Samsun’da şeker pancarı üretimi 430 bin tondan 66 bin tona düştü

Tarım ve Orman Müdürlüğünce Zirai Karantina Müdürlüğü Toplantı Salonunda il ve ilçe müdürlükleri teknik personeli ile sivil toplum kuruluşlarında danışmanlık hizmeti veren teknik personelin katılımı eşliğinde “Şeker Pancarı Tarımı” konulu bir hizmet içi eğitim toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, şeker pancarı üretimi konusunda önemli açıklamalarda bulundu.
Toplantının açılışında konuşan İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Türkiye, pancardan şeker üreten ülkeler arasında Rusya, Fransa, ABD ve Almanya’nın ardından 5. sıradadır. Temel gıda maddelerinden olan ve stratejik öneme sahip şeker; ülkemizde cumhuriyetten önce ithalat yoluyla karşılanırken, bugün tüketilen şekerin tamamına yakını yurt içinde üretilmektedir. Temel amacı kendi kendine yeterlilik olan 4634 sayılı Şeker Kanunu 4 Nisan 2001 yılında kabul edilmiştir. Geçen süre içinde Türkiye’de şeker talebini karşılayacak düzeyde üretim planlaması yapılmaya başlanmış olup, ülke içinde pazarlanacak şeker miktarı, Şeker Kurulu tarafından tahsis edilen kotalar ile belirlenmeye başlanmıştır. Türkiye’nin yıllık şeker ihtiyacının yüzde 90’ı pancar şekeri, yüzde 10’u ise nişasta bazlı şeker (NBŞ) ile karşılanmak üzere programlanmıştır. Türkiye toplam tatlandırıcı talebinin yüzde 10’u oranında nişasta bazlı şekerler için kota belirlenmesi kanun ile hükme bağlanmıştır. Bakanlar Kurulu bu oranı yüzde 50’sine kadar artırmaya veya eksiltmeye yetkili kılınmıştır. NBŞ Kotası, halk sağlığı ve gıda güvenliği açısından yeniden düzenlenerek yüzde 10’lardan, önce yüzde 5’e ve daha sonra da yüzde 2,5‘e düşürülmüştür. Kamuya ait 25 şeker fabrikasının 13’ü özelleştirilmiştir, Özelleştirme ile kamunun sektördeki payı yüzde 60’dan yüzde 25’e gerilemiştir. Piyasa payı; kooperatif yüzde 37, özel yüzde 38 olmuş, Şeker Kurumu kapatılarak görevleri Tarım ve Orman Bakanlığı Şeker Dairesi Başkanlığına devredilmiştir” dedi.

“2004’te 430 bin ton, 2019’da 66 bin ton şeker pancarı üretildi”
Üretim rakamlarından da bahseden İbrahim Sağlam, şunları söyledi:
“Şeker pancarı üretimi Türkiye’deki sözleşmeli tarımın öncüsü niteliğindedir. Sözleşmeli üretim yapacak üreticilerden Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı olma şartı aranmamaktadır. Şeker sektörünün sürdürülebilirliği açısından hammadde temininin belirlenen ekim alanlarında (izin verilen yerlerde) münavebeye uygun olarak sağlanabilmesi için gerekli takip ve kontroller il/ilçe müdürlüklerimizce yapılmaktadır. Samsun ilimiz 375 bin 392 hektar işlenen tarım alanları ile ülkemizde 16. sırada yer almaktadır. 220 bin 189 ha alanda tarla bitkileri üretimi gerçekleştirilmektedir. Şeker pancarı üretimi ise 2019 yılında 12 bin 728 dekar alanda 66 bin ton olarak gerçekleşmiş olup dekara ortalama verim 5185 kg/da’dır. 2004 yılında gerçekleşen Samsun İli şeker pancarı üretimi ise 110 bin 330 da alanda 430 bin 574 ton idi.”
Sonrasında Çarşamba Şeker Fabrikası faaliyetleri ile ilgili söz alan Çarşamba Şeker Fabrikası Müdürü Akif Ulukaya da; Çarşamba Şeker Fabrikasının 2020 yılı için faaliyete geçtiğini bugüne dek için 60 bin ton şeker pancarı için taahhüt alındığını belirtti.
Toplantıda birer sunum gerçekleştiren Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğüne bağlı Tarla Bitkileri Biriminden Ziraat Mühendisi Fatmagül Kavut, “Samsun ve Şeker Pancarı Tarımı” hakkında bilgi verdi. Yine Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Dr. Özge Koyutürk, “Şeker Pancarı Yetiştiriciliği”, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Enstitüsü Müdürlüğünden Dr. Rıza Kaya, “Şeker Pancarında Hastalık Zararlı ve Yabancı Ot Mücadelesi“, Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Ziraat Yüksek Mühendisi İlker Polat, “Biyolojik Mücadele” ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Ziraat Yüksek Mühendisi Yusuf Koç da, “Şeker Pancarında Sulama” konularında katılımcıları bilgilendirdi.
Toplantıya şube müdürleri ile yaklaşık 100 kişilik bir teknik personel katılım sağladı.