Haftada 5 gün yerine 4 gün çalışarak aynı maaşı almak mümkün mü?

Çalışma hayatının dinamikleri dijital dönüşüm ve covid-19 salgınıyla inanılmaz derecede değişim yolculuğunda.

Çalışan motivasyonunu ve verimliliğini arttırmak için farklı çalışma modelleri araştırılıyor, denemeler yapılıyor ve anketler düzenleniyor. Bu çalışmalar ışığında etkisiz ve verimsiz iş modelleri terk edilerek yeni modeller yerini alıyor. Bu günlerde en çok ilgi gören ise; ‘haftada 4 gün çalışma modelidir’.

Bu modelde haftalık 5 gün olan çalışma programı, 5 günden daha az zamana sıkıştırılıyor. Örneğin; günlük 8 saat çalışma yerine günde 10 saat ve haftada 4 gün olarak düzenleme yapılıyor.

Bu yöntemi yeni kuşak yöneticiler gelenekçi yöneticilere göre daha rahat içselleştiriyorlar. Kadın yöneticiler ise bu modele erkek yöneticilere göre daha kolay benimsiyorlar.

Dünya çapında bu modeli uygulayan şirketler örnek teşkil ediyor.

Batı Avrupa ülkeleri haftada 4 gün çalışmayı denemeye başladı. Bazı Asya ülkeleri ise – Malezya, Çin-  sıcak bakmıyor.

İzlanda; dünyada 4 günlük çalışma haftasını deneyen ilk ülke olarak yerini aldı. İş-yaşam dengesinde önemli bir gelişme kaydetti. İşyerinde haftalık çalışma saati 40’tan 35’e düşürüldü, bu süre boyunca maaşlarda herhangi bir azalma gerçekleşmedi.

Belçika; 15 Şubat 2022 tarihi itibariyle çalışanlar artık haftada 5 gün yerine 4 gün mesai yapabilecek. Çalışanlar haftalık 38 saatlik çalışma sürelerini 4 gün içerisinde doldurmaları durumunda, izinli oldukları günlerde telefon ve e-postalara bakma zorunlulukları olmayacak yani “ulaşılamama hakkı” uygulanacak.

Japonya; insanların fazla çalışma nedeniyle ölmeleriyle tanınan Japonya, beklenmeyen bir kararla bu uygulamayı değerlendirmeye aldı.

Bu modelin avantajları;

Araştırma verilerine göre bu modeli deneyimleyen şirketler ya mevcut üretkenlik seviyesini korumuş ya da daha üretken oldukları gözlemlenmiştir.

Günümüzde iş hayatı ve özel hayat bulanıklaşmış ve zorlu süreçleri barındırır hale gelmiştir. Üç günlük hafta sonu çalışanların ailelerine, özel konularına ve dinlenmeye yeterli zaman ayırmalarına böylelikle daha az stresli olmalarına ve iş tatminin artmasına yol açmıştır.

Aynı ücretle daha az çalışma modelinde, çalışanların kendisine değer verildiği hissini taşıdığı ve böylelikle çalıştığı şirkete aidiyet duygusu artmıştır.

Bu model, sürdürülebilir çalışma ortamı için çalışanların zihinsel ve fiziksel sağlığını iyileştirerek hastalık izin alma olasılıklarını azaltmıştır.

Bu uyguma ile işletmeler “kaç saat çalışıyor” yerini “ne kadar değer katıyor” felsefesiyle en iyi yetenekleri çekeceklerdir. Çalışanların işyerinde ne kadar süre geçirdiğine değil o süre zarfında ne kadar etkin ne kadar verimli olduğunu önemseyeceklerdir.

Ayrıca işletme maliyetleri için büyük paya sahip yemek, servis, elektrik, doğalgaz, araç ve gereçlerin yıpranma payları gibi birçok kalemde düşüşler gerçekleşecektir.

Haftada 4 gün çalışma modelinin her yerde uygulanması şimdilik güç görünse de imkânsız değildir. Görünen o dur ki bu model için köklü değişimlere ve zamana ihtiyaç vardır.

İş ve sosyal yaşamınıza yeterli zaman sunabileceğiniz etkili ve verimli bir hafta diliyorum.