Fındık kurdu ve küllenme hastalığı ile mücadele zamanı

Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, fındığın ana zararlısı olan 'fındık kurdu' mücadele zamanının geldiğini, 'fındıkta küllenme' hastalığı belirtilerinin de görülmeye başlandığını, zaman kaybetmeden kimyasal mücadele yapılması gerektiğini söyledi.
Samsun'da ekonomik anlamda üretimi yapılan fındığın ana zararlısı fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakma yoluyla meyvelerde zarar yapıyor. Mücadelesi yapılmadığı takdirde önemli oranda verim kaybına neden olan fındık kurduyla ilgili Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, "İlimizde ekonomik anlamda üretimi yapılan ürünlerden fındığın ana zararlısı olan fındık kurdunun mücadelesi için içinde bulunduğumuz bu günler uygundur. Fındık kurdu erginleri öncelikle yeni oluşmakta olan meyvelerde zarar yapar, daha sonraları fındığın meyve kabuğunu hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Zarar gören meyveler normal büyüklüğe erişinceye kadar kabuk içindeki etli kısmı ve kabuk kısmı sarı renk alır. Bu zarar şekline halk arasında ‘sarı karamuk’ denir. Meyve normal iriliğe ulaştıktan sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır ve bu zarara da ‘kara karamuk’ denir. Bir çift fındık kurdu ergini dişi ve erkek beslenme ve yumurta koyma yoluyla yaklaşık 200 meyveye zarar verebilir. Meyve içerisinde beslenen larvalar meyve içini tamamen yedikten sonra bir delik açarak dışarı çıkar. Bu şekilde beslendiği fındık meyvelerinin pazar değeri kalmaz. Bu sebepledir ki mücadele, zamanında ve uygun şartlarda yapılmalıdır" dedi.

"Bahçe toprağının çapalanması böcek yoğunluğunu azaltmada etkilidir"
Fındık kurdu mücadelesinde, bahçe toprağının çapalanması böcek yoğunluğunu azaltmada etkili olduğu söyleyen Müdür Sağlam, "Ancak çapalamada bitki köklerine zarar verilmemelidir. Kimyasal mücadele; ergin fındık kurdu zararlısının ekonomik zarar yapmaya başladığı dönemde, bahçedeki hâkim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca 3-4 mm olunca yapılmalıdır. Fındık kurdu mücadelesine karar vermek için, 2-3 günde bir güneş doğmadan sabahın erken saatlerinde fındık kurdu sayımı yapılmalıdır. Buna göre 10 kadar ocak ayında 2 ve daha fazla fındık kurdu ergini bulunursa ilaçlama yapılmalıdır. Fındık kurdu ilaçlaması yapılan bahçelerde fındık kokarcasına rastlanırsa ayrı bir ilaçlama yapmaya gerek yoktur. Sayımlarda 10 Ocak’ta ortalama 1 ergin fındık kokarcası bulunursa her iki zararlıya karşı etkili etken maddeli ilaçlarla mücadele yapılır. Ayrıca fındık kurdu popülasyonunun yüksek olduğu yerlerde, tekrar sayım yapılarak zararını engellemek için mayıs sonu- haziran başında ikinci bir ilaçlama yapılabilir. İl/ ilçe tarım ve orman müdürlüklerimizce, fındık alanlarında yapılan survey ve fenolojik gözlemlere göre 18 Mayıs tarihi itibariyle mücadele zamanının geldiği belirlenmiştir. Fındık üreticilerimizin bahçelerindeki hâkim çeşitlerin yüzde 50'sinin mercimek büyüklüğüne ulaştığı dönemde teknik tavsiyelere uygun olarak mücadeleye başlamaları ilaç uygulamalarını en kısa sürede tamamlamaları 1 hafta-10 gün içerisinde gerekmektedir. Kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünleri yetkili bayilerden alınmalı ve uygulama yetkisine sahip olan kişiler tarafından uygulanmalıdır" diye konuştu.

Küllenme hastalığı
Samsun'un fındık alanlarında son yıllarda yaygın olarak görülen külleme hastalığı ile zamanında mücadele edilmediği takdirde verim ve kalite kayıpları meydana gelebildiğini ifade eden Müdür Sağlam şunları söyledi:
"Fındık bitkisinin önemli hastalıklarından biri olan külleme hastalığı, ilkbaharda gelişmekte olan yaprak ve sürgünler üzerinde belirtilerini gösterir. Hastalık rüzgârla taşınarak bitkiden bitkiye yayılır. Külleme hastalığı belirtileri yaprağın üst kısımlarında renk açılmaları ve sarımsı lekeler halinde görülür. İlerleyen zamanlarda yapraklar giderek kahverengileşmeye, gevrekleşmeye, kıvrılmaya başlar ve vaktinden önce dökülürler. Genç sürgünlerde ve yapraklarda yüzeyde ilk önce un serpilmiş gibi bir görüntü oluşmakta, ilerleyen dönemlerde renkte matlaşma ve kahverengileşme meydana gelmektedir. Özellikle erken dönemde hastalığa yakalanan çotanaklarda kurumalar gözlenmektedir. Mücadelesinde, bulaşma kaynaklarının azaltılması için yere dökülen yapraklar ile hastalıklı bitki artıkları toplanmalı, bulaşık dip sürgünleri kesilmeli ve imha edilmelidir. Bahçede nemi azaltmak, iyi bir hava sirkülâsyonu, yeterli ışıklanma sağlamak için budama ve yabancı ot mücadelesine önem verilmelidir. Fındık bahçelerinde külleme hastalığı hava sıcaklıklarına bağlı olarak genellikle nisan ayı ortalarından itibaren görülmeye başlar ve belirtiler görülür görülmez ilaçlamaya başlanır. Daha önceki yıllarda, bahçede hastalık görülmüş ise belirtiler görülmeden de, çotanak bağlama döneminde ilaçlama yapılır. Hastalığın şiddeti, iklim koşulları ve ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ve diğer ilaçlamalara hasada kadar devam edilir. İlaçlamalarda bakanlığımızca tavsiyesi olan ruhsatlı bitki koruma ürünlerinden herhangi biri kullanılmalıdır. Çisentili ve mevsim için anormal sayılabilecek çok sıcak günlerde ve güneşli günlerde öğle saatlerinde ilaçlama yapmaktan kaçınılmalıdır. İlaçlamalarda sırt pülverizatörü, mekanik, motorlu veya hidrolik bahçe pülverizatörü kullanılmalıdır. İlaç etiket bilgilerine dikkat edilmeli, ürüne tavsiyesi olan bitki koruma ürünü ile zamanında ve uygun doz ile tüm bitki yüzeyini kaplayacak şekilde uygulamalar gerçekleştirilmelidir. İl ve ilçe müdürlüklerimiz teknik elemanları tarafından yapılan sürveylerde bazı fındık bahçelerinde külleme hastalığı belirtileri gözlemlenmiş olup, mücadelesi ile ilgili üreticilerimize yönelik eğitim ve yayım çalışmaları aralıksız devam etmektedir. Üreticilerimizin külleme hastalığına bağlı ürün ve kalite kaybı yaşamamaları için fındık bahçelerini kısa aralıklarla kontrol etmelerini, hastalık belirtileri görülür gülmez kimyasal mücadeleye başlamaları gerekiyor."AA