz yetişen “deşti” konumuna getirilebilir.
- Yerel tohumlar, sürdürülebilirliği sağlarlar. Kendi tohumunu alıp tekrar ekersin. Tohuma para verilmez.
- Kimyasal ilaç ve gübre kullanmaya gerek yoktur. Doğal gübreler, kompost ve doğal ilaçlar kullanılır. Böylece ilaç ve gübreye para verilmez.
- Yukarıdaki maddelere bağlı olarak üretim maliyetleri azdır.
- Yerel tohumla üretim küçük çiftçinin ve gen kaynaklarımızın korunmasını sağlar.
Sonuç olarak yerel tohumlarla üretim, gıda güvenliğimizi sağlayarak, sağlıklı nesiller yetişmesini sağlar.