Boşanma ile birlikte evlilik birlikteliği sürecinde edinilmiş malların paylaşımı konusunda birçok soru ile karşılaşmaktayız.

Eşler arasındaki mal rejimine ilişkin kurallar Türk Medeni Kanunu’nun 202 ile 281. Maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Mevcut Medeni Kanununda,  yasal mal rejimi olarak , Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin uygulanması kabul edilmiştir. Edinilmiş mallara katılma rejimi ile eşlerin evlilik birlikteliği süresince elde ettikleri mal varlıklarının yarı yarıya bölüşecekleri karara bağlanmıştır.

Mal paylaşımı davası açılması için öncelikle boşanma davasının açılmış ve bitmiş olması gerekmektedir.

Boşanmada mal paylaşımı, tarafların evlilik birliği içinde edindiği malların paylaşılması şeklinde gerçekleşir. Bu nedenle evlilikten önce elde edilen mallar mal paylaşımı davasına  dahil edilemez. Evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımında kural, malların yarı yarıya paylaşımı ise de uygulamaya geçildiğinde paylaşım oranlarının değişebileceği durumlar söz konusu olmaktadır.

Boşanma davasından sonra açılan mal paylaşımı davasında sırasıyla şu yol izlenmektedir:

1) Paylaşımda öncelikle eşlerin kişisel malları ayrılır.Kişisel mallar mal paylaşımına dahil edilmezler. Kişisel mallar Kanunun 220. Maddesine göre şunlardır.

                •             Boşanmada mal paylaşımı yapılırken öncelikle her eş kendi kişisel mallarını geri alır, yani bu mallar paylaşıma dahil edilmez. Kişisel mal sayılan bu mallar şunlardır:

                •             Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,

                •             Eşlerin üçüncü kişilerden olan manevi tazminat alacakları,

                •             Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına hasredilebilecek eşyalar,

                •             Yukarıdaki kişisel mallar yerine geçen değerler (Satış, takas vs. yoluyla kişisel mallar yerine geçen para veya diğer değerler).

                •             Her eş kendi kişisel mallarını aldıktan sonra evlilik içerisinde elde edilen “edinilmiş mallar” yarı yarıya paylaşılır. Evlilik içerisinde elde edilen “edinilmiş mallar” kanunda şu şekilde tarif edilmiştir:

Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince, karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir.

Bir eşin edinilmiş malları özellikle şunlardır.

a) Çalışmasının karşılığı olan edimler,

b) Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,

c) Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,

d) Kişisel mallarının gelirleri,

e) Edinilmiş malların yerine geçen değerler.

Eşler, nelerin kişisel mal sayılacağını evlilik içerisinde sözleşme yaparak kararlaştırabilirler. Yani sözleşme ile bazı mallarını boşanma durumunda kişisel mal olacağını kararlaştırabilirler.

Eşler, mal rejimi sözleşmesi yaparak bir eşin mesleğini icra ederken kazandığı malvarlığı değerlerini veya bir işletmenin faaliyetinden elde edilen malvarlığı değerleri “kişisel mal” sayılarak boşanma sırasında paylaşım dışında tutulabilir.

Eşlerden biri herhangi bir malın kişisel mal olduğu iddiasında ise bu iddiasını ispat etmek mecburiyetindedir. Çünkü evlilik içerisinde elde edilen malların kural olarak kişisel mal değil, edinilmiş mal olduğu kabul edilir. Eşlerden biri evlilik içerisinde elde edilen malın kişisel mal olduğunu ispat edemezse, o mal edinilmiş mal olarak paylaşıma dahil edilir.

Eşler evlilik içinde edindikleri mallarını paylaşmak istemiyorlarsa buna uygun bir mal paylaşımı sözleşmesi yapabilirler. Eşler evlenirken veya evlendikten sonra diledikleri mal rejimini seçebilirler. Eşler, evlilik içinde edinilen malları paylaşmak istemiyorsa sözleşme yaparak Mal Ayrılığı Rejimini seçebilir. Mal ayrılığı rejiminde, boşanmada mal paylaşımı esnasında bir eş diğer eşin evlilik içinde edinilmiş malı üzerinde hak talebinde bulunamaz.

Mal Ayrılığı Sözleşmesi, iki şekilde yapılabilir. Birincisi evlilik sırasında evlendirme memurluğuna bir dilekçe verilerek Mal Ayrılığı Rejimi’nin seçildiğinin bildirilmesidir. İkinci yöntem ise noterde Mal Ayrılığı Sözleşmesi yapılmasıdır. Noterde yapılacak sözleşme evlilikten önce veya sonra her zaman yapılabilabilmektedir.

Boşanma ve mal paylaşımı davalarında hak kaybı yaşamamak için avukat yardımından faydalanmanız gerekmektedir.