Türkiye çay piyasasının yabancı tekellerin eline geçmesinin araştırılmasına ilişkin araştırma önergesi üzerinde Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz alan Usta “bölge halkının yüzde 86'lık bir kısmı çay gelirine muhtaçtırlar” dedi ve çayın önemine dikkat çekti.
Usta sözlerine devamla: ‘Çay deyince akla Karadeniz geliyor. Önce, çok kısa bir şekilde, Karadeniz'de hayat nasıl, Karadeniz insanının sıkıntıları nelerdir, Karadeniz ekonomisi nasıldır onunla ilgili çok kısa bir değerlendirme yapacağım, ondan sonra çayla ilgili değerlendirmelerime geçeceğim. Öncelikle şunu ifade etmem gerekir ki TÜİK'in rakamları her ne kadar bana çok fazla güvenilir gibi gelmese de; Karadeniz ciddi ölçüde göç veriyor. "Niye güvenilir değil?" sorusunun cevabına baktığımızda; Rize başta olmak üzere beş tane ilimizde çay var; Artvin, Giresun, Ordu, Rize, Trabzon. Şimdi, 2014-2015 yılında çay üretiminin yapıldığı beş tane ilden üç tanesinde nüfus artış hızı negatif; Artvin'de binde 7,7, Giresun'da binde 7,7, Rize'de binde 2,4, nüfus artışı yok, nüfus gerilemiş, Ordu'da binde 6,4 artmış, Trabzon'da binde 2,1 atmış. Artan illerde, iki il de Türkiye ortalamasının yarısının da altında ama üç tanesinde de azalma var, nüfus artışı yok, azalması var. 2015-2016'ya geldiğimizdeyse rakamlar bir anda yine bir tane negatif olmakla birlikte bu sefer de yüksek artış hızlarına geçiyor, dolayısıyla o yüzden rakamlar çok güvenilir mi, o anlamda bir şey diyemeyeceğim ancak biz biliyoruz ki zaten her tarafta Karadenizli olduğuna göre Karadeniz'in ciddi bir şekilde nüfus artışında problem var, nüfus artışından ziyade azalışı var, net göç rakamlarında da bunu görüyoruz. 2014-2015 döneminde bu bahsettiğimiz beş tane ilin beşi de net göç vermiş, tamamı net göç veriyor. Burada en önemli sorun nedir? Özellikle ekonomik sorunlardır, arazi koşullarıdır. Bu 5 ilin gayrisafi yurt içi hasıladan aldığı payı nasıl gelişmiş diye baktığımızda, 2004 yılında Türkiye toplam millî gelirinin yüzde 2,23'ü iken 2014 yılında 2,20'ye düşmüş yani 5 ilin toplam millî gelirden aldığı pay da son on yılda azalmış. Katma değer olarak baktığımızda da benzer durumu görüyoruz. Az önceki, gelirin tamamıydı, transferleri de içeriyordu ancak üretim olarak baktığımızda yine Karadeniz'de katma değerde de bir düşüş var. Dolayısıyla zaten geliri düşen bir Karadeniz Bölgesi var, fındık ve çay da iki önemli tarımsal ürün. Bunlarla ilgili kararlar alınırken de çok dikkat edilmesi gerektiği çok aşikâr. Çünkü nüfus olarak da baktığımızda 1 milyonu aşkın bir nüfusu ilgilendiriyor çay meselesi. 210 bin aile doğrudan çay üreticisi ama diğer unsurlarla birlikte 1 milyon nüfusu ilgilendiriyor.
Usta, "Çay, bölge halkı açısından ne kadar önemlidir?" derseniz, bir araştırma var, o araştırmaya göre bölge halkının yüzde 60'ı geçimini çayla sağlıyor, yüzde 26'lık kısmı ise çay gelirine tamamen muhtaç hâlde. Dolayısıyla yüzde 86'lık bir kısım açısından çay geliri çok önemli ve çay gelirine muhtaçtırlar. O açıdan da baktığımızda, aldığımız kararın oradaki üreticileri ve toplumun genelini doğrudan ilgilendirdiğini ve önemli ölçüde etkileyeceğini görüyoruz. Benim esas olarak ifade etmek istediğim şey, alınan kararı uzun dönemde doğru bir karar olarak görüyoruz fakat böyle temel kararlar alınırken ve yoğun bir kesimi, bütün tüketicileri ve işte 1 milyonun üzerinde üreticiyi etkileyen kararlar alınırken de ciddi çalışmaların yapılması lazım. Belki bir pilot deneme yapılması lazım ve bu geçişin de kademeli olması lazım. Yani bizim öngördüğümüz bir politika, olması gereken dediğimiz bir iş ancak bu yapılırken yapış tarzı ve herhangi bir çalışma yapılmamış olması hem Karadeniz halkı açısından hem de toplumun geneli açısından bizi endişeye sevk etmektedir. Bu çalışmaların yapılarak konunun tekrar değerlendirilmesini ve belki bir zamana yayılmasının da daha doğru olabileceğini değerlendiriyorum.” dedi.
HABER : Ayhan GONCA
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.