Mevlana Celaleddin-i Rumi hazretlerinin en çok bilinen beyitlerinden birisidir” ya olduğun gibi görün, ya da görün gibi ol”

Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin bu öğüdü, diğer öğütlerine oranla daha akılda kalmış bir özdeyiştir. Bu söz aslında ikili iletişimin çok öne çıktığı bir çağda belki de insana yapılacak en özlü nasihattir. Kişinin bulunduğu ortamda kabul görmesi için olmazsa olmaz en geçerli kalıcı kuraldır. Hatta biraz daha geniş çerçeveden ele alırsak sosyal huzurun temeli bu sözdeki şifrelerde gizlidir bile diyebiliriz.

İnsanoğlu göründüğünden farklı mıdır? Veya varsa bir farkı onun görünmesi mi gerekir? Hem insanlar bunu uygulamaya mecbur mu? Hatta günümüzün anlayışına göre kendini hemen ele vermemek, esas niyetini saklı tutmak, asıl düşüncesini kendine saklamak strateji değimlidir? Niçin Mevlana Celaleddin-i Rumi insanların muhataplarına olduğu gibi görünmesini, yani onları yanılmamasını ister. Bu soruların cevaplarını aradığımızda karşımıza aslında aranılan huzur ortamı çıkmaktadır.

Çünkü herkes kendisinin gerçek niyetini bilip yola çıkacağı arkadaşını, evleneceği eşini, kuracağı ortaklığı, güveneceği dostunu seçerken aldanmamayı, yanılmamayı arzu eder. Sebep de maddi manevi üzüntüye, hayal kırıklığına düşmemesidir.  Elbette ki insanoğlu çiğ süt emmiştir. Buradaki çiğlik olgunluğun zıddıdır. Dolayısıyla insanoğlu her zaman karşısındakini yanıltabilmiş, hayrette bırakabilmiş, kandırarak aldatarak üzmüştür.

Tarih boyu, insanlar ne çektilerse bu göründüğü gibi olmayan insanlardan çekmişlerdir. İnsanın görünen tarafında, aldığı belli disiplinler sayesinde bir efendilik bir kibarlık bir zarafet olsa da, içinde bir yerlerde tam aksine gaddarlık, İslam ahlakında açıklanmaya çalışılan duyguların etkisiyle olmaktadır. 

İşte Mevlana Celaleddin-i Rumi hazretleri, insanlığın rahat ve huzurlu olabilmesi için ya göründüğü gibi olmayı, ya olduğu gibi görünmeyi önermektedir… Asırlar önce söylenen bu yöntem herkes için geçerlidir.