Osmanlı’nın Vakıf Medeniyeti olduğunu söylemeleri gerçekten doğruymuş.
Binlerce vakıf kurmuş ecdadımız.
İşte bunlardan biri ‘Yaz günlerinde soğuk su dağıtan vakıf’ imiş.
Bu vakfı çocuklara sevdiren hikâyesi de şöyle:
“Üç lise öğrencisi ödev hazırlamak için kütüphaneye gideceklerdi.
Güneşin en tepe de olduğu saatte Ahmet, kütüphane önünde buluşacakları yere biraz erken gelmişti. Cebindeki harçlığını kontrol etti. Parasını düşürdüğünü anladı.
Aradı taradı bulamadı. Bak sen şu işe yaa, dedi bir gazoz kapağını tekmeleyerek…
Nasılda terlemişti… Bir şişe su alacak parası yoktu...
Arkadaşlarıyla buluştuğunda onlardan isteyip istememek arasında kararsız kaldı.
Susuz kalsa susuzluktan ölecek miydi? Para olmadan su yok muydu?
Üç arkadaştan ikisi de geldi az sonra. Onlarda terlemişti sıcaktan.
Yandaki büfeden birer şişe su alırken Ahmet’e “sende alır mısın?” diye sormadılar bile…
Ahmet de utancından isteyemedi.
İki arkadaş kana kana şişe suyunu içerken Ahmet yutkundu.
Sonra birlikte kütüphaneye girdiler…
İlginç vakıflar hakkında bilgi toplayacaklardı.
Bir tanesi vakıf kurucusunun ismine takılmıştı:
- Bakın bakın… Kuranın ismi amma da uzun…
- Nasıl?
“Ali Ağa Bin Hüseyin Bin Ağa Mahmut Ağa…”
- Hah ha ha….  Hep ‘Ağa bin Ağa bin’ olmuşlar değil mi?
- Bu uzun isimli adam ne vakfı kurmuş acaba?
Çocuklardan biri anlamını bilmediği kelimeye göz gezdirirken mırıldandı:
- Sebil mebil, kar, su falan diyor ama… Ahmet kulak kabarttı… Sayfayı aldı.
Doğruca kütüphanedeki rehber öğretmene gidip sordu:
- Burada ne yazıyor hocam? Öğretmen şöyle yazıya bir göz gezdirip açıkladı:
-Bu şahıs hicri 1277, Miladi 1868 senesinde bir vakıf kurmuş yaz günlerinde hergün bir katır yükü kar getiriyormuş bu Mahmut Ağa. Bir cami yaptırmış. Onu sebilhanesine döktürüyormuş. Yani halk soğuk su içsin diye. Bir katır yükü kar da vakfın sebilhanesine koyduruyormuş. Müslümanlar soğuk su içsin diye.
Ahmet, öğretmenden aldığı bilgiyle masasına dönerken, bugünün insanı ile o zamanın insanını kıyaslamıştı. “Keşke o zamanda yaşsaymışım” diye düşündü…