Samsun Valiliği himayesinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Bağımlılıkla Mücadele Uygulama ve Araştırma Merkezi ve İl Sağlık Müdürlüğü iş birliğinde düzenlenen “Samsun Bağımlılıkla Mücadele ve Önleme Çalıştayı” özel bir otelde protokol üyelerinin katılımıyla gerçekleştirildi. Çalıştayda saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından açılış konuşmalarına geçildi.
“Üniversite öğrencilerinin yüzde 12,1'i geçmişte madde kullanmış”
Çalıştayda ilk olarak konuşma yapan OMÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Figen Çavuşoğlu, “Bağımlılık dediğimizde ilk olarak sigara, alkol ve diğer maddelerle birlikte teknoloji ve kumar bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıklar gelmektedir. Bağımlılığın sadece kişinin kendisini değil, ailesini, sosyal çevresini, ülkesini ve ülke ekonomisini de etkilediğini görmekteyiz. Bu sorun ülke sınırlarını aşarak, tüm dünyayı sarsan ekonomik, güvenlik ve terör boyutlan olan global bir sorundur. Bu nedenle bağımlılıkla mücadele çalışmaları çok boyutlu olarak ele alınması gereken kişileri ya da içinde yaşadığımız toplumu değil aslında tüm dünya insanlarını da ele alacak kapsamlı çalışmalardır. Bağımlılık bir iradesizlik ya da güçsüzlük değil, kronik bir beyin hastalığı ve tedavisi olan bir beyin hastalığıdır. Birleşmiş Milletler uyuşturucu ve Suç Ofisi 2020 dünya uyuşturucu raporuna göre 2018'de dünyada 269 milyon insan uyuşturucu kullanmakta ve 35 milyondan fazla insan da uyuşturucu kullanım bozuklukları ile karşı karşıya kalmaktadır. Aynı raporda 2009'da 15-64 yaş aralığındaki dünya nüfusunun yüzde 4,8'i madde kullanırken, 2018'de bu oran yüzde 5,3'e ulaştığı görülmüştür. Türkiye Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin raporları incelendiğinde nüfusun yüzde 26,5'inin her gün sigara içtiği ve bunun yüzde 18'ini 15-24 yaş grubunun oluşturduğu görülmektedir. Yine nüfusun yüzde 12,2 sinin her gün alkol kullanımının olduğu ve bunun da yüzde 9,3 ünü 15-24 yaş grubundaki bireylerin oluşturduğu, ayrıca 15-34 yaş grubundaki bireylerin ise yaşamları boyunca en az bir kez madde deneyiminin olduğu görülmektedir. Bununla birlikte üniversitemizde 2018-2019 yıllarını kapsayan süreçte 1075 öğrenci ile yapılan bir çalışma sonucunda da öğrencilerin yüzde 12,1 'inin geçmişte madde kullanımlarının olduğu bulunmuştur. İlimiz örneklemindeki bu sonucunda genel sonuçlarla paralellik gösterdiği görülmektedir” diye konuştu.
Yapılacak çalışmalar
Bağımlılıkla Mücadele Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin faaliyetleri ile ilgili de bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Figen Çavuşoğlu , “Kurmuş olduğumuz merkez ile ilimizde yürütülecek bağımlılıkla mücadele çalışmalarım bilimsel temellere dayandırarak, kurumlar arasında ortak bir dil oluşturmak ve tüm kurum ve kuruluşlarla iş birliği içinde multidisipliner bir anlayışla çalışarak toplum sağlığım korumak adına mücadele edebilmeyi amaçlıyoruz. Özellikle toplumda riskli gruplara yönelik koruyucu yaklaşımla bağımlılığı önlemeye, farkındalığı artırmaya ve damgalamanın önüne geçmeye yönelik eğitimler vermek, toplumu bilinçlendirme ve güçlendirme kapsamında bilimsel araştırmalar ve projeler yapmak, bağımlı bireylerin ailelerini güçlendirmeye yönelik faaliyetler düzenlemek, akran eğiticiler yetiştirmek, sivil toplum kuruluşlarını da mücadeleye dahil ederek kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği içinde alanında uzman donanımlı ekibiyle bilimsel temelli yaklaşımlarda bulunmak genel faaliyetleri içerisindedir” şeklinde konuştu.
