Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi olarak kabul ettiği koronovirüs hastalığı (COVID-19) tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de halk sağlığını tehdit etmektedir. Koronavirüsün bulaşmasını tek başına engelleyebilecek veya tedavi edebilecek herhangi bir mucizevi besin bulunmamaktadır. Ancak sağlıklı ve dengeli beslenmenin yanı sıra düzenli fiziksel aktivite yapan ve kaliteli bir uyku düzenine sahip olan bireylerin bağışıklık sisteminin daha güçlü olduğunu biliyoruz.
Vitamin ve mineraller bağışıklık fonksiyonlarımızı sürdürmede hayati önem taşımaktadır. Özellikle A, C, D, E ve B grubu vitaminler (B6, B9 ve B12) ile çinko, bakır, selenyum, demir gibi mineraller bağışıklık sistemimizin en iyi şekilde çalışması için gereklidir. Peki bu vitamin ve minerallerin temel kaynakları nelerdir? A vitamini karaciğer, süt, tereyağı ve peynirde; C vitamini turunçgiller, çilek, domates, patates, lahana ve yeşil yapraklı sebzelerde; D vitamini güneş ışığı, margarin, tereyağı ve yumurta sarısında; E vitamini bitkisel yağlar, tam tahıllar, kabuklu yemişler (fındık, badem, ceviz vb.) ve yeşil yapraklı sebzelerde; B6 vitamini yumurta, tavuk, balık, tam tahıllar, sert kabuklu yemişler ve karaciğerde; B9 vitamini yeşil yapraklı sebzeler, maya, portakal, tam tahıllar, kurubaklagiller ve karaciğerde; B12 vitamini ise tüm hayvansal besinlerde bulunmaktadır. Minerallerden ise çinko tam tahıllar, et, yumurta, karaciğer ve deniz ürünlerinde; bakır karaciğer, sert kabuklu yemişler ve yeşil yapraklı sebzelerde; selenyum et ve et ürünleri, sert kabuklu yemişler ve kurubaklagillerde; demir kırmızı et ve ürünleri, tavuk, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve kuru meyvelerde bulunmaktadır. Günlük vitamin ve mineral ihtiyacımızı karşılayabilmek için tüm besin gruplarından gereksinimimiz kadarını tüketmeliyiz. 
Yaş ve cinsiyet gibi faktörlerden dolayı bireylerin günlük tüketmeleri gereken besin miktarları çeşitlilik göstermektedir. Ancak genel olarak Türkiye Beslenme Rehberi’nde önerilen Sağlıklı Yemek Tabağı’ na göre her ana öğün tabağının bir çeyreğinin sebzelerden, diğer çeyreğinin tam tahıllı ürünlerden (ekmek, un, makarna vb.) ve kalan yarısının eşit üç parça halinde meyvelerden, yüksek proteinli besinlerden (et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller, yağlı tohumlar, vb.) ve süt ürünlerinden (süt, yoğurt, ayran, kefir vb.) oluşmalıdır.  
Bağışıklık sistemimizi destekleyen, enfeksiyonlara karşı yararlı olan diyet modellerine bakıldığında Akdeniz diyeti öne çıkmaktadır. Akdeniz diyetinin temel yağ kaynağı zeytinyağıdır. Bu diyet modelinde tam tahıllar, sebze ve meyveler, kurubaklagiller ve yağlı tohumlar gibi bitkisel besinlerin tüketimi yüksek; balık ve deniz ürünleri, yumurta, kümes hayvanları ve süt ürünleri tüketimi orta düzeyde ve kırmızı et tüketimi düşüktür. 
Koronavirüsün besinlerle bulaştığına dair bir bulgu olmasa da besin hazırlama süreçlerinde temizliğin en üst düzeyde sağlanması, et ürünleri başta olmak üzere; pişen tüm yiyeceklerin iyi pişirilmesi oldukça önemlidir. 
Dyt. Ebru EREN 

KAYNAKLAR
https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf
http://www.tdd.org.tr/index.php/duyurular/69-covid-19-beslenme-onerileri
https://beslenmevediyetdergisi.org/index.php/bdd/article/view/1395/1132
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7359800/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7284818/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7551697/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7167535/