RAMİZ KUSARÇAYLI HABER EXPRES TV'YE KONUŞTU!

Değerli dostlar, bu haftaki röportajımızda AZERBAYCAN’dayız. Azerbaycan edebiyatının önemli isimlerinden değerli bir dostumla, sayın Ramiz Kusarçaylı ile keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Şair, yazar ve kültür elçisi kimliğiyle tanınan Kusarçaylı, edebiyat yolculuğunu, eserlerini, uluslararası deneyimlerini ve Azerbaycan kültürünün edebiyatındaki yansımalarını samimiyetle paylaştı.

Röportajda, Kusarçaylı'nın uluslararası festivallere katılımı, bu etkinliklerin yazarlara katkıları ve Azerbaycan edebiyatının dünya edebiyatındaki yeri gibi konulara da değinildi. Kusarçaylı, gençlere edebiyata ve sanata yönelmeleri konusunda ilham verici mesajlar iletti.

Bu röportaj, Ramiz Kusarçaylı'nın edebi dünyasına ve Azerbaycan edebiyatına dair önemli bir bakış açısı sunmaktadır. Keyifli okumalar dileriz.

Remzi ÖZKAN: Değerli hocam öncelikle röportajımıza hoş geldiniz. Kısaca kendinizi tanıtır mısınız? Sonrasında size bazı sorularım olacak. Hörmətli müəllim, ilk öncə müsahibəmizə xoş gəlmisiniz. Özünüzü qısaca təqdim edə bilərsinizmi? Bundan sonra sizə bir neçə sualım var.

Ramiz KUSARÇAYLI: Hoş bulduk, değerli Remzi Bey, teşekkür ederim. İzninizle, sizinle tekrar görüşüyor olmaktan memnun olduğumu bildirerek kendimi tanıtayım.    Xoş buldum, hörmətli Remzi bəy, sağ olun. İcazənizlə özümü təqdim edim və deyim ki, sizinlə yenidən görüşməkdən məmnunam.

25 Aralık 1958 yılında Azerbaycan’da Guba şehrinin Çartepe köyünde doğdum. 8 yıllık eğitimimi Guba’da, liseyi ise Bakü’deki fizik-matematik lisesinde, yüksek öğrenimi Bakü Politeknik Üniversitesi ve Moskova Devlet Sosial Universitesi’nde aldım. 1977-1979 yılları arasında askerlik yaptım. Mən 1958-ci il dekabrın 25-də Azərbaycan’ın Guba şəhərinin Çartəpə kəndində anadan olmuşam. 8 illik təhsilimi Guba’da, orta təhsilimi Bakı’da fizika-riyaziyyat liseyində, ali təhsilimi isə Bakı Politexnik Universitetində və Moskva Dövlət Sosial Universitetində almışam. 1977-1979-cu illərdə hərbi xidməti keçmişəm.

Ukrayna’da, Rusya’da, Bakü’de çeşitli görevlerde çalıştım. Ukrayna’da, Rusiya’da, Bakı’da müxtəlif vəzifələrdə işləmişəm.

Azerbaycan Yazarlar Birliği ve Irak Türkmen Yazarlar Birliği üyesi olup, Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin Guba şubesinin başkanıyım. Mən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və İraq Türkmən Yazıçılar Birliyinin üzvüyəm, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Guba şöbəsinin müdiriyəm.

“Ay Işığı” Edebi meclisinin (Edebiyyatçılar ve Sanatçılar Dernegi) Kurucusu ve Koordinatörüyüm. “Ay İşığı” Ədəbi Məclisinin (Ədəbiyyat və Sənətçilər Birliyinin) təsisçisi və koordinatoruyam.

Şu anda Guba’da Bölgesel “Basınyayımı” şirketinin müdürüyüm. Hazırda Guba’da Regional “Basınyayımı” şirkətinin direktoruyam.

Şiir ve tercümeyle uğraşıyorum. Şiir, destan ve tercümelerden oluşan on kitabın yazarıyım. Hayatıma ve eserlerime adanmış beş kitap, onlarca monografi, diploma, makale ve şiir bulunmaktadır. Şeir və tərcümə ilə işləyirəm. Şeir, dastan və tərcümələrdən ibarət on kitabın müəllifiyəm. Həyatıma, yaradıcılığıma həsr olunmuş beş kitab, onlarla monoqrafiya, diplomlar, məqalələr, şeirlər var.

Koordinatörü olduğum “Guba” adlı foto-albüm, “Ay işığı” adlı beş şiir kitabım yayınlandı. Koordinatoru olduğum “Quba” adlı fotoalbom və “Ay işığı” adlı beş şeir kitabı işıq üzü gördü.

Şiirlerimden şarkılar, marşlar yapılmış, ünlü sanatçılar tarafından bestelenmiştir. Mənim şeirlərimdən mahnılar, marşlar düzəldilib, tanınmış sənətkarlar tərəfindən bəstələnib.

Şiirlerim İngiliz, İspanyol, Rus, Ukrayna, Saha-Yakut, Özbek, Kazak, Kırgız, Talış, Fars ve Dağıstan halklarının dillerine çevrilmiştir. Şeirlərim ingilis, ispan, rus, ukrayna, saxa-yakut, özbək, qazax, qırğız, talış, fars, Dağıstan dillərinə tərcümə olunub.

"Vatan" adlı eserim, Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin kurduğu İstiklal şairi Ahmet Cevad'ın adını taşıyan "Ahmet Cevad Ödülü"ne, Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ve Türkiye Yazarlar Birliği'nin Türkçenin 14. Uluslararası Şiir Şöleninde "Ziya Paşa Büyük Ödülü"ne, Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap Festivali'nde Türk dünyası kültür ve edebiyatına yaptığım hizmetlerden dolayı TÜRKSOY’un "Nizami" madalyasına, Orta Asya Yazarlar ve Tarihçiler Birliği ve "Emir Teymur" Uluslararası Yardım Vakfı'nın "Turan Birliği" Madalyasına, Azerbaycan Kültür Bakanlığı Aşık Alasgar Halk Birliği"nin "Aşık Alasgar-200" Madalyasına, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığının, Saha-Yakut Kültür Bakanlığının, aynı zamanda Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisinin Fahri Diplomalarına layık görüldüm. “Vətən” əsərim Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təsis etdiyi İstiqlal şairi Əhməd Cevad adına “Əhməd Cevad Mükafatı”na və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkil etdiyi 14-cü Beynəlxalq Türk Şeir Festivalında “Ziya Paşa Böyük Mükafatına” layiq görülüb. Türkiyə Cümhuriyyətinin və Türkiyə Yazarlar Birliyinin Türk Dünyası Ədəbiyyat və Kitab Festivalında Türk Dünyası mədəniyyətinə və ədəbiyyatına göstərdiyim xidmətlərə görə TÜRKSOY tərəfindən “Nizami” medalı, “Turan Birliyi” medalı ilə təltif olunmuşam. Mərkəzi Asiya Yazıçılar və Tarixçilər Birliyi və “Əmir Teymur” Beynəlxalq Yardım Fondu və Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən “Aşıq Ələsgər Milli Birliyinin “Aşık Ələsgər-200” medalı, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Fəxri Fərmanları ilə təltif olunmuşam. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, Saxa-Yakut Mədəniyyəti Nazirliyi, həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası.

Şiirlerim Azerbaycan'ın yüksek ve orta teknik okullarının ders kitaplarında ve Devlet Sınav Merkezi'nin test kitaplarında yayınlanmakta ve okutulmaktadır. Şeirlərim Azərbaycanın ali və orta ixtisas məktəblərinin dərsliklərində, Dövlət İmtahan Mərkəzinin test kitabçalarında çap olunur və tədris olunur.

“Azerbaycan bayrağı” şiirimi yazdığımda Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Ödülü'ne layık görüldüm. “Azərbaycan bayrağı” şeirimi yazanda Azərbaycan Prezidenti Mükafatına layiq görüldüm.

Remzi ÖZKAN: Sizinle tekrar görüşüyor olmaktan ben de çok memnunum aziz dostum. İnanın sizi çok özlemiştim. Maşallah değerli hocam. Bu kadar takdir edilen bir şair olmak elbette kolay değil. Uzun uğraşılar ve uzun yıllar gerektirir. Edebiyat dünyasına nasıl adım attınız? İlk yazınızı ne zaman yazdınız ve bu süreç nasıl gelişti? Mən də sizinlə yenidən görüşməkdən çox məmnunam, əziz dostum. İnanın sənin üçün çox darıxdım. Maşallah, əziz müəllimim. Təbii ki, bu qədər dəyərli şair olmaq asan deyil. Bu uzun zəhmət və uzun illər tələb edir. Edəbiyyat aləminə necə addım atdınız? İlk məqalənizi nə vaxt yazdınız və bu proses necə inkişaf etdi?

Ramiz KUSARÇAYLI: 7-8 yaşlarımda küçük şiir parçaları yazıyordum, şiirlerimi ilk okul ögretmenime okurdum, ilk tavsiyelerini dinlediğimde şair olacağıma emin oldum. Yıllar geçtikce şiirlerim Baküde çıkan dergilerde görünmeye başladı. 14 yaşımda “Bağban” adlı şiirim altı yüz bin sayda yayımlanan “Azerbaycan gencleri” gazetesinde çıkdı ve tüm Azerbaycan okucusu ismimi tanıdı. 17 yaşımda Azerbaycan Yazarlar Birliğinde büyük söz ustası şair Osman Sarıvelli ile görüştüm, şiirlərimi okudum, dinledi bilgecesine gülümsedi və dedi ki, oğul, güzel şair olacaksın, takma adın da benden gelsin və bana “Gusarçaylı” takma adını verdi, basın sayfalarında yaratıcılığım hakkında makale ilə uğurlu yol diledi. Gusarçay doğduğum köyden keçen çayın adı.

1974-cü yılda doğma Quba şehrinden başkent Baküye geldim, fizik-riyaziyyat temayüllü liseyi kazandım, lisede okuduğum yıllarda ünlü halk şairimiz Söhrab Tahirin başkanı olduğu, daha sonralar ise Mehmet İsmailin başqanı olduğu edebiyyat derneklerinin en feal ve tanınmış üyelerinden biri oldum.

Halk şairleri Bahtiyar Vahabzade, Mehmet Araz, Nabi Hazri və başka söz ustaları ile her zaman yakın ünsiyyetde oldum, onların tavsiye və nasihatlarından faydalandım. Mövlana Cəlaləddin Rumi, Yunus Əmrə, Muhammed Füzuli, Seyid Azim Şirvani, Mehmet Akif Ersoy, Mirze Alekper Sabir, Aşık Alasgar, Necip Fazil Kısakürek, Hüseyn Cavid ve Samed Vurğun benim manevi ustalarım olmuş. Her birine Allah rahmet eylesin

Remzi ÖZKAN: Şiir mi yoksa farklı yazılar mı yazmayı daha çok seviyorsunuz? Neden? Şeir və ya müxtəlif məqalələr yazmağı daha çox sevirsiniz? Haradan?

Ramiz KUSARÇAYLI: -Her zaman düşündüm ki, benim üçün edebiyatda asıl konum şiirdir.

Bir röportajımda dedim,-Peygamberimiz buyurub ki, Kiyamət kopacağını bilsen bile, elindəki fidanı torpağa basdır. Şiir kiyamət öncesi toprağa basdırılan fidan gibidir. Şairlik elə o fidanın kiyametinden başlıyor. Şiirse kiyamətin kendisidir.

Şair yüreğinde güvercin südü var. Körpe dertleri besleyib büyütmək içindir bu. Şiir dert büyüdenlerin kiyamətidir.

Ölüm öncesi yüzə oturan güzellik yeni kar gibidir. Ömrü eriyine kadardır. Sonra kiyametin güzelliği başlıyor.

Şiir merveler gibidir,-yetişince dibine dökülür. Dibine dökülende şair olurum.

Dayazlıq,-kökü üzde olmakdı. Kökü üzde olanlar tez ele gelir. Bu,-edebiyata bir-bir gelib sürüylə gitmekdir. Çabuk ele gelenlerin kiyaməti olmaz.

Şiir benim kiyamətimdir.

Beni edebiyata ve şiire bağlayan bu “kiyametim” oldu.

Tabii ki, şiirden başka edebiyatın diğer dallarında da eserlerim var. Hikaye, destan, bedii ve publisistik yazılarım, yabancı ünlü şairler ve yazarlardan tercümelerim var. Tabii ki, tercüme sanatı çok ağır sorundur, yani bunun için zengin tecrübeye, derin bilgiye, nadir yeteneğe malik olmalısın ki, ciddi tercüme yarata bilesin. Ayni zamanda tercüme etdiğin yazarı duymağı, hissetmeyi, nefesini, ruhunu, kalp atışlarını yaşamağı bilmelisin. Aksi halde zahmetin boşa gidecek.

Bu yıllar erzinde Ukrayna (Donetsk) şairleri Boris Lastovenkonun ve Yuri Dosenkonun, Rus şairleri Konstantin Balmontun ve Yuri Kuznetsovun, İspan şairi Rafael Albertinin, İtalyan şairi Aldor Severininin, Macar şairi Mikloş Radnotinin, Kazak şairi Nasiha Kumar kızının, Dağıstan ve başka halkların ünlü şairlerinin şiirlerini tercüme edib ana dilimize çevirdim.

Remzi ÖZKAN: Uluslararası birçok programda yer alıyorsunuz. Hatta sizinle tanışmamız da böyle bir programda karşılaşmamızla başlamıştı. Aynı festivalde aynı sahnede program yapmıştık. İyi ki tanımışım sizleri. Yeri gelmişken Azerbaycanlı gardaşlarımıza da bolca selam gönderelim buradan. Peki hocam, bu tür uluslararası festivaller size göre şairlere veya yazarlara ne katıyor? Bir çox beynəlxalq proqramlarda iştirak edirsiniz. Əslində sizinlə görüşümüz elə bir verilişdə görüşəndən başladı. Eyni festivalda eyni səhnədə proqramımız var idi. şadam ki, sizinlə tanış oldum. Yeri gəlmişkən, buradan azərbaycanlı qardaşlarımıza çoxlu salamlar göndərək. Yaxşı, bəy, sizcə, belə beynəlxalq festivallar şairlərə, yazıçılara nə qazandırır?

Ramiz KUSARÇAYLI: Son zamanlar dünyanın birçok ülkelerinde düzenlenen uluslararası programlar ve festivallere davetim oluyor, tabii ki bu görüşlerde yer almaya çalışırım. Doğru buyurursunuz, sizinle ilk karşılaşmamız Adana’da keçirilen

Uluslararası Çukurova Türk Dünyası Şiir ve Müzik Festivali’nde oldu ve bu tanışmamızdan çok mutluyum. Yeri gelmişken bizim de bolca selamlarımızı Türkiyeli kardeşlerimizə ve tüm dostlara çatdırmanızı rica ederim.

İlk önce onu bildirim ki, son iki yılda Türkiye Yazarlar Birliği’nin İstanbul’da yapmış olduğu ‘Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şöleni’ne ve Rusya’nın uzak Sibirya’sında yerleşen Saha-Yakut ya da “Büyük Karın Alkışı” adlı Uluslararası Poezya Festivalına katıldım.

Türkiye Yazarlar Birliği’nin İstanbul’da yapmış olduğu ‘Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şöleni’nde Ziya Paşa Büyük Ödülü’nü almağım hayat ve yaratıcılığıma verilen en muhteşem değer gibi kabul etdim. Aziz Türkiye’min Ziya Paşa Büyük Ödülü benim için unutulmayacak sürpriz gibi hafızamda ebedi yaşayacak.

Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şöleni’nde Ziya Paşa Büyük Ödülünü almamışdan önce Ziya Paşanı-Abdülhamid Ziyaeddini XIX asrda yaşamış-yaratmış yeni Divan edebiyatının banilerinden biri, Hacı Bektaş’ın ve Hazreti Mövlane’nin manevi devamçısı gibi, ayni zamanda o devrin seçilen ünlü şairi gibi tanımıştım. Öyle bir şairin ismini taşıyan ödülü almak büyük şereftir.

Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şöleni Türk Dünyası adına mükemmel ve gurur verici bir kültür hadisesidir. Atatürk Kültür Merkezindeki açılış merasiminde Şiir Şöleninin Daimi Heyet Başkanı rahmetlik Mehmet Doğan’la, Türkiye Yazarlar Birliğinin Genel Başkanı Musa Kazım Arıcan’la ve Kültür ve Turizm Başkanı Yardımçısı Ahmed Misbah Demircan gibi çok hürmetli aydınlarla bir sırada bana da söz söylemek nasip oldu, bunun için zahmeti geçen herkese teşekkür etmek isterim.

Proqramda sözün gücünden ve şiirin sabahlarımıza ışık olmaya devam edeceginden, farklı lehçelerde zengin eserlere sahib Türk dünyasından, yaşadığımız coğrafiyada şiir varlığının dostluğun, barışın ve sevginin evrensel sesi olduğundan konuşub gönül söhbeti etdik, sayğılı yazarlarımız Nurullah Genç’i, Mahmud Bıyıklı’nı, Metin Önal Mengüşoğlu’nu, Bestami Yazqanı, Ali Kılcını, Mehmet Kurtoğlu’nu ve başka Türkiyeli şairleri yakından tanıdım. Kırğızistan, Üzbekistan, Kazakistan, Kıbrıs, Türkmenistan, Tebriz, İrak, Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Doğu Türküstan, Tatarıstandan, Başgırdstan ve Yunanıstan’da şölene katılmış yazarlarla Türk Dünyasının mühteşem manavi birliğinden bahs etdik. İstanbulun şiirini, Şiirin İstanbulunu yaşadım, Türkcemizin ebedi yaşarılığına emin oldum. Sevindim ki, hakiketen Turan’a gedən yol artık görünmeye başladı.O yolun kurucularından biri de yaratıcı insanlardır, şairlerdir.

Saha-Yakutya gözümüzden uzak olsa da ruhumuza çok yakın olan, eski türklerin tarihini, medeniyyetini Tanrının lütfü ilə hifz eden muqeddes bir diyardır ve ecdadlarımızın minyıllar boyunca meskunlaşdığı doğma topraklardır. O memleketde o ezeli yurdlarımızda Uluslararası Poezya Festivalına katılmak, Saha türkleri ile ünsiyetde bulunmak en büyük arzu ve isteyim olmuşdu. Festivalda Kazaxıstandan,Kırğızıstandan, Tatarıstandan Başqırdstandan, Dağıstandan ve Rusyanın birçok eyaletlerinden yazarlar katılmışdı.

Proqram içinde Saha-Yakutya Respublikasının başqanı Aysen Nikolayevlə bizim çok güzel görüşümüz oldu, o görüşde ülkəmizin möhteşem zaferi, halkımızın adet-eneneleri, edebiyyatımız və yaratıcılığım barede melumat verdim, Dövlet başqanına zaferimizi, qazi ve şehitlerimizi eks etdiren buklet ve suvenirler hediyye etdim. Sayın Dövlet rehberi sevincimizə şerik olduğunu bildirdi ve halkımıza semimi selamlarını çatdırmağı rica etdi. Saha-Yakut Kültür ve Manevi Gelişim Bakanı Afanasi Noyev tarafından Fahri Diploma laik görüldüm.

Her iki festival zamanı kültür ve incesanat adamlarının, tanınmış şair ve yazarların, sanat ustalarının muhaziraları, ifaları, hoş çöhreler, nikbin insanlar və maraglı söhbetler, türk dünyasının manevi saflığı, Turan ruhunun aşk çalarları sevgi dolu bahışlara və dadlı teamlara qarışıb yaddaşımda özüne ebedi yer eledi. Yüz-yüze, göz-göze, yürek-yüreke şiirin düşüncenin duygusal ifade biçiminden, sözün gücünden ve şiirin sabahlarımıza ışık olmaya devam edeceginden, farklı lehçelerde zengin eserlere sahib Türk dünyasından, yaşadığımız coğrafiyada şiir varlığının dostluğun, barışın ve sevginin evrensel sesi olduğundan konuşub gönül söhbeti etdik. Bu da sizin söylediyiniz kibi, bu tür uluslararası festivaller şairlere veya yazarlara bu güzellikleri katıyor.

Remzi ÖZKAN: Azerbaycan kültürünün edebiyatınızdaki yansımaları nelerdir?

Azərbaycan mədəniyyətinin ədəbiyyatınızda əksi nədən ibarətdir?

Ramiz KUSARÇAYLI: Azerbaycanın ilk edebi destanı olan “Dede Korkut”dan üzü beri ister aşık şiirimizde, isterse de sözlü ve yazılı edebiyyatımızda Azerbaycan kültürünün yansımaları mevcut olmuş ve devam etmededir. Nizami Gencevi ve Afzaladdin Kağani yazdığı destanlarında şiirimize adaletli şah, kahramanlık, sedaqet, ölümsüz aşk motivleri getirdi, Qazi Bürhaneddin ve İzzeddin Hasanoğlu şiirimizi arab ve fars ifadelerinden temizledi, İmadeddin Nesimi ve Muhammed Füzuli ilim, irfan, inanc fikirlerinin gelişimini sağladı, Aşik Alasgar ve Samed Vurgun binyılın şiirini modern ve milli kaynaklar üzerinde güclendirdi. Böyle bir edebi kaliteye sahib olunan Azerbaycan kültürü biz yazarlardan Şanlı tarihimiz, ilimli ve yeni tehnolojiye sahib olan zahmetsever, Vatan sevdalı ve modern insan konulu, Bayrak, Toprak, Bağımsızlık, Barış, Aşk konulu eserler istemeye hakk ediyor. Bence Karabağ zaferimizden sonra yayımlanan "Vatan" destanı milli kültürümüzün bir yazar olarak eserlerime yansıması sayılabilir diye düşünüyorum.

Remzi ÖZKAN: Bugüne dek kaç kitap yayımladınız? Bu kitaplarınızı da kısaca tanıtır mısınız?ndiyə qədər neçə kitab çap etdirmisiniz? Bu kitablarınızı qısaca təqdim edə bilərsinizmi?

Ramiz KUSARÇAYLI: Bugüne dek “Çöregim taşdan çıxır”, “Ömür Qapıları”, “Bir Çiçek Axşamı”, “Ne Gözeldi Yolun, Allah”, “Almalı Kitab”, “Gedesen Dünyanın Ahırınacan”, “Vatan” (Türkiye ve Azerbaycan türkcesinde iki kitap), "Sevgidi Dünyaya Kasdim" isimli şiir ve destan kitaplar'ının, “Göyem Ağacı” isimli tercüme kitaplarının yazarıyım.

Koordinatörü ve yönetmeni olduğum “Ay işığı” Edebiyyatçılar ve Sanatçılar Derneginin “Ay işığı” isimli beş şiir toplusu, “Guba” adlı foto-albom yayımlandı.

“Çöregim Taşdan Çıxır” isimli İlk kitapım Sovyetler Birliği dönemunde iki bin sayda yayımlandı ve bir hafta erzinde satıldı. Bu da o zamanlarda her genc yazara nasib olmayan bir uğur idi. Ülkemiz bağımsızlıq kazandığından sonra ardıcıl olarak şiir ve destanlardan ibaret sekiz kitabım yayımlandı.

Benim ilk yazılarımın mevzuları Tabiat konulu olmuştur. Sonralar şiirlerimin mevzuları Helal ve Vatan sevdalı insan konulu, Vatanın tarihi, Bayrak, Karabağ konulu olmuşdur.

Ordumuzun mühteşem Karabağ zaferinden sonra yayımlanan "Vatan" destanı 30 yıllık hazırlık zamanının neticesidir. Azerbaycan’ın bağımsızlık yıllarından sonra Vatan hakkında eser yazmak düşüncesi beni rahat burakmadı. Bağımsızlığın ilk yıllarında ülkede dergi ve gazetelerin sayısı daha fazla oldu. Azerbaycan’ın tarihi, halkımızın başına getirilen müsibet ve felaketler, o dövrün ictimai-siyasi vaziyeti hakkında gazetelerde bol-bol makaleler yayınlanırdı, Sovyetler Birliği yıllarında ise böyle makalelerin, yazıların yazılması yasaklanmışdı. Ben o zamanlar Azerbaycan’ın tarihi, ilkin kaynaklar hakkında bazi nüansları daha yakından öyrenmek fursatım oldu. Öğrendiğim tüm bilgiler, Azerbaycan’ın arazi bütövlüğüne edilen

kastler, ermenilerin və digər yabancı kuvvetlerin halkımıza karşı haksız savaşı, bu yıllar sırasında Azerbaycan’ın şahitlik etdiği kanlı-qadalı günler beni Vatan hakkında kamil bir bedii örnek yaratmağa sevk etdi. "Vatan" destanı yazılana kadar silsile Vətən motivli şiirlər yazırdım.

Hususilə 2005-cı yılda "Azərbaycan Bayrağı" şiiri de hemin sadaladığım amillerin bana tesirinin neticesi olarak yarandı. O şiir büyük uğur kazandı, dersliklere salındı, çeşitli kitablarda yayınlandı, her gün televizyonlarda seslendirildi, askeri ve diger devlet merasimlerinde söylenilir. "Azərbaycan Bayrağı" şiirinin uğurunda Baki’de Azərbaycan Bayrağı Maydanı kuruldu, Devlet tarafından Azərbaycan Bayrağı Günü tasis edildi.

2020-ci yılda Türkiye Cumhur Başkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Azerbaycan Cumhur Başkanı sayın İlham Aliyev’in Baküde olan “Zafer” paradının Az.TV-de "Azerbaycan Bayrağı" şiirim ile açılmasından gurur duydum.

"Azerbaycan Bayrağı" şiiri ve "Vatan" destanı benim kaderimin şah eserleridir. "Azerbaycan Bayrağı" şiirini yazdığımda Arif Nihat Asya’nın şiir Bayrağını, Mehmet Akif Ersoy’un mühteşem “İstiklal”ını nasıl öpüb gözümün üstüne basdımsa "Vatan" destanını yazdığımda da Necip Fazil Kısakürek’in ulu “Sakarya”sını ve Ziya Paşa’nın uca “Zafername”sini öpüb yüreğimin başına koydum.

2022-cı yılda Azerbaycan Yazarlar Birliğinin İstiklal şairimiz Ahmet Cavadın şerefine tasis etdigi ilk “Ahmed Cavad Büyük ödülü”ne laik görüldüm.

Remzi ÖZKAN: Azerbaycan edebiyatının dünya edebiyatındaki yeri hakkında ne düşünüyorsunuz? Eserlerinizin uluslararası alanda tanınması için neler yapıyorsunuz?

Azərbaycan ədəbiyyatının dünya ədəbiyyatında yeri haqqında nə düşünürsünüz? Əsərlərinizin beynəlxalq aləmdə tanınması üçün nə edirsiniz?

Ramiz KUSARÇAYLI: Dünya edebiyatının Azerbaycan edebiyatındakı yeri tüm zamanlarda geniş ve rahat olmuş. Azerbaycan’ın modern edebiyatının dünya edebiyatındaki bugünkü yeri ise darısqal ve zayıf görünüyor. Sovyet Bolşevizmi’nin 70 yil işğalından evvelki döneminde Ülkemizin yazarlarının yazdıkları eserler dünya edebiyatını zenginleştirdi. Sovyetler Birliği’nin tüm sahalarda olduğu kibi şovinist ve antitürk siyaseti edebiyyatımıza da yansıdı. Yetenekli ve milli mefkureli yazarlarımız idam edilmiş, habishanelere atılmış, sürgün edilmiş. Yaralarımız şimdi iyileşiyor, yeni eserler dünya arenasına ilk addımlarını atıyor. Dünyaya çıkış Uluslararası festivallerden, Proqramlardan, cidden tercüme ve mükemmel kitapların yayımından, en önemlisi ise Sosial Medya üzerinden olmalı. Benim de dünya edebiyyatına yolum buradan yönleniyor.

Remzi ÖZKAN: Eserlerinizde en çok hangi duyguları ifade etmeye çalışıyorsunuz? Əsərlərinizdə ən çox hansı hissləri ifadə etməyə çalışırsınız?

Ramiz KUSARÇAYLI: İlk şiirimi yazdığımdan bugüne kimi bir amala sadik qalmaya çalışdım, eserlerimde poezyanın manevi ucalığını, duyğuların saflığını korudum. Çünkü şiir də dahil olmakla edebiyyat, ümumiyyetlə edebi hayat malt kibi, çiçek kibi saf və temiz olmalıdır. Bir zamanlar vardı insanlarımızın yaraları şiirle sarınırdı, kanı şiirlə silinirdi, şiir nerdese melhem rolunu oynayırdı.

Hazırda isə dünyadaki son siyasi olaylar ve ayni zamanda siyasi güclerin edaletsizliyinden yaranan durum ve bu durumun ortaya koyduğu işlemler batdığının farkında olmayan dünyanın bataqlıkda boğulmasına banzar. Bu vaziyyet ülkəmizdəki modern edebi mühite de manfi tasirini göstərmekdedir. Dünyanın siyasi-kültür manzarası kibi edebi muhiti de tahrif olunan tarifların ve günahların ezabını yaşamakdadır.

Edebiyyat ve edebi eserler henuz Saddam Huseyn’in nədən Kurban bayramında asıldığını, Kaddafi’nin, Sarkozi’nin prezident seçilmesine ayırdığı paraların evezində eləqeçirildiğini, Sarkozi’nin teşkilatçılığı ilə döyüle-döyüle katl edildiyini, Mısır’ın yasal prezidenti Mursi’nin devrilib mahv edildiyine ABD və Batının göz yumduğunu, Çin’deki Uyğur musibetlerini edebiyyat okucuya çatdıra bilmədi ki...

Son yıllarda eserlerimde en çok bu duyguları ifade etmeye çalışıyorum.

Şiir kendi içinə düşen kabir taşları kibidir. Derbent, Tabriz, İrevan, Şuşa mezarlıklarındakı soydaşlarımızın kabirləri kibi.

Şiir yazmak Vatan tarihinin yaralarını toprakla yuyub temizlemekdir. Bu gün Şiirin işi çok ağırdır.

Remzi ÖZKAN: Gençlere yönelik bir mesajınız var mı? Onları edebiyata ve sanata nasıl teşvik edersiniz? Gənclərə mesajınız varmı? Onları ədəbiyyata, incəsənətə necə həvəsləndirirsiniz?

Ramiz KUSARÇAYLI: Anadan olduğum ve yaşadığım Guba şehri Azerbaycan’ın tefekkür, ilim ve sanat merkezlerinden biridir. Ülkemiz bağımsızlığına qovuşduğu yıllarda Guba’da “Ay işığı” Ədebi meclisi-Edebiyyatçılar ve Sanatçılar Dernegini kurdum ve ezeli türk memleketi olan komşu Derbent yazarlarını, ayni zamanda etraf şeherlerde yaşayan yazarları “Ay işığı”nda bir araya getirdim. “Ay işığı” edebi meclisi antik tarihi olan Guba’nın zengin medeniyyetinden, büyüleyici tabiatından, Şah Dağı’ndan Hazar’a kadar bir arazini ahate eden yeraltı və yerüstü doğal varlıklarından kaynaklanıb ülkenin çokmilletli bir arazisinde söze sadakat, edebi arkadaş canlısı və samimiyet yaratdı.

“Ay işığı” edəbi meclisinin topluları-almanakları yayımlandı, cumhuriyetin dergi və gazetelerinde bölge yazarlarının yazıları düzenli olarak yayınlandı. Görüşlerimize Türkiye’den, Tabriz’den, Dağıstan’dan, Derbent’den, Borçalı2dan, Bakü2den, Nahçıvan2dan konuklar gelmeye başladı.

Bölgemizin yazarlarının bir araya gelmesi, aydınlarmızın destegi ilə genclerimizin daha ciddi ve okunan eserler yazmaya ruhlanması ve istedadlı meyarlar üzürinde köklenmesi edebi alakaların coğrafiyasını günbegün genişlendirmeye nail olarak yeni kitapların yazılıb yayınlanmasına nədən oldu.

Bahtiyar Vahabzade “Ay işığı”-nın ilk toplusunu okuyub büyük makale yazdı, o yazıda böyle bir ifade vardı, “Ramiz, sen edebi aleme yeni ses, yeni nefes katdın. Türkiye’ninde Azərbaycan’ında bayraklarında ortak bir şekil var ki, o da Aydır. İnşaallah, bu “Ay işığı” da Türkiye-Azerbaycan dostluğunun muhteşemliyine büyük önem vermiş ve verecekdir”.

“Ay işığı”-nın görüşlerinde ve ayrı-ayrı müzakireler zamanı gençlere yönelik mesajlarımızı açık şekilde beyan ederik, edebi tahlillerle onları asl edebiyata ve sanata teşvik ederik. Yaşadığımız dövrün talep ve mesuliyyetlerini yetenekli ve ilimli genclerimiz güzel anlayır, yeni tehnolojini güzel duyur, bu da gelecegimize inam ve güven yaradır.

Remzi ÖZKAN: Gelecekte ne gibi projeleriniz var diyor ve röportajımıza katıldığınız için çok teşekkür ediyorum. Gönül dolusu selamlar olsun Azerbaycanlı gardaşlarımıza. Maraqlıdır, sizin gələcəkdə hansı layihələriniz var və müsahibəmizdə iştirak etdiyiniz üçün çox sağ olun. Azərbaycanlı qardaşlarımıza ürəkdən salamlar.

Ramiz KUSARÇAYLI: Şu anda yeni destan ve şiirler yazmakla, dünya edebiyyatından tercümeler etmekle meşğulum.

Uygun, anlamlı ve içten sorulara göre çok teşekkür ediyorum.Türkiyeli kardeş ve dostlarımıza, röportajımızı yayınlayan ve okuyan her kese gönül dolusu selamlar olsun.