Akabinde kürsüye gelen Samsun İl Sağlık Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Muhammet Ali Oruç, müdürlük, Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) , Alkol ve Madde Tedavi Merkezi (AMATEM) çalışmaları hakkında bilgi verdi. Müdür Oruç, “2020 yılında AMATEM’de toplam yatan hasta sayısı 164’tür. Ayaktan tedavi alan hasta sayısı ise 3 bin 929’dur. 2021 yılı Ocak-Eylül dönemi yatan hasta sayısı 24’tür. Ayaktan tedavi edilen hasta sayısı 1480’dir AMATEM’e Amasya, Ankara, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Giresun, İstanbul, Kastamonu, Ordu, Rize illerinden hasta kabul edilmektedir. Samsun’da YEDAM 01 Eylül 2020 tarihinde açılmış ve danışan almaya başlamıştır. YEDAM’dan destek alan danışanlara atölyeler(spor atölyesi, hobi atölyesi, grup terapisi formatında atölye etkinlikleri), günlük etkinlikler(film etkinlikleri, satranç turnuvaları, el sanatları etkinlikleri), ev ve iş yeri ziyaretleri, İş Kurumu yönlendirmeleri gerçekleştirilmiştir. Yeşilay Cemiyeti Samsun Şubesi olarak Yeşilay formatörleri tarafından ‘En İyi Narkotik Polisi Anne Projesi’ kapsamında 12 lisede 346 öğrenciye, 250 öğretmene, 257 veliye ve Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’nde çalışan 1562 personele ‘Bağımlılıklarla Mücadele Farkındalık Eğitimi’ verilmiştir. Yeşilay Haftası’nda 4 Mart 2021 de Genç Kızılay Samsun Topluluğu’na ‘Yeşilay’ın Yolculuğu ve Bağımlılıkla Mücadele’ konulu ve Samsun İl Müftülüğü moderatörlüğünde 5 Mart 2021 tarihinde ‘101 yıldır Yeşilay Hep Benimle’ sloganıyla bağımlılıkla mücadelede Yeşilay online söyleşileri düzenlenmiştir” ifadelerini kullandı.
“Topyekun yürütülmesi gereken bir mücadele”
Son olarak konuşmasını gerçekleştiren Samsun Valisi Zülkif Dağlı, “Dünyanın en önemli mücadelelerinden birisi olan bağımlılıkla mücadelenin sadece kolluk kuvvetleriyle değil tüm kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerle birlikte topyekun yürütülmesi gereken bir mücadeledir. Bağımlılığı tedavi etmenin maddi ve manevi anlamda çok daha zor ve uzun bir süreç olmasından hareketle bu mücadelede en önemli konunun ‘önleme’dir. Önlerine koyulacak sosyal, sportif ve kültürel argümanlarla birlikte gençlerimizi bağımlılıktan tamamen uzak tutmak için herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor. Yalnızca bireysel değil, sosyal sorunlar oluşturması nedeniyle aynı zamanda toplum sağlığını da tehdit eden en ciddi sağlık sorunlarından biri olan bağımlılıkla mücadelede STK’lar olmadan başarıya ulaşılabilmek çok zordur. Mücadelenin en ön safındaki Yeşilay ve YEDAM’ın büyük bir avantajdır. Bu alanda çalışma yapmak isteyen diğer STK’lar, belediyeler, muhtarlıklar ve kurumlar arasında sağlanacak koordinasyonla bu mücadelede başarıya ulaşılabileceğine inanıyorum. Genellikle merak ve özentiyle arkadaşlık ortamlarında başlayan madde bağımlılığı geleceğin teminatı olan gençlerin bugününü ve geleceğini tehdit ederek, maddi ve manevi pek çok kayba sebep oluyor. Milli Eğitim Müdürlüğü’nün okullarımızdaki robotik kodlama, satranç vb. çalışmalarını, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğümüzün bütün sportif faaliyetlerini ve İl Müftülüğü’nün manevi anlamdaki faaliyetlerini bağımlılığı önleme noktasında oldukça önemsiyoruz” açıklamasında bulundu.
Vali Dağlı ayrıca kendisinin Samsun Valiliği görevine gelmesinin ardından kurulan OMÜ Bağımlılıkla Mücadele Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin de bilimsel çalışmalarıyla bağımlılıkla mücadeleye ışık tuttuğunu ve bu konuda projeler geliştirerek eğitimler verdiğini vurguladı.
Açılış konuşmalarının ardından çalıştaya online olarak bağlanan bağımlılıkla mücadele konusunda uzman Kültegin Ögel, çeşitli bilgiler aktardı.
Çalıştaya ayrıca Cumhuriyet Başsavcı Vekili Selçuk Cebeci, OMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Recep Sancak, öğretim görevlileri, kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri, yerel yönetimler ve STK temsilcileri katıldı.
İHA