Yer bilimciler, fay hareketliliğini inceliyor

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgede yer kabuğu ve fay hattı üzerindeki değişimleri inceleyen, cihazlarla GPS ölçümleri yapan yer bilimciler, fayın deprem sonrası hareketlerini takip ediyor.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, AA muhabirine, 6 Şubat depremleri sonrası yürütücülüğünü kendisinin yaptığı TÜBİTAK projelerinde, 6 aylık periyotlarda bilimsel çalışmalar gerçekleştirdiğini söyledi. Bu yıl da, yürütücülüğünü İstanbul Teknik Üniversitesinden Doç. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu'nun yaptığı "6 Şubat 2023 Depremleri Sonrası Doğu Anadolu Fay Zonunda Oluşan Post-Sismik Deformasyonların GNSS (Global Navigation Satellite System) Tekniği ile Araştırılması Projesi" kapsamında, 8-16 Şubat'ta GPS ölçümleri yaptıklarını belirten Tiryakioğlu, fayın deprem sonrası hareketlerini hesapladıklarını dile getirdi.

Geçen yıla göre bölgedeki genel hareketlilik yavaşladı

İstanbul Teknik Üniversitesinin Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenen projenin temel hedefinin, 6 Şubat'ta deprem bölgesinde meydana gelen post-sismik dönem (deprem sonrası dönem) hareketlerinin irdelenmesi olduğunu vurgulayan Tiryakioğlu, şöyle konuştu: "İki farklı grup halinde yeniden bölgede 11 ili kapsayan kuzey-güney ile doğu-batı noktalardan alınan GPS ölçümleri sonucunda modellemeler gerçekleştirildi. Bu depremler büyük olduğu için post-sismik dönemleri de uzun sürebilir. Ölçümlerimiz sonucunda Kahramanmaraş bölgesinde post-sismik dönem hareketlerinin belirli noktalarda devam ettiği görülmektedir. Geçen bir yıla göre ise bölgedeki genel hareketlenmenin yavaşladığı, deprem öncesindeki periyoda dönüş sağladığı görülmektedir. Bu bilgiyi de deprem öncesi ve sonrasındaki hareketleri kıyaslayarak elde ettik. Bölgedeki GPS noktalarında (pilye) ölçümlemelerimiz belirli periyotlarda devam edecek. "

"Yeni bir 'deprem büyüklük kestirim modeli' oluşturduk"

Tiryakioğlu, diğer bir çalışmalarında ise 6 Şubat depremlerini Türkiye'nin farklı noktalarında kurulu sabit GPS istasyonları verilerini incelediklerini kaydetti. Burada çok ilginç sonuçlar gözlemlediklerine dikkati çeken Tiryakioğlu, şu bilgileri verdi: "İlk aşamada büyük koordinat (konumsal) değişimleri, deprem bölgesinde olmuştu. Bizim üniversitemizin Afyonkarahisar, Uşak ve Balıkesir'de farklı projelerden kurduğu sabit GPS istasyonları var. Bunların verilerini inceledik ve analiz sonuçlarında ilk depremden 170 saniye, ikinci depremden 139 saniye sonra Afyonkarahisar'daki GPS'lerin hareketlendiğini (sallanma) gözlemledik. Bu analiz sonuçlarına göre yaptığımız incelemede, depremin yayılma hızına ve GPS istasyonlarının yer değiştirmeleri ile ilişkili yeni bir 'deprem büyüklük kestirim modeli' oluşturduk. Bunu da Ankara Üniversitesi ile Gebze Teknik Üniversitesindeki akademisyenlerimizle birlikte yaptık